Spring naar content
Volledige beschrijving geselecteerd orgel
Foto: Michiel van 't Einde. Datering: 14 January 2014.

Foto: Michiel van 't Einde

Steenbergen, Nederland (Noord-Brabant) - Protestantse Kerk
Gemeente: Steenbergen
Adres: Kerkplein 7, 4651 AN, Steenbergen
Website: http://www.protestantse-gemeentesteenbergen.nl/

Beschrijving nr.: 1002026.
Fotokaart De Mixtuur nummer: L26.

Gebouwd door: Hendrich Metzker (1680)

JaarOrgelbouwerOpusActiviteit
1680 Hendrich Metzker  nieuwbouw
1695 Jacobus Zeemans  restauratie
1725 Jean François Moreau  restauratie en uitbreiding
1806 Johan Pieter Schmidt  restauratie
1863 Rogier-Joseph Kerkhoff  ombouw
1964 firma D.A. Flentrop  reconstructie
2013 Verschueren Orgelbouw  restauratie

  • In de Hervormde Kerk te Steenbergen bevindt zich een oud orgel dat in 1695 door Jacobus Zeemans is gereviseerd. Het orgel is echter ouder, want de burgemeester van Steenberger huurde het van de schoolmeester Tinckens. Deze had het bij zijn komst in 1674 uit Breda in de kerk laten plaatsen. Het instrument is in 1680 vermoedelijk door Hendrich Metzker hersteld. Het werd daarna uitgebouwd tot een echt kerkorgel. Metzker is de mogelijke maker, maar andere bronnen verwijzen naar een zekere Heiderech. François Moreau leverde in 1725 een nieuwe windlade. Hij breidde de oude dispositie iets uit. Ook het front werd gedeeltelijk vernieuwd. In 1806 herstelde J.P. Schmidt uit Gouda het instrument. Hoewel in sommige bronnen wordt gesteld dat deze een positief bouwde, blijkt dit niet juist te zijn. Wel heeft het orgel lange tijd twee manualen gehad. Dit was waarschijnlijk als borstwerk uitgevoerd. Mogelijk is het in 1863 verdwenen, toen het orgel door Joseph Kerkhoff uit de nis is gehaald, en naar voren geplaatst. Het orgel is in 1963/1964 door Flentrop gerestaureerd, waarbij de situatie van 1725 is hersteld. Adviseur hierbij was dr. M.A. Vente. Op 20 maart 1964 is het orgel weer in gebruik genomen.
  • In 2013 is het orgel gerestaureerd door de firma Verschueren. Hierbij is de intonatie herzien en is de winddruk verlaagd. Het werd op 16 november 2013 weer in gebruik genomen. Daarbij is het bespeeld door Corneel Drogers.

Technische gegevens
Aantal registers per werk
- Manuaal11
- Pedaalaangehangen
Totaal aantal stemmen11
ToetstractuurMechanisch
RegistertractuurMechanisch
Windlade(n)Sleepladen
Toonhoogte1/2 toon hoger dan normaal

Dispositie
Manuaal (C-c'''): Prestant 8', Holpijp 8', Octaaf 4', Gemshoorn 4', Quint Prestant 3', Octaaf 2', Blokfluit 2', Octaaf 1' - discant dubbelkorig, Sesquialter II sterk (discant), Cornet V sterk (discant), Trompet 8'.
Pedaal (C-f°): Aangehangen.

Overige dispositiegegevens
Broekhuijzen (1855) Het orgel in de Kerk der Hervormde Gemeente te Steenbergen is de maker en datum der stichting onbekend. Het heeft 17 stemmen, twee handclavieren en drie blaasbalgen.
Manuaal: Bourdon 16', Roerfluit 8', Octaaf 4', Nachthoorn 4', Quint 3', Octaaf 2', Gemshoorn 2', Mixtuur, Cornet en Trompet 8'.
Positief: Holpijp 8', Prestant 4', Fluit 4', Nazard 3', Woudfluit 2', Flageolet 1' en Carillon (discant).
Pedaal: aangehangen. Afsluiting, tremulant en ventiel.
Literatuur
  • Bij de foto's : 2. Het orgel in de Hervormde kerk te Steenbergen (N. Brabant). - In: Het Orgel, jrg. 64 nr. 1, januari 1968.
  • C.J. Rogier, maker van orgels en kerkelijke meubelementen / Frans Jesper. - In: De Mixtuur, nr. 30, februari 1980.
  • Het orgel in de Ned. Herv. Kerk te Steenbergen / C. Slokkers. - Steenbergen : Orgelkring Steenbergen, 1982.
  • Repertorium van orgels en orgelmakers in Noord-Brabant tot omstreeks 1900 / Frans Jespers. - 's-Hertogenbosch : Het Noordbrabants Genootschap, 1983.
  • Sieur Jacobus Zeemans / Frans Jespers. - Etten-Leur: Stichting Heemkundekring "Jan uten Houte", 1992. - (d'Hûskes nummer 23, jrg. 13, 1992).
  • Het historische orgel in Nederland 1479 - 1725 / dr. Hans van Nieuwkoop (eindred.). - Amsterdam : Stichting NIvO, 1997. - (Encyclopedie Het Historische Orgel in Nederland ; 1).
  • Enige aantekeningen over de vroege geschiedenis van het orgel in de Hervormde kerk te Steenbergen / J.M.G. Leune. - In: De Orgelvriend, jrg. 50 nr. 7/8, juli/augustus 2008.
  • Orgel Hervormde Kerk te Steenbergen gerestaureerd... / Wim van der Ros. - In: Brabants Orgelrijkdom 2014.
  • Orgel Hervormde Kerk te Steenbergen gerestaureerd / Wim van der Ros. - In: De Orgelvriend, jrg. 56 nr. 10, oktober 2014.
  • Sieur Jacobus Zeemans en de Bredase orgelbouw in de barok / Frans Jespers. - Etten-Leur : Orgelkring Jacobus Zeemans, 2017. - Uitgave gecombineerd met CD (Brabantse Orgelfederatie BOF 201703).
  • De orgelmakers Jacobus François en Johannes Jacobus Moreau / Auke H. Vlagsma. - In: Het Orgel, jrg. 118, nr. 2, maart 2022.

Foto: Michiel van 't Einde. Datering: 14 January 2014.
Foto: Michiel van 't Einde
Foto: Michiel van 't Einde. Datering: 14 January 2014.
Foto: Michiel van 't Einde
Foto: Michiel van 't Einde. Datering: 14 January 2014.
Foto: Michiel van 't Einde
Steenbergen - Protestantse Kerk

Foto: Michiel van 't Einde. Datering: 14 January 2014.
Foto: Michiel van 't Einde
Foto: Michiel van 't Einde. Datering: 14 January 2014.
Foto: Michiel van 't Einde
Foto: Michiel van 't Einde. Datering: 14 January 2014.
Foto: Michiel van 't Einde
Foto: Michiel van 't Einde. Datering: 14 January 2014.
Foto: Michiel van 't Einde
Foto: Michiel van 't Einde. Datering: 14 January 2014.
Foto: Michiel van 't Einde
Foto: Michiel van 't Einde. Datering: 14 January 2014.
Foto: Michiel van 't Einde