Spring naar content
Volledige beschrijving geselecteerd orgel
Foto: Piet Bron. Datering: 10 September 2016.

Foto: Piet Bron

Strijen, Nederland (Zuid-Holland) - Gereformeerde Kerk

Doorverwezen vanaf: Amsterdam - Eilandskerk (1844 - 1941)

Gemeente: Hoeksche Waard
Streek:Hoekse Waard
Adres: Spui 12, 3291 EV, Strijen

Beschrijving nr.: 1002014.

Gebouwd door: Hermanus Knipscheer (II) (1844)

JaarOrgelbouwerOpusActiviteit
1844 Hermanus Knipscheer (II)  nieuwbouw
1942 Ernst Leeflang  overplaatsing
1956 Ernst Leeflang  restauratie
1992 Orgelmakerij Reil  restauratie
1996 Orgelmakerij Reil  restauratie

  • Knipscheer bouwde het orgel in de zeventiende eeuwse Eilandskerk op het Bickerseiland te Amsterdam in 1844. Het was het eerste orgel dat in deze kerk werd geplaatst. P.J. Hamer ontwierp het front. Op 15 december 1844 is het officieel in gebruik genomen. Als organist was dhr. Ten Broeke uitgenodigd, organist van de Oude Kerk. Maar deze moest onverwachts verstek laten gaan en werd vervangen door dhr. Nijhoff. In 1855 vernieuwde Pieter Flaes de frontpijpen in de drie torens. In de loop van de tijd is de Viola di Gamba 8' van het bovenwerk vervangen door een Salicionaal.
  • Wegens bouwvalligheid werd de kerk per 24 juli 1938 gesloten, drie jaar na de viering van het tweehonderdjarig bestaan op 9 december 1936. Het gebouw bleef voorlopig leeg staan, maar werd later gesloopt. In 1941 verkocht men het orgel aan de Gereformeerde Kerk te Strijen. In 1941/1942 is het door Ernst Leeflang overgeplaatst. Het vervoer van Amsterdam naar Strijen gebeurde per schip. Adviseurs bij de opbouw waren mr. A. Bouman en Johan Vetter. De omvang van het pedaal werd bij deze gelegenheid vergroot van d' naar f', er werd een nieuwe windvoorziening aangelegd, het tweede klavier kreeg een Vox Céleste en er kwam een nieuwe tremulant. Het front moest iets worden verkort wegens de geringe hoogte van de kerk. De oude bekroning kon niet meer worden geplaatst, en werd los in de kerk bewaard. In 1944 is heel Strijen ontruimd wegens oorlogshandelingen. Kerk en orgel hebben echter niet veel schade opgelopen.
  • Groter was de schade door de watersnoodramp van 1953, toen er enkele weken lang water in de kerk stond. Door het zoute vocht was het orgel ernstig ontregeld. in 1956 herstelde Leeflang de schade. Het orgel is in de jaren 1992-1996 gerestaureerd door de firma Reil. In twee fasen. De eerste fase werd afgesloten met een feestelijk concert door Henk G. van Putten op 24 oktober 1992. Aart Bergwerff, adviseur bij de restauratie, verzorgde het ingebruiknameconcert na de afsluiting van de werkzaamheden op 21 september 1996.

Kort overzicht van plaatsen waar het orgel heeft gestaan
1844AmsterdamEilandskerk
1942StrijenGereformeerde Kerk

Technische gegevens
Aantal registers per werk
- Hoofdwerk9
- Bovenwerk9
- Pedaal3
Totaal aantal stemmen21
ToetstractuurMechanisch
RegistertractuurMechanisch
Windlade(n)Sleepladen
TemperatuurEqual temperament

Dispositie
Hoofdwerk (C-f'''): Bourdon 16', Prestant 8', Roerfluit 8', Octaaf 4', Quint 3', Octaaf 2', Cornet V sterk (8') (discant), Mixtuur IV sterk (2') (B/D), Trompet 8' (B/D).
Bovenwerk (C-f'''): Prestant 8' (discant), Holpijp 8', Salicionaal 8', Vox Céleste 8' - 1942, Prestant 4', Dwarsfluit 4', Octaaf 2', Sexquialtera II sterk (2 2/3') (discant), Dulciaan 8', Tremulant.
Pedaal (C-f'): Subbas 16', Octaaf 8', Fagot 16'.
Koppelingen: Hoofdwerk - Bovenwerk, Pedaal - Hoofdwerk.

VulstemSamenstelling
Mixtuur IV sterk (Hoofdwerk) C: 2' - 1 1/3' - 1' - 2/3'. Fìs°: 2 2/3' - 2' - 1 1/3' - 1'. fìs°: 4' - 2 2/3' - 2' - 1 1/3'. fis': 5 1/3' - 4' - 2 2/3' - 2'.
Literatuur
  • De Eilandskerk / F.B. Emous. - Amsterdam : Kerkbeurtenblad, 1936.
  • Orgelberichten / A. Bouman. - In: Organist & Eredienst, jrg. 11, nr. 119, juli 1942.
  • Over het orgel in de Geref. kerk te Strijen / Marcus van Driel. - In: De Orgelvriend, jrg. 18 nr. 4, april 1976.
  • 18 september 1976 orgelexcursie te Strijen / Henk Kwakernaat. - In: De Orgelvriend, jrg. 18 nr. 7/8, juli/augustus 1976.
  • Historie van het Knipscheerorgel te Stijen / C.B. van Driel. - Stencil, 1981.
  • Het gerestaureerde KNIPSCHEER-orgel in de Gereformeerde Kerk te Strijen : Programma van de feestelijke ingebruikneming van het gerestaureerd KNIPSCHEER-orgel in de Gereformeerde Kerk te Strijen op zaterdag 24 oktober 1992.
  • De inwijding van het Eilandskerkorgel te Amsterdam / Richard Vervoorn. - In: De Mixtuur, nr. 78, oktober 1994.
  • Het Strijense Knipscheer-orgel : Bij de ingebruikneming op zaterdag 21 september 1996 / Marcus van Driel, Jaap Rad. - Strijen : Gereformeerde Kerk, 1996.
  • Orgelbouwnieuws / Aart Bergwerff. - In: Het Orgel, jrg. 92 nr. 10, oktober 1996.
  • Het historische orgel in Nederland 1840 - 1849 / Peter van Dijk (eindred.). - Amsterdam : Stichting NIvO, 2002. - (Encyclopedie Het Historische Orgel in Nederland ; 6).

Foto: Piet Bron. Datering: 10 September 2016.
Foto: Piet Bron
Foto: Piet Bron. Datering: 10 September 2016.
Foto: Piet Bron
Foto: Piet Bron. Datering: 10 September 2016.
Foto: Piet Bron
Foto: Jan van der Male. Datering: March 2022.
Foto: Jan van der Male
Foto: Jan van der Male. Datering: March 2022.
Foto: Jan van der Male
Foto: Jan van der Male. Datering: March 2022.
Foto: Jan van der Male
Foto: Jan van der Male. Datering: March 2022.
Foto: Jan van der Male
Foto: Jan van der Male. Datering: March 2022.
Foto: Jan van der Male
Foto: Jan van der Male. Datering: March 2022.
Foto: Jan van der Male
Foto: G. Meyster. Datering: 1957.
Foto: G. Meyster
Foto: Piet Bron. Datering: 10 September 2016.
Foto: Piet Bron
Situation in Amsterdam. Bron: Gemeentearchief Amsterdam.
Bron: Gemeentearchief Amsterdam
Situation in Amsterdam. Bron: Gemeentearchief Amsterdam.
Bron: Gemeentearchief Amsterdam
Situation in Amsterdam. Bron: Collectie Hans Kriek.
Bron: Collectie Hans Kriek