Spring naar content
Volledige beschrijving geselecteerd orgel
Foto: Piet Bron. Datering: 6 April 2024.

Foto: Piet Bron

Nijmegen, Nederland (Gelderland) - Grote- of Sint Stevenskerk, Ardennenorgel
Gemeente: Nijmegen
Adres: Sint Stevenskerkhof 61-63, 6511 VZ, Nijmegen
Website: https://www.stevenskerk.nl/
http://www.ocp-nijmegen.nl/

Beschrijving nr.: 1002613.

Gebouwd door: Builder unknown (1690)

JaarOrgelbouwerOpusActiviteit
1690 Builder unknown  nieuwbouw
1973 Gebroeders Vermeulen  overplaatsing

Het zogenaamde Ardennen-orgel in Nijmegen is afkomstig uit de parochiekerk van Sint Kwintens in het Belgische Wommersom in Vlaams-Brabant. De bouwer is onbekend. Het is gebouwd tussen 1690 en 1710. In 1965 werd aldaar een nieuw orgel gebouwd door de firma Verschueren te Tongeren. Het oude instrument is aangekocht door de Grote Kerk te Nijmegen. Het werd hierna opgeslagen, tot na de kerkrestauratie. De gebroeders Vermeulen restaureerden het orgel onder supervisie van dr. M.A. Vente. Aan de hand van de stokken en roosters werd de oorspronkelijke dispositie gereconstrueerd. Er is een nieuw manuaal gemaakt, waarbij als voorbeeld een klavier van het Verbuecken-orgel in Engsbergen werd gebruikt. Het pedaalklavier is een kopie van het pedaal van het koororgel in Hattem. In 1973 is het orgel in Nijmegen in gebruik genomen.

Kort overzicht van plaatsen waar het orgel heeft gestaan
ca. 1690WommersomSint Kwintenskerk
1973NijmegenGrote- of Sint Stevenskerk, koororgel (Ardennenorgel)

Technische gegevens
Aantal registers per werk
- Manuaal12
- Pedaalaangehangen
Totaal aantal stemmen12
ToetstractuurMechanisch
RegistertractuurMechanisch
Windlade(n)Sleepladen
ToonhoogteIets minder dan een halve toon onder a'=440 Hz
TemperatuurOnevenredig zwevend

Dispositie
Manuaal (CDEFGA-c'''): Bourdon 8', Prestant 4', Flute 4', Nasard 3' (B/D), Doublette 2', Quarte de Nasard 2', Tierce 1 3/5' - deels 1973, Quinte 1 1/2' (bas) - 1973, Sexquialtra 2 rangs (discant) - 1973, Cornet 4 rangs (discant), Fourniture 3 rangs - deels 1973, Trompette 8' (B/D).
Pedaal (CDEFGA-a°): Aangehangen.

VulstemSamenstelling
Fourniture 3 rangs C: 1' - 2/3' - 1/2'. c°: 1 1/3' - 1' - 2/3'. cis': 2 2/3' - 2' - 1 1/3'. cis'': 5 1/3' - 4' - 2 2/3'.
Cornet 4 rangs discant cis': 4' - 2 2/3' - 2' - 1 3/5'.
Overige dispositiegegevens
Verschillende disposities De dispositie bij aankoop in 1965 luidde:
Manuaal: Montre 8' (discant), Bourdon 8', Prestant 4', Flûte 4', Nazard 3', Doublette 2', Flûte 2', Fourniture, Cornet, Trompette 8' (gedeeld).
Er was één sleep onbezet. Pedaal aangehangen.
Literatuur
  • Orgelbouwnieuws. - In: Het Orgel, jrg. 69 nr. 2, februari 1973.
  • Kort orgelbouwnieuws. - In: Het Orgel, jrg. 70 nr. 6, juni 1974.
  • Het koororgel in de Grote- of Sint Stevenskerk te Nijmegen / Hans van der Harst. - In: Het Orgel, jrg. 71 nr. 12, december 1975.
  • Het historisch orgel in Vlaanderen : Deel IIb Brabant arr. Leuven / A. Fauconnier, P. Roose. - Brussel : Ministerie van Nationale Opvoeding en Nederlandse Cultuur - Rijksdienst voor Monumenten- en Landschapszorg, 1977.
  • Koororgels in Nederland / Maarten Seybel. - Zaltbommel: Europese Bibliotheek, 1979.
  • Laat zich 't orgel overal... : Het koninklijk instrument en zijn bespelers / Rik Valkenburg. - Dordrecht : J.P. van den Tol, 1980.
  • Stichting Internationale Orgeldagen Rijnstreek te Arnhem : Achtste orgelconcours. - In: De Orgelvriend, jrg. 22 nr. 2, februari 1980.
  • De orgels van de Stevenskerk te Nijmegen / B. Kahmann, J. Langeveld, P.G. Molenaar. - Nijmegen : Nijmeegse Orgelkring, 1982.
  • De orgels in de Grote of Sint Stevenskerk te Nijmegen / Jaap van Biesbergen, Jos Steemers. - In: Het Orgel, jrg. 91 nr. 6, juni 1995.
  • Het historische orgel in Nederland 1479 - 1725 / dr. Hans van Nieuwkoop (eindred.). - Amsterdam : Stichting NIvO, 1997. - (Encyclopedie Het Historische Orgel in Nederland ; 1).
  • De orgels van de Stevenskerk te Nijmegen / Jos Steemers. - Nijmegen : Hervormde Stichting voor de Grote of St. Stevenskerk te Nijmegen, 2002.
  • De orgels / Joost Langeveld. - In: De Stevenskerk : 750 spiegel van Nijmegen. - [Nijmegen] : Vantilt, 2017.
Opnamen
  • Hoogtepunten Concertseizoen 2011 Stevenskerk Nijmegen / Diverse organisten. - Fiori Musicali FM042 (CD). - 2011.
  • De 150 Psalmen : Les 150 Psaumes - In Franse stijl, voor orgel : En style Français, pour orgue / Arie Loonstra. - STH Q-Classics 19193 (4-CD's). - 1994. - Opgenomen in Nijmegen, Vlaardingen, Ninove, Carvin en Lens.
  • Komponistenbespiegeling : Gerrit Christiaan de Gier bespeelt het koor- en hoofdorgel van de St. Stevenskerk te Nijmegen. - LBCD 50 (CD). - 1993.
  • De vier Orgels van de St. Stevenskerk te Nijmegen bespeeld door Joost Langeveld en Cor van Wageningen. - EuroSound ES 46.842 (2LP). - 1986. - (Historische Orgels in het Rijk van Nijmegen ; 2).
Links https://www.stevenskerk.nl/het-verhaal/orgels
https://www.nijmeegseorgelkring.nl/home/ardennen-orgel/

Foto: Piet Bron. Datering: 6 April 2024.
Foto: Piet Bron
Foto: Piet Bron. Datering: 6 April 2024.
Foto: Piet Bron
Foto: Piet Bron. Datering: 6 April 2024.
Foto: Piet Bron
Foto: Piet Bron. Datering: 6 April 2024.
Foto: Piet Bron
Foto: Piet Bron. Datering: 6 April 2024.
Foto: Piet Bron
Foto: Piet Bron. Datering: 6 April 2024.
Foto: Piet Bron
Foto: Piet Bron. Datering: 6 April 2024.
Foto: Piet Bron
Foto: Piet Bron. Datering: 6 April 2024.
Foto: Piet Bron
Foto: Piet Bron. Datering: 6 April 2024.
Foto: Piet Bron