Spring naar content
Volledige beschrijving geselecteerd orgel
Foto: Michiel van 't Einde. Datering: 3 December 2013.

Foto: Michiel van 't Einde

Helmond, Nederland (Noord-Brabant) - Sint Jozefkerk
Gemeente: Helmond
Adres: Tolpost 1, 5701 HE, Helmond
Website: http://www.heiligelambertus.nl/

Beschrijving nr.: 1002037.

Gebouwd door: Albertus Johannes van Gruisen (1788)

JaarOrgelbouwerOpusActiviteit
1788 Albertus Johannes van Gruisen  nieuwbouw
1847 Dirk Sjoerd Ypma  overplaatsing
1935 Gebroeders Vermeulen  overplaatsing
1982 Verschueren Orgelbouw  restauratie
2012 Verschueren Orgelbouw  overplaatsing

  • In 1788 werd door Albertus van Gruisen een nieuw orgel geplaatst in de Rooms-Katholieke schuilkerk Sint Martinus in Bolsward. Het was een geschenk van pastoor Pluijm aan de kerk. Als bouwjaar wordt ook wel 1779/1780 genoemd. Dirk Sjoerd Ypma plaatste het in 1847 over naar de nieuwgebouwde parochiekerk. Hierbij werd een Bourdon 16' (discant) geplaatst op de plaats van een voormalig 8-voets register. In 1876 leverde Lodewijk Ypma een nieuw orgel aan de kerk. Het oude werd door hem ingenomen, met de bedoeling het aan een kerk te verkopen. Het is niet duidelijk wat er nu met het orgel gebeurde.
  • Volgens verschillende bronnen is het in 1934 door de pastoor van de parochie in Bolsward geschonken aan de parochiekerk van Brouwhuis. De firma Vermeulen uit Weert plaatste het over, maar de oude kas werd verwijderd en het orgel kreeg een zinken front. In 1982 voerde de firma Verschueren een restauratie uit onder advies van Hans van der Harst. Het orgel werd geplaatst achter een fraai front, een voormalig schijnfront afkomstig uit de Hervormde Kerk te Oisterwijk. In deze kerk was het overbodig geworden na restauratie en herplaatsing van het orgel, dat wegens plaatsing in de balustrade voorheen was voorzien van twee fronten. Er werden nieuwe frontpijpen gemaakt. Op 23 januari 1983 is het orgel weer in gebruik genomen met een bespeling door Hans van der Harst.
  • De kerk in Brouwhuis werd in 2010 buiten gebruik gesteld. Het orgel is door de firma Verschueren gerestaureerd en werd in 2012 overgeplaatst naar de Sint Jozefkerk in Helmond.

Kort overzicht van plaatsen waar het orgel heeft gestaan
1788BolswardSint Martinuskerk
1935BrouwhuisMariakerk
1935HelmondKerk van Onze Lieve Vrouw Middelares (Brouwhuis)
2012HelmondSint Jozefkerk

Technische gegevens
Aantal registers per werk
- Manuaal8
- Pedaalaangehangen
Totaal aantal stemmen8
ToetstractuurMechanisch
RegistertractuurMechanisch
Windlade(n)Sleepladen

Dispositie
Manuaal (C-f'''): Bourdon 16' (discant) - 1847, Prestant 8' (discant), Holpijp 8', Prestant 4' - front 1982, Fluit 4', Quint 2 2/3', Octaaf 2', Mixtuur II sterk, Tremblant.
Pedaal (C-f°): Aangehangen.

VulstemSamenstelling
Mixtuur II sterk C: 1 1/3' - 1'. c': 2 2/3' - 2'.
Overige dispositiegegevens
Broekhuijzen (1855) Het orgel in de kerk der r. cath. gemeente aldaar, H. Martinus gewijd, is de bouwing aangevangen in 1779 en voltooid in 1780, door A. van Gruissen, orgelmaker te Leeuwaarde. Dit werk is in 1850 aanmerkelijk gerepareerd en met een aangehangen pedaal voorzien door D.S. Ypma, orgelmaker, toen te Alkmaar woonachtig. Heeft 8 stemmen, een handclavier 4 1/2 octaaf aangehangen pedaal en drie blaasbalgen.
Manuaal: Prestant 4', Prestant 8', Holpijp 8', Quintadena D. 8', Fluit 4', Quint 3', Octaaf 2', Mixtuur IV sterk en ventil.
Verschillende disposities De oorspronkelijke dispositie luidde waarschijnlijk:
Manuaal: Prestant 8' (discant), Holfluit 8', Prestant 4', Fluit 4', Quint 3', Octaaf 2', Cornet, Sexquialter II-III sterk.
Literatuur
  • Brabants orgelbezit : een inventarisatie van Brabantse orgels / Frans Jespers. - 's-Hertogenbosch: Provinciaal Genootschap van Kunsten en Wetenschappen in Noord-Brabant, 1975.
  • Helmondse orgels in vogelvlucht / Frans Jespers. - In: Het Orgel, jrg. 73 nr. 5, mei 1977.
  • Kroniek : 23 januari 1983. - In: De Mixtuur, nr. 41, april 1983.
  • Repertorium van orgels en orgelmakers in Noord-Brabant tot omstreeks 1900 / Frans Jespers. - 's-Hertogenbosch : Het Noordbrabants Genootschap, 1983.
  • R.K. orgelbezit in Friesland omstreeks het begin der herleving / Victor Timmer. - In: De Mixtuur, nr. 83, augustus 1996.
  • Het historische orgel in Nederland 1840 - 1849 / Peter van Dijk (eindred.). - Amsterdam : Stichting NIvO, 2002. - (Encyclopedie Het Historische Orgel in Nederland ; 6).
  • Najaarsexcursie zaterdag 15 oktober naar Lieshout en Helmond / Wim van der Ros. - In: De Orgelvriend, jrg. 58 nr. 10, oktober 2016.
Overige bronnen
  • Pastoor Seidel, Lambertusparochie Helmond

Foto: Michiel van 't Einde. Datering: 3 December 2013.
Foto: Michiel van 't Einde
Foto: Michiel van 't Einde. Datering: 3 December 2013.
Foto: Michiel van 't Einde
Foto: Michiel van 't Einde. Datering: 3 December 2013.
Foto: Michiel van 't Einde
Foto: Michiel van 't Einde. Datering: 3 December 2013.
Foto: Michiel van 't Einde
Foto: Michiel van 't Einde. Datering: 3 December 2013.
Foto: Michiel van 't Einde
Foto: Michiel van 't Einde. Datering: 3 December 2013.
Foto: Michiel van 't Einde
Foto: Michiel van 't Einde. Datering: 3 December 2013.
Foto: Michiel van 't Einde
Foto: Michiel van 't Einde. Datering: 3 December 2013.
Foto: Michiel van 't Einde
Situatie in Brouwhuis. Foto: Piet Bron. Datering: 1 March 2003.
Foto: Piet Bron
Situatie in Brouwhuis. Foto: Piet Bron. Datering: 1 March 2003.
Foto: Piet Bron
Situatie in Brouwhuis. Foto: Piet Bron. Datering: 1 March 2003.
Foto: Piet Bron
Situatie in Brouwhuis. Foto: Piet Bron. Datering: 1 March 2003.
Foto: Piet Bron
Situatie in Oisterwijk, voor 1974. Bron: Postcard.
Bron: Postcard