Volledige beschrijving geselecteerd orgel
Foto: Piet Bron
Nieuwolda, Nederland (Groningen) - Protestantse Kerk
Gemeente: Oldambt
Adres: Kerksingel 1, 9944 BD, Nieuwolda
Website: https://dedollert.protestantsekerk.net/
Beschrijving nr.: 1001910.
Groningen Orgelland nummer: 570. Fotokaart De Mixtuur nummer: A21.
Gebouwd door: Johann Friedrich Wenthin (1787)
Technische gegevens
Dispositie
Hoofdwerk (C-e'''): Bourdon 16', Praestant 8', Holpijp 8', Salicionaal 8', Octaaf 4', Gemshoorn 4', Coppelnasat 3', Superoctaav 2' - 1787/1950, Coppelfluyt 2', Mixtuur IV-VI sterk, Dulciaan 16' - ontbreekt, Trompet 8', Vox Humana 8' - ontbreekt.
Bovenwerk (C-e'''): Gedact 8', Tregterfluyt 8' (discant), Praestant 4', Coppelgedact 4', Speelfluyt 2', Cornet III sterk - 1950, Scherp III-IV sterk - 1950, Vox Angelica 8' - 1950.
Pedaal (C-e'): Aangehangen.
Koppelingen: Coppeling.
Speelhulpen: Tremulant, Afsluyting Hoofdwerk, Afsluyting Bovenwerk, Calcant, Ventyl.
Foto: Piet Bron
Nieuwolda, Nederland (Groningen) - Protestantse Kerk
Gemeente: Oldambt
Adres: Kerksingel 1, 9944 BD, Nieuwolda
Website: https://dedollert.protestantsekerk.net/
Beschrijving nr.: 1001910.
Groningen Orgelland nummer: 570. Fotokaart De Mixtuur nummer: A21.
Gebouwd door: Johann Friedrich Wenthin (1787)
| Jaar | Orgelbouwer | Opus | Activiteit | 1787 | Johann Friedrich Wenthin | nieuwbouw | 1874 | Roelf Meijer | diverse werkzaamheden | 1950 | Klaas Doornbos | restauratie | 1998 | Mense Ruiter Orgelmakers | restauratie | 2001 | Mense Ruiter Orgelmakers | restauratie |
- In Nieuwolda is op 11 november 1787 een nieuw orgel in gebruik genomen, gemaakt door Johann Friedrich Wenthin. Het instrument is in rococo-stijl vormgegeven, en heeft een bovenwerk. Twee opmerkelijke zaken voor Groningse orgels uit de tweede helft van de achttiende eeuw. N.A. Lohman plaatste in 1811 drie vazen voor de bekroning van het orgel, vermoedelijk gemaakt door het atelier Walles. Bij onderhoud en reparaties in de negentiende eeuw bleef het orgel ongewijzigd. Alleen werden in 1874 de vier spaanbalgen vervangen door een magazijnbalg door Roelf Meijer.
- In 1918 is de Scherp van het Bovenwerk vervangen door een Gamba 8'. Later werden de Dulciaan 16' en de Vox Humana 8' verwijderd, nog voor 1930. Ook is toen de Mixtuur kleiner gemaakt (I-III sterk).
- Mr. A. Bouman drong in 1946 aan op restauratie en herstel van de oorspronkelijke dispositie, eventueel uitgebreid met een zelfstandig pedaal. Uiteindelijk is het instrument in 1949/1950 door Klaas Doornbos gerestaureerd. Hij maakte een nieuwe Coppelfluyt 2' volgens de oude mensuren, vernieuwde de Mixtuur en vulde deze weer aan, maakte een nieuwe Cornet en verving de Gemshoorn 4' door een exemplaar afkomstig uit het Meijer-orgel te Schildwolde uit 1868. Ook de Octaaf 2' is gedeeltelijk vernieuwd. De beide verwijderde tongwerken zijn niet herplaatst. Op 25 oktober 1950 nam men het orgel weer in gebruik.
- In 1998 restaureerde Mense Ruiter de windlade van het Hoofdwerk. Sinds het voorjaar van 1998 is de kerk een samen-op-wegkerk. De gereformeerde kerk van Nieuwolda is gesloten. In 2001 startte Mense Ruiter met de restauratie van het Bovenwerk. Enkele details van de klaviatuur werden aangepast in een beter bij Wenthin passende stijl. De restauratie is voltooid in november, waarna het orgel op 17 november 2001 weer in gebruik genomen.
Technische gegevens
| Aantal registers per werk | |
| - Hoofdwerk | 11 |
| - Bovenwerk | 8 |
| - Pedaal | aangehangen |
| Totaal aantal stemmen | 19 |
| Toetstractuur | Mechanisch |
| Registertractuur | Mechanisch |
| Windlade(n) | Sleepladen |
Dispositie
Hoofdwerk (C-e'''): Bourdon 16', Praestant 8', Holpijp 8', Salicionaal 8', Octaaf 4', Gemshoorn 4', Coppelnasat 3', Superoctaav 2' - 1787/1950, Coppelfluyt 2', Mixtuur IV-VI sterk, Dulciaan 16' - ontbreekt, Trompet 8', Vox Humana 8' - ontbreekt.
Bovenwerk (C-e'''): Gedact 8', Tregterfluyt 8' (discant), Praestant 4', Coppelgedact 4', Speelfluyt 2', Cornet III sterk - 1950, Scherp III-IV sterk - 1950, Vox Angelica 8' - 1950.
Pedaal (C-e'): Aangehangen.
Koppelingen: Coppeling.
Speelhulpen: Tremulant, Afsluyting Hoofdwerk, Afsluyting Bovenwerk, Calcant, Ventyl.
| Vulstem | Samenstelling |
| Mixtur IV-VI sterk (Hoofdwerk) | C: 2' - 1 1/3' - 1' - 2/3'. c': 2 2/3' - 2' - 1 1/3' - 1' - 1'. c'': 4' - 2 2/3' - 2' - 1 1/3' - 1 1/3' - 1'. |
| Scherp III-IV sterk (Bovenwerk) | C: 2/3' - 1/2' - 1/3'. c°: 1' - 2/3' - 1/2'. c': 2' - 1 1/3' - 1' - 2/3'. |
| Cornet III sterk (Bovenwerk) | C: 1 1/3' - 1' - 4/5'. c': 2 2/3' - 2' - 1 3/5'. |
| Overige dispositiegegevens | |
|---|---|
| Knock (1788) |
Hoofd-Manuaal: Bourdon 16', Praestant 8', Holpyp 8', Salicional 8', Octaaf 4', Gemshoorn 4', Nassat 3', Octaaf 2', Waldfluit 2', Mixtuur IV-V-VI sterk, Dulciaan 16', Trompet 8' en Voxhumana 8'. Boven Manuaal: Gedakt 8', Fluit Travers 8', Praestant 4', Gedakte Spitsfluit 4', Speelfluit 2', Cornet III sterk, Scherp III à IV sterk en Voxangelika 8'. Aangehangen pedaal. 2 tremulanten, 2 windafsluitingen en 4 blaasbalgen. |
| Literatuur |
|
| Opnamen |
|
| Links |
https://dedollert.protestantsekerk.net/orgel_nieuwolda/ |
 |
 |
 |
 |
 |
 |
 |
 |
 |
 |