Spring naar content
Volledige beschrijving geselecteerd orgel
Foto: Janco Schout. Datering: 9 May 2009.

Foto: Janco Schout

Usquert, Nederland (Groningen) - Petrus en Pauluskerk
Gemeente: Het Hogeland
Streek:Hunsingo
Adres: Kerkstraat 9, 9988 SN, Usquert
Website: https://www.kerkusquert.nl/

Beschrijving nr.: 1002585.
Groningen Orgelland nummer: 195. Fotokaart De Mixtuur nummer: A19.

Gebouwd door: Petrus van Oeckelen (1852)

JaarOrgelbouwerOpusActiviteit
1852 Petrus van Oeckelen  nieuwbouw
1940 Hendrik Vegter  diverse werkzaamheden
1979 Bakker & Timmenga  restauratie
2007 Mense Ruiter Orgelmakers  restauratie

Van Oeckelen bouwde in 1851/1852 een nieuw orgel voor de Hervormde dorpskerk van Usquert. Op 22 augustus 1852 is het in gebruik genomen met een bespeling door S.W. Trip. Hendrik Vegter was organist in Usquert van 1923 tot 1958. Hij was ook werkzaam als orgelmaker. In 1940 verving hij de klavieren door nieuwe van de Duitse firma Laukhuff. Tevens werd de Flageolet vervangen door een Aeoline 8' en de Vox Humana door een Oboe. In 1979 is het orgel door Bakker & Timmenga gedeeltelijk gerestaureerd, waarbij een nieuwe Flageolet is geplaatst. Verder werd het snijwerk hersteld en het pijpwerk uitgedeukt en gestemd. Sinds de restauratie van het interieur van de kerk in 1990 verkeerde het orgel in onbespeelbare toestand. Het werd pas in 2006/2007 geheel gerestaureerd door de firma Mense Ruiter onder advies van Stef Tuinstra. Het orgel werd op 11 mei 2007 weer in gebruik genomen. Bij de restauratie is het orgel teruggebracht in de oorspronkelijke staat. De klaviatuur is gereconstrueerd aan de hand van voorbeelden, met name het orgel van Akkrum. De ornamentiek van de orgelkas is verguld. De Flageolet uit 1979 is vervangen door een originele Van Oeckelen-Flageolet uit 1853, afkomstig uit het rugwerk van het orgel in Zuidbroek.

Technische gegevens
Aantal registers per werk
- Hoofdwerk9
- Bovenwerk7
- Pedaalaangehangen
Totaal aantal stemmen16
ToetstractuurMechanisch
RegistertractuurMechanisch
Windlade(n)Sleepladen
Toonhoogtea' = 442 Hz
TemperatuurEqual temperament
Winddruk76 mm

Dispositie
Hoofdwerk (C-f'''): Bourdon 16', Prestant 8', Holpijp 8', Octaaf 4', Speelfluit 4', Octaaf 2', Mixtuur III-IV sterk (2') (B/D), Cornet III sterk (3 1/5') (discant), Trompet 8' (B/D).
Bovenwerk (C-f'''): Holpijp 8' - C-F uit Holpijp, Viola di Gamba 8', Prestant 4', Fluit 4', Fluit 2', Flageolet 1' - 1853, Vox Humana 8'.
Pedaal (C-c'): Aangehangen.
Koppelingen: Manuaalkoppel (gedeeld).
Speelhulpen: 2 afsluiters, Windlosser.

VulstemSamenstelling
Cornet III sterk discant c': 3 1/5' - 2 2/3' - 2'.
Mixtuur III-IV sterk C: 2' - 1 1/3' - 1'. c': 4' - 3 1/5' - 2 2/3' - 2'. c'': 8' - 6 2/5' - 5 1/3' - 4'. g'': 8' - 6 2/5' - 5 1/3' - 2'.
Literatuur
  • Reizend door het Nederlandse Orgellandschap : De provincie Groningen, 2 / G.A. Schaap en B.J. Dikken. - In: De Orgelvriend, jrg. 18 nr. 2, februari 1976.
  • Het Groninger orgelbezit van de reformatie tot de romantiek / Frans Talstra. - Stichting Oude Groninger Kerken, Publicatie 22, november 1979.
  • Het orgelbezit van de Stichting Oude Groninger Kerken / Jaap Brouwer. - In: Groninger Kerken, jrg. 3 nr. 4, december 1986 (Orgelnummer).
  • Het orgel / Jaap Brouwer. - In: Groninger Kerken, jrg. 6 nr. 2, juni 1989. - Usquert-nummer.
  • Grote restauratie nodig voor Van Oeckelenorgel in Usquert / Jaap D. Homan. - In: De Orgelvriend, jrg. 32, nr. 3, maart 1990.
  • Repertorium van de orgels gebouwd door Petrus van Oeckelen, orgelmaker te Harendermolen (Groningen) : doctoraalscriptie muziekwetenschap / Lex Gunnink. - Zwolle : A.C. Gunnink, 1990.
  • Het Groninger orgelbezit van Adorp tot Zijldijk : deel I Hunsingo / Jaap Brouwer, Dirk Molenaar, Adolph Rots, Frans Talstra, Victor Timmer. - Leens : Stichting Groningen Orgelland, 1994. - (Publicatie van de Stichting Groningen Orgelland ; 15).
  • Orgelroute Gemeente Eemsmond. - Gemeente Eemsmond : Gezamenlijke Orgelcommissies, 1997. - (Publikatie van de Stichting Groningen Orgelland ; nr. 19).
  • Het historische orgel in Nederland 1850 - 1858 / Peter van Dijk (eindred.). - Amsterdam : Stichting NIvO, 2002. - (Encyclopedie Het Historische Orgel in Nederland ; 7).
  • Het Van Oeckelenorgel in de Petruskerk van Usquert / Josée Paauw, Stef Tuinstra. - Groningen : Stichting Oude Groninger Kerken, 2007. - (Groninger Orgels ; 1).
  • Orgelbouwnieuws : Usquert, Petruskerk / Cees van der Poel [red.]. - In: De Orgelkrant, jrg. 13 nr. 3, maart 2008.
  • Drie Groninger Van Oeckelen-orgels gerestaureerd / Dirk Molenaar. - In: De Orgelvriend, jrg. 50 nr. 3, maart 2008.
  • Het Groninger Orgelbezit van Adorp tot Zijldijk : deel VI Aanvullingen 1994-2009 / Jaap Brouwer, Dirk Molenaar, Victor Timmer. - [S.l.] : Stichting Groningen Orgelland, 2009. - (Publicatie van de Stichting Groningen Orgelland ; 29).
Links https://www.orgelshogeland.nl/?page_id=284
https://www.kerkusquert.nl/algemeen/orgel

Foto: Janco Schout. Datering: 9 May 2009.
Foto: Janco Schout
Foto: Janco Schout. Datering: 9 May 2009.
Foto: Janco Schout
Foto: Janco Schout. Datering: 9 May 2009.
Foto: Janco Schout
Foto: Janco Schout. Datering: 9 May 2009.
Foto: Janco Schout
Foto: Janco Schout. Datering: 9 May 2009.
Foto: Janco Schout
Foto: Janco Schout. Datering: 9 May 2009.
Foto: Janco Schout
Bron: Postcard. Datering: ca. 1925.
Bron: Postcard
Foto: Janco Schout. Datering: 9 May 2009.
Foto: Janco Schout
Foto: Janco Schout. Datering: 9 May 2009.
Foto: Janco Schout