Spring naar content
Volledige beschrijving geselecteerd orgel
Foto: Michiel van 't Einde. Datering: 30 July 2013.

Foto: Michiel van 't Einde

Deventer, Nederland (Overijssel) - Heilig Hartkerk
Gemeente: Deventer
Adres: Kerkstraat 1, 7412 XM, Deventer

Beschrijving nr.: 1002727.

Gebouwd door: Gebroeders Van der Aa (1859)
Kerk gesloten (2018)

JaarOrgelbouwerOpusActiviteit
1859 Gebroeders Van der Aa  nieuwbouw
1923 J.J. Elbertse & Zn.  overplaatsing
1977 Orgelmakerij Reil  overplaatsing

  • In 1859 plaatste de firma Van der Aa een tweeklaviers orgel met een neogotische kas in de kapel van het Groot-Seminarie Bovendonk te Hoeven. Het pijpwerk van beide manualen was op één windlade geplaatst. Al snel na de bouw is de dispositie gewijzigd. De Viola di Gamba 8' en de Octaaf 4' wisselden van plaats, terwijl de Flûte d'Amour 4' en de Coraal 2' werden vervangen door een Holpijp 8' en Fluit 4' van oud-Vlaamse makelij.
  • Het orgel is in 1923 overgeplaatst naar de Hervormde Kerk te Hem en werd in 1934 vervangen door een pneumatisch instrument van de firma Pels uit Alkmaar. Bij de overplaatsing, uitgevoerd door de firma Elbertse uit Soest, werd de Cornet vervangen door een Prestant 8' (discant) en de Trompet door een Voix Céleste.
  • In 1977 restaureerde de firma Reil het orgel en plaatste het in de Heilig Hartkerk in Deventer. Bij de restauratie bleven de beide oud-Vlaamse registers behouden, maar de stemmen uit 1923 werden vervangen door een nieuwe Cornet en Trompet, gemaakt in Van der Aa-factuur naar voorbeeld van het orgel van Van der Aa in Oosteind. Adviseur bij de werkzaamheden was Hans van der Harst. Op 11 juni 1977 nam men het orgel in Deventer in gebruik.
  • De Heilig Hartkerk in Deventer is gesloten per 1 juli 2015. In 2018 is het gebouw verkocht aan een nieuwe middelbare school. Het orgel wordt te koop aangeboden bij de Orgelmakerij Reil.

Kort overzicht van plaatsen waar het orgel heeft gestaan
1859HoevenGroot-Seminarie Bovendonk
1923HemHervormde Kerk
1977DeventerHeilig Hartkerk

Technische gegevens
Aantal registers per werk
- Hoofdwerk6
- Positief6
- Pedaalaangehangen
Totaal aantal stemmen12
ToetstractuurMechanisch
RegistertractuurMechanisch
Windlade(n)Sleepladen
ToonhoogteHalve toon lager dan a'=440 Hz
TemperatuurEqual temperament
Winddruk70 mm

Dispositie
Hoofdwerk (C-g'''): Bourdon 16', Prestant 8', Roerfluit 8', Octaaf 4', Octaaf 2' - Oud-Vlaams, Cornet V sterk (discant) - 1977.
Positief (C-g'''): Prestant 8' (discant), Viola di Gamba 8', Holpijp 8' - Oud-Vlaams, Fluit 4' - Oud-Vlaams, Superoctaaf 2', Trompet 8' (B/D) - 1977.
Pedaal (C-f°): Aangehangen.
Koppelingen: Manuaalkoppel.
Speelhulpen: Tremulant.

Overige dispositiegegevens
Verschillende disposities
  • De oorspronkelijke dispositie luidde:
    Hoofdwerk: Bourdon 16', Prestant 8', Roerfluit 8', Viola di Gamba 8', Flûte Travers 4', Cornet V sterk (discant).
    Positief: Prestant 8' (discant), Octaaf 4', Flûte d'Amour 4', Superoctaaf 2', Coraal 2' , Trompet 8' (gedeeld).
    Pedaal: Aangehangen .

  • Na de overplaatsing naar Hem (1923) was de dispositie:
    Hoofdwerk: Bourdon 16', Prestant 8', Prestant 8' (discant), Roerfluit 8', Octaaf 4', Flûte Travers 4'.
    Positief: Prestant 8' (discant), Viola di Gamba 8', Holpijp 8', Voix Celeste 8', Fluit 4', Superoctaaf 2'.
    Pedaal: Aangehangen .

Literatuur
  • Huibert Cornelis van der Aa, orgelmaker te Oosterhout / Frans Jespers. - In: Het Orgel, jrg. 70 nr. 10, oktober 1974.
  • Het orgel in de H. Hartkerk te Deventer / Hans van der Harst. - In: Het Orgel, jrg. 74 nr. 4, april 1978.
  • Repertorium van orgels en orgelmakers in Noord-Brabant tot omstreeks 1900 / Frans Jespers. - 's-Hertogenbosch : Het Noordbrabants Genootschap, 1983.
  • Deventer als orgelstad / Maarten Seijbel. - Elburg : Stichting tot Behoud van het Nederlandse Orgel, 1998. - (Publicatie van de Stichting tot behoud van het Nederlandse Orgel ; 49).
  • Het historische orgel in Nederland 1858 - 1865 / Teus den Toom (eindred.). - Amsterdam : Stichting NIvO, 2003. - (Encyclopedie Het Historische Orgel in Nederland ; 8).
  • Bekende en onbekende orgels langs de IJssel (Provincie Overijssel) / Maarten Seijbel. - Elburg : Stichting Nat. Historisch Orgelmuseum, 2009.
Links https://www.reil.nl/product/gebr-van-der-aa-orgel-1859-deventer/

Foto: Michiel van 't Einde. Datering: 30 July 2013.
Foto: Michiel van 't Einde
Foto: Michiel van 't Einde. Datering: 30 July 2013.
Foto: Michiel van 't Einde
Foto: Michiel van 't Einde. Datering: 30 July 2013.
Foto: Michiel van 't Einde
Bron: Fotokaart firma Reil. Datering: 1977.
Bron: Fotokaart firma Reil
Foto: Michiel van 't Einde. Datering: 30 July 2013.
Foto: Michiel van 't Einde
Foto: Michiel van 't Einde. Datering: 30 July 2013.
Foto: Michiel van 't Einde
Foto: Michiel van 't Einde. Datering: 30 July 2013.
Foto: Michiel van 't Einde
Foto: Michiel van 't Einde. Datering: 30 July 2013.
Foto: Michiel van 't Einde
Foto: Michiel van 't Einde. Datering: 30 July 2013.
Foto: Michiel van 't Einde