Volledige beschrijving geselecteerd orgel
Bron: Postcard
Amsterdam, Nederland (Noord-Holland) - Elthetokerk (Amsterdam-Oost)
Gemeente: Amsterdam
Adres: Javaplantsoen 38, 1095 CS, Amsterdam
Beschrijving nr.: 1002608.
Gebouwd door: Ernst Leeflang (1949)
Het orgel bevat ouder materiaal: pijpwerk en onderdelen uit 1910 van Aeolian Company Ltd., pijpwerk uit 1929 van A.S.J. Dekker
Afgebroken (1992)
Technische gegevens
Dispositie
Manuaal I (C-c''''): Bourdon 16', Praestant 8', Gedekt 8', Openfluit 8', Viola di Gamba 8', Octaaf 4', Flûte Harmonique 4', Quint 2 2/3', Nachthoorn 2', Terts 1 3/5', Mixtuur V sterk (1 1/3'), Vox Humana 16', Trompet 8', Orkest Hobo 8'.
Manuaal II (C-c''''): Baarpijp 8', Bourdon 8', Principaal 4', Gedekt 4', Viola di Gamba 4', Roerquint 2 2/3', Octaaf 2', Quint 1 1/3', Nachthoorn 1', Mixtuur V sterk (1'), Basson 8', Vox Humana 8', Clarinet 8', Orkest Hobo 4', Harp (c-c''''), Klokken (a-e'').
Pedaal (C-f'): Bourdon 32' - groot Octaaf 10 2/3', Praestantbas 16', Subbas 16', Bourdon 16' - unit, Praestantbas 8' - unit, Bourdon 8' - unit, Praestantbas 4' - unit, Bourdon 4' - unit, Bourdon 2' - unit, Trompet 16'.
Koppelingen: Manuaal I - Manuaal II, Pedaal - Manuaal I, Pedaal - Manuaal II.
Speelhulpen: Tremulant, Pedaal piano, Zwelkasten A & B, Generaal Crescendo.
Bron: Postcard
Amsterdam, Nederland (Noord-Holland) - Elthetokerk (Amsterdam-Oost)
Gemeente: Amsterdam
Adres: Javaplantsoen 38, 1095 CS, Amsterdam
Beschrijving nr.: 1002608.
Gebouwd door: Ernst Leeflang (1949)
Het orgel bevat ouder materiaal: pijpwerk en onderdelen uit 1910 van Aeolian Company Ltd., pijpwerk uit 1929 van A.S.J. Dekker
Afgebroken (1992)
| Jaar | Orgelbouwer | Opus | Activiteit | 1949 | Ernst Leeflang | nieuwbouw | 1980 | Pels & Van Leeuwen | restauratie |
- De zakenman Julius Carl Bunge (1895-1934) kocht in 1907 een groot landgoed in Aerdenhout, waar tussen 1908 en 1912 een groot landhuis werd gebouwd in Jugendstil. Bunge was liefhebber van orgelmuziek en van Wagner. Bij de firma Choralion in Berlijn bestelde hij een orgel van de firma Aeolian uit New York. Het orgel werd in 1910 voltooid en geplaatst in een speciale orgelkamer. Het had een loosfront en de speeltafel stond aan de overzijde. Het orgel had ook een rollenmechanisme. Naast 14 stemmen kreeg het staafklokken (Chimes) en een harp. Na de dood van Bunge in 1934 werd alles geërfd door zijn geadopteerde dochter Hilde Rusag. Deze overleed in 1941, zodat het landhuis kwam leeg te staan. Al het meubilair met uitzondering van het orgel werd verwijderd en naar Duitsland gebracht. De Nederlandse staat gebruikt het huis tot 1948 als herstellingsoord, daarna is het bewoond tot 1956, wanneer de Exploitatie Maatschappij Scheveningen er een kantoor vestigt. Uiteindelijk is het gebouw in 1975 gesloopt. Het orgel werd er in 1948 uitgehaald. De firma Leeflang bouwde het om tot een kerkorgel en plaatste het in de Elthetokerk in Amsterdam-Oost. Op 29 oktober 1949 is dit orgel gepresenteerd aan het district Amsterdam van de Nederlandse Organistenvereniging. Bij een verbouwing door Pels & Van Leeuwen in 1980 zijn van het zwelwerk drie registers vervallen (Baarpijp, Roerquint en Basson). Het instrument kon na deze restauratie weer in gebruik worden genomen op 20 mei 1980.
- De Elthetokerk had een orgel dat in 1929 was gebouwd door Dekker en gewijzigd door Spanjaard. Dit instrument werd op 8 april 1943 door een bom getroffen. Leeflang bouwde een nieuw orgel in de kerk door het Aeolian-instrument te bouwen en dit aan te vullen met nog bruikbaar pijpwerk uit het Dekker/Spanjaard-orgel. Enkele stemmen werden op beide klavieren bruikbaar, zij het in een andere ligging, zoals bijvoorbeeld de Viola di Gamba 8' op Manuaal I en Viola di Gamba 4' op Manuaal II. De klokken en de harp werden ook weer geplaatst. De speeltafel kwam tegenover het orgel te staan. Het orgel vertoonde al snel veel gebreken, en vooral de windlade van Spanjaard/Dekker was niet erg goed. In 1980 vernieuwde Pels & Van Leeuwen het relais, en sloot teven de windlade van Spanjaard/Dekker af. Op een aparte lade werden een Gamba 8' en een Celeste 8' toegevoegd, beide afkomstig uit het orgel van de Bachzaal van Van Leeuwen uit 1931.
- De kerk is in november 1992 gesloten. Het orgel zou evenals de kerk worden gesloopt. Delen van het pijpwerk zijn verkocht, soms met een heel register tegelijk. Kasper Janse van de Stichting Nederlands Pianolamuseum probeerde het instrument nog te redden, en wist alle nog aanwezige onderdelen nog tijdens de sloop van de kerk weg te halen. Hieronder de windladen, de speeltafel, het oorspronkelijke relais, de staafklokken en de harp. Ook een deel van het pijpwerk was nog aanwezig. De hoop van het Pianolamuseum is om het verdwenen pijpwerk terug te krijgen en het orgel te herbouwen in de oorspronkelijke vorm.
Technische gegevens
| Aantal registers per werk | |
| - Manuaal I | 14 |
| - Manuaal II | 14 |
| - Pedaal | 10 (3) |
| Totaal aantal stemmen | 38 (31) |
| Toetstractuur | Electro-pneumatisch |
| Registertractuur | Electro-pneumatisch |
| Windlade(n) | Kegelladen |
Dispositie
Manuaal I (C-c''''): Bourdon 16', Praestant 8', Gedekt 8', Openfluit 8', Viola di Gamba 8', Octaaf 4', Flûte Harmonique 4', Quint 2 2/3', Nachthoorn 2', Terts 1 3/5', Mixtuur V sterk (1 1/3'), Vox Humana 16', Trompet 8', Orkest Hobo 8'.
Manuaal II (C-c''''): Baarpijp 8', Bourdon 8', Principaal 4', Gedekt 4', Viola di Gamba 4', Roerquint 2 2/3', Octaaf 2', Quint 1 1/3', Nachthoorn 1', Mixtuur V sterk (1'), Basson 8', Vox Humana 8', Clarinet 8', Orkest Hobo 4', Harp (c-c''''), Klokken (a-e'').
Pedaal (C-f'): Bourdon 32' - groot Octaaf 10 2/3', Praestantbas 16', Subbas 16', Bourdon 16' - unit, Praestantbas 8' - unit, Bourdon 8' - unit, Praestantbas 4' - unit, Bourdon 4' - unit, Bourdon 2' - unit, Trompet 16'.
Koppelingen: Manuaal I - Manuaal II, Pedaal - Manuaal I, Pedaal - Manuaal II.
Speelhulpen: Tremulant, Pedaal piano, Zwelkasten A & B, Generaal Crescendo.
| Literatuur |
|
 |