Orgeldatabase | Gedetailleerde beschrijving

Volledige beschrijving geselecteerd orgel

Foto: © Gérard van Betlehem

Gouda, Nederland (Zuid-Holland) - Gereformeerde Kerk (Vrijgemaakt) "De Vaste Burcht"

Doorverwezen vanaf: Utrecht - Sint Martinuskerk (Twijnstraat) (1858 - 1976)

Gemeente: Gouda
Adres: Lekkenburg 148, 2804 XG, Gouda
Website: http://www.gkvgouda.nl/

Beschrijving nr.: 1002323.

Gebouwd door: Pieter Maarschalkerweerd (1852)

Jaar	Orgelbouwer	Opus	Activiteit
1852	Pieter Maarschalkerweerd		nieuwbouw
1924	Maarschalkerweerd & Zoon		restauratie en uitbreiding
1976	Slooff Orgelbouw B.V.		overplaatsing
2009	Slooff Orgelbouw B.V.		restauratie

Het orgel van de in 1852 gebouwde Sint Martinuskerk te Utrecht werd na sluiting van de kerk in 1976 verkocht aan de Vrijgemaakt Gereformeerden in Gouda. De neogotische Martinuskerk werd in 1988 omgebouwd tot appartementen. Het orgel verkeerde niet meer in originele staat. Het werd in 1852 gebouwd door Pieter Maarschalkerweerd.
De oorspronkelijke kas was rond 1900 verdwenen, en ook de dispositie en de mechaniek waren gewijzigd. Het orgel was met het front naar de muur geplaatst, en grote delen van het front waren gesloopt. Het Hoofdwerk was uitgebreid met een pneumatische Gedekt 8', het Bovenwerk met een Voix Céleste op een kantsleep. Tenslotte werd in 1924 een pneumatische pedaallade met vier stemmen geplaatst. De werkzaamheden in 1924 werden uitgevoerd door de firma Maarschalkerweerd. Op 28 september 1924 werd het orgel weer in gebruik genomen. Het werd bespeeld door dhr. B. Kok, de blinde organist van de parochie. Er werd een nieuwe orgelkas gemaakt in gotische stijl met een zogenaamd engels front.
De firma Slooff reconstrueerde het orgel en ook de kas aan de hand van historische gegevens. Adviseur was Jan Zwart jr. Bij de reconstructie is wel een nieuw vrij pedaal gebouwd, in de stijl van Maarschalkerweerd, en eveneens zijn aan het Bovenwerk een nieuwe Nasard en een negentiende-eeuwse Hobo toegevoegd. Op 19 en 21 augustus 1976 werd het hernieuwde orgel in gebruik genomen. Jan Zwart jr. bespeelde het orgel hierbij. In 2009 is het orgel door de firma Slooff gerestaureerd en uitgebreid met een Cornet op het Hoofdwerk. Bert Kruis verzorgde het concert ter gelegenheid van de heringebruikneming op 19 juni 2009.

Kort overzicht van plaatsen waar het orgel heeft gestaan

1858	Utrecht	Sint Martinuskerk (Twijnstraat)
1976	Gouda	Gereformeerde Kerk (Vrijgemaakt) "De Vaste Burcht"

Technische gegevens

Aantal registers per werk
- Hoofdwerk	9
- Bovenwerk	7
- Pedaal	5
Totaal aantal stemmen	21
Toetstractuur	Mechanisch
Registertractuur	Mechanisch
Windlade(n)	Sleepladen
Temperatuur	Equal temperament

Dispositie
Hoofdwerk (C-f'''): Bourdon 16', Prestant 8', Roerfluit 8', Octaaf 4', Fluit 4', Quint 3', Octaaf 2', Cornet IV sterk - 2009, Mixtuur III-IV sterk, Trompet 8' (B/D), Tremulant.
Bovenwerk (in zwelkast) (C-f'''): Holpijp 8', Viola 8', Prestant 4', Fluit 4', Nasard 3' - 1976, Woudfluit 2', Hobo 8' - 19e eeuw, Tremulant.
Pedaal (1976) (C-d'): Subbas 16', Octaaf 8', Gedekt 8', Octaaf 4', Basson 16'.
Koppelingen: Hoofdwerk - Bovenwerk, Pedaal - Hoofdwerk, Pedaal - Bovenwerk.

Overige dispositiegegevens
Verschillende disposities	De oorspronkelijke dispositie luidde: Hoofdwerk: Bourdon 16', Prestant 8', Roerfluit 8', Octaaf 4', Fluit 4', Quint 3', Octaaf 2', Mixtuur III-IV sterk, Trompet 8' (gedeeld). Bovenwerk: Holpijp 8', Viola 8', Prestant 4', Fluit 4', Woudfluit 2'. Pedaal: Aangehangen. Na de ombouw en uitbreiding van 1924 luidde de dispositie: Benedenklavier: Bourdon 16', Prestant 8', Roerfluit 8', Holpijp 8', Octaaf 4', Roerfluit 4', Fluit 4', Quint 3', Octaaf 2', Mixtuur IV sterk, Trompet 8'. Bovenklavier: Gamba 8', Bourdon 8', Vox Céleste 8', Salculet 4', Gedekte Fluit 4', Open Fluit 2'. Pedaal: Subbas 16', Octaafbas 8', Basson 16'. Koppelingen: Pedaal - 1ste Klavier, Pedaal - 2de Klavier, Superoctaaf.

Overige dispositiegegevens

Verschillende disposities

De oorspronkelijke dispositie luidde:
Hoofdwerk: Bourdon 16', Prestant 8', Roerfluit 8', Octaaf 4', Fluit 4', Quint 3', Octaaf 2', Mixtuur III-IV sterk, Trompet 8' (gedeeld).
Bovenwerk: Holpijp 8', Viola 8', Prestant 4', Fluit 4', Woudfluit 2'.
Pedaal: Aangehangen.

Na de ombouw en uitbreiding van 1924 luidde de dispositie:
Benedenklavier: Bourdon 16', Prestant 8', Roerfluit 8', Holpijp 8', Octaaf 4', Roerfluit 4', Fluit 4', Quint 3', Octaaf 2', Mixtuur IV sterk, Trompet 8'.
Bovenklavier: Gamba 8', Bourdon 8', Vox Céleste 8', Salculet 4', Gedekte Fluit 4', Open Fluit 2'.
Pedaal: Subbas 16', Octaafbas 8', Basson 16'.
Koppelingen: Pedaal - 1ste Klavier, Pedaal - 2de Klavier, Superoctaaf.

Literatuur

Kerkelijke berichten : Orgel-inwijding en -bespeling in de St. Martinuskerk. - In: Het Centrum, donderdag 25 september 1924.
Opdrachten. - In: Het Orgel, jrg. 70 nr. 12, december 1974.
Nieuwe en gerestaureerde orgels : Gouda, Gereformeerde Kerk vrijgemaakt aan de Lekkenbrug / Jan Jongepier. - In: Het Orgel, jrg. 72 nr. 10, oktober 1976.
Orgelbouwnieuws - disposities : Gouda, Geref. Kerk in de wijk Bloemendaal / W.F. Poot. - In: De Orgelvriend, jrg. 18 nr. 12, december 1976.
Orgels in de stad Utrecht : Zes eeuwen geschiedenis en een inventarisatie / Peter van Dijk, Ronald Doornekamp. - Utrecht: Stichting Organisatie Oude Muziek, 1992.
Maarschalkerweerd & Zoon - Orgelmakers te Utrecht / Jos Laus. - Alphen aan den Rijn : Canaletto, 2008.