Orgeldatabase | Gedetailleerde beschrijving

Volledige beschrijving geselecteerd orgel

Bron: Postcard

Rhenen, Nederland (Utrecht) - Cunerakerk
Gemeente: Rhenen
Adres: Kerkplein 1, 3911 LE, Rhenen
Website: http://www.pknrhenen.nl/

Beschrijving nr.: 1002167.

Gebouwd door: Friedrich Wilhelm Leichel & Zn. (1900)
Verwoest in de tweede wereldoorlog (1945)

Jaar	Orgelbouwer	Opus	Activiteit
1900	Friedrich Wilhelm Leichel & Zn.		nieuwbouw
1935	J. de Koff & Zoon		restauratie
1940	J.C. Sanders & Zoon		ombouw

In 1899 leverde Leichel een nieuw orgel voor de Cunerakerk te Rhenen, ter vervanging van een instrument uit 1874 dat door een brand verloren was gegaan. Het orgel is op 18 februari 1900 in gebruik genomen met een bespeling door dhr. A.C. Moinat, organist van de kerk. Het was gekeurd door Johan Wagenaar, organist van de Domkerk in Utrecht.
In 1934 werd de kerk wederom door brand getroffen. Het orgel liep nu voornamelijk waterschade op. De firma De Koff herstelde het hiervan. Tegelijk werd de dispositie enigszins gewijzigd. Op het tweede manuaal werd de Harmonica Aetheria gewijzigd in een Nasard 2 2/3' en de Flûte Harmonique 8' in een Roerfluit. Op manuaal drie is de Fugara gewijzigd in een Fluit 2'. Op het pedaal is de Cello vervangen door een Koraalbas 4'. Aan het tweede en derde manuaal werd een tremulant toegevoegd. Verder zijn de Mixtuur van Manuaal I en de Piccolo van Manuaal II opnieuw geïntoneerd, de zwelkast is ingrijpend gewijzigd en het pedaalklavier vernieuwd.
Het instrument is in 1940 door de firma Sanders verbouwd, waarbij een grote nieuwe speeltafel met vier manualen werd geplaatst. Adviseur bij deze werkzaamheden was Willem Zorgman. De dispositie is bij de verbouwing gewijzigd, met de bedoeling het orgel meer geschikt voor barokmuziek te maken. De nieuwe speeltafel werd beneden in de kerk geplaatst. Op 24 april 1945 raakte het orgel zwaar beschadigd door een bombardement. Het is na de oorlog afgebroken.

Technische gegevens

Aantal registers per werk
- Manuaal I	12
- Manuaal II	10
- Manuaal III	8
- Pedaal	7
Totaal aantal stemmen	37
Toetstractuur	Pneumatisch
Registertractuur	Pneumatisch
Windlade(n)	Kegelladen
Temperatuur	Equal temperament

Dispositie
Manuaal I: Prestant 16', Bourdon 16', Octaaf 8', Holfluit 8', Fugara 8', Octaaf 4', Roerfluit 4', Quint 2 2/3', Octaaf 2', Mixtuur IV sterk, Cornet IV sterk (8'-4'-2 2/3'-1 3/5'), Tuba Mirabilis 8'.
Manuaal II: Viola di Gamba 16', Prestant 8', Gamba 8', Salicionaal 8', Flûte Harmonique 8', Vioolprestant 4', Flûte Harmonique 4', Piccolo 2', Harmonica Aetheria III sterk (2 2/3'), Clarinet 8', Tremulant.
Manuaal III (in zwelkast): Lieflijk Gedakt 16', Vioolprestant 8', Aeoline 8', Voix Célèste 8', Liefelijk Gedakt 8', Fugara 4', Flûte d'Amour 4', Vox Humana 8', Tremulant.
Pedaal: Prestant 16', Subbas 16', Violonbas 16', Octaafbas 8', Cello 8', Bazuin 16', Trompet 8'.
Koppelingen: Manuaal I - Manuaal II, Manuaal I - Manuaal III, Manuaal II - Manuaal III, Pedaal - Manuaal I, Pedaal - Manuaal II, Pedaal - Manuaal III.
Speelhulpen: Combinatieknoppen per klavier, Tongwerken af, Ventil, Calcant.

Overige dispositiegegevens
Verschillende disposities	Na de ombouw door Sanders in 1940 luidde de dispositie: Manuaal I (Hoofdwerk): Prestant 16', Octaaf 8', Holfluit 8', Octaaf 4', Roerfluit 4', Quint 2 2/3', Octaaf 2', Mixtuur IV-VI sterk (1899/1940), Cornet V sterk (1899/1940), Trompet 8' (1940). Manuaal II (Positief): Bourdon 16', Prestant 8', Roerfluit 8', Octaaf 4', Flûte Harmonique 4', Nasard 2 2/3', Sifflet 2', Sexquialter II sterk (1940), Scherp IV sterk (1940), Schalmei 8' (1940), Tremulant. Manuaal III (Borstwerk) - geheel 1940: Quintadena 8', Dwarsfluit 4', Prestant 2', Larigot 1 1/3'-1', Cymbel III sterk, Regaal 4'. Manuaal IV (Zwelwerk): Gedekt 8', Viola di Gamba 8', Voix Célèste 8', Prestant 4' (1940), Flûte d'Amour 4', Gemshoorn 2', Tertsmixtuur III-IV sterk (1940), Clarinet 8', Tremulant. Pedaal: Prestantbas 16', Subbas 16', Octaafbas 8' (unit), Gedektbas 8' (unit), Quint 5 1/3' (1940), Koraalbas 4' (unit), Ruischpijp (1940), Bazuin 16', Trompet 8', Klaroen 4' (1940). Koppelingen: Manuaal I - Manuaal II, Manuaal I - Manuaal III, Manuaal I - Manuaal IV, Manuaal II - Manuaal III, Manuaal II - Manuaal IV, Manuaal III - Manuaal IV, Manuaal III - Manuaal II, Pedaal - Manuaal I, Pedaal - Manuaal II, Pedaal - Manuaal III, Pedaal - Manuaal IV, Pedaal - Manuaal III super. Speelhulpen: 1 vrije combinatie, vrij instelbaar pianopedaal, generaal-crescendo, tongwerken af, vulstemmen af.

Overige dispositiegegevens

Verschillende disposities

Na de ombouw door Sanders in 1940 luidde de dispositie:
Manuaal I (Hoofdwerk): Prestant 16', Octaaf 8', Holfluit 8', Octaaf 4', Roerfluit 4', Quint 2 2/3', Octaaf 2', Mixtuur IV-VI sterk (1899/1940), Cornet V sterk (1899/1940), Trompet 8' (1940).
Manuaal II (Positief): Bourdon 16', Prestant 8', Roerfluit 8', Octaaf 4', Flûte Harmonique 4', Nasard 2 2/3', Sifflet 2', Sexquialter II sterk (1940), Scherp IV sterk (1940), Schalmei 8' (1940), Tremulant.
Manuaal III (Borstwerk) - geheel 1940: Quintadena 8', Dwarsfluit 4', Prestant 2', Larigot 1 1/3'-1', Cymbel III sterk, Regaal 4'.
Manuaal IV (Zwelwerk): Gedekt 8', Viola di Gamba 8', Voix Célèste 8', Prestant 4' (1940), Flûte d'Amour 4', Gemshoorn 2', Tertsmixtuur III-IV sterk (1940), Clarinet 8', Tremulant.
Pedaal: Prestantbas 16', Subbas 16', Octaafbas 8' (unit), Gedektbas 8' (unit), Quint 5 1/3' (1940), Koraalbas 4' (unit), Ruischpijp (1940), Bazuin 16', Trompet 8', Klaroen 4' (1940).
Koppelingen: Manuaal I - Manuaal II, Manuaal I - Manuaal III, Manuaal I - Manuaal IV, Manuaal II - Manuaal III, Manuaal II - Manuaal IV, Manuaal III - Manuaal IV, Manuaal III - Manuaal II, Pedaal - Manuaal I, Pedaal - Manuaal II, Pedaal - Manuaal III, Pedaal - Manuaal IV, Pedaal - Manuaal III super.
Speelhulpen: 1 vrije combinatie, vrij instelbaar pianopedaal, generaal-crescendo, tongwerken af, vulstemmen af.

Literatuur

Kerknieuws : Te Rhenen is het nieuwe orgel in de Cunerakerk Zondagmorgen in gewijd. - In: Het Nederlandsche Dagblad, 3e jrg. nr. 868, Zondag 25 en Maandag 26 Febr. 1900.
Over het nieuwe orgel in de Cunerakerk te Rhenen / A.C. Moinat. - In: Het Orgel, jrg. 15 nr. 1, maart 1900.
Nieuwe speeltafel voor orgel in Cunerakerk. - In: Utrechts Nieuwsblad, 31 augustus 1940.
Orgelrestauraties : Cunerakerk te Rhenen. - In: Het Orgel, 38e Jaargang No. 1, October 1940.
Orgel : Rhenen. - In: De Harp, jrg. 35 nr. 10, oktober 1940.
Utrechts orgellandschap / Bert Wisgerhof. - Amersfoort: J.C. Willemsen, 1979.
De orgelgeschiedenis van de Cunerakerk te Rhenen : Deel 1 / Diederick Meinen. - In: Het Orgel, jrg. 88 nr. 5, mei 1992.
De orgelgeschiedenis van de Cunerakerk te Rhenen : Deel 2 (slot) / Diederick Meinen. - In: Het Orgel, jrg. 88 nr. 7/8, juli/augustus 1992.
De orgelgeschiedenis van de Cunerakerk te Rhenen / D.W. Meinen. - In: Oud Rhenen, jrg. 12 no.1, januari 1993.
De orgelgeschiedenis van de Cunerakerk te Rhenen (deel II - Vervolg Oud Rhenen januari 1993) / D.W. Meinen. - In: Oud Rhenen, jrg. 12 no.2, mei 1993.
Correctie op de tabellen gebruikt in het artikel 'De orgelgeschiedenis van de Cunerakerk te Rhenen' / D.W. Meinen. - In: Oud Rhenen, jrg. 12 no.3, september 1993.