Spring naar content
Volledige beschrijving geselecteerd orgel
Foto: Piet Bron. Datering: 16 February 2008.

Foto: Piet Bron

Best, Nederland (Noord-Brabant) - Sint Odulphuskerk
Gemeente: Best
Adres: Hoofdstraat 33, 5683 AC, Best
Website: http://www.st-odulphus.nl/

Beschrijving nr.: 1001855.

Gebouwd door: Johannes J. Vollebregt & Zn. (1852)

JaarOrgelbouwerOpusActiviteit
1852 Johannes J. Vollebregt & Zn.  nieuwbouw
1886 Antonie Vingerhoets  overplaatsing
1951 Gebroeders Vermeulen  ombouw
2010 Pels & Van Leeuwen  restauratie

  • Op 15 augustus 1852 werd het orgel in gebruik genomen in de oude kerk van Best. Na de bouw van de nieuwe huidige kerk in 1882-1886 plaatste A. Vingerhoets uit Hilvarenbeek het orgel zonder wijzigingen over. In de jaren 1950/1951 werd het instrument gerestaureerd en omgebouwd door Vermeulen. De tractuur werd electro-pneumatisch, en ook de dispositie is gewijzigd.
  • In januari 2009 startte een restauratie van het orgel door Pels & Van Leeuwen. Herstel van het oorspronkelijke instrument was niet haalbaar. Er is daarom gekozen voor restauratie van het orgel in de bestaande toestand. Adviseur bij de werkzaamheden was Jos Laus. De dispositie is wel deels teruggebracht naar de stijl van Vollebregt. Het pedaal werd uitgebreid met drie stemmen op een nieuwe kegellade. Het orgel kon op 11 april 2010 weer officieel in gebruik worden genomen. Bij deze gelegenheid werd een concert gegeven door Piet van der Steen.

Technische gegevens
Aantal registers per werk
- Hoofdwerk10
- Rugwerk8
- Pedaal5
Totaal aantal stemmen23
ToetstractuurElectro-pneumatisch
RegistertractuurElectro-pneumatisch
Windlade(n)Kegelladen
TemperatuurEqual temperament

Dispositie
Hoofdwerk (C-g'''): Bourdon 16' - deels 1852, Prestant 8', Bourdon 8' - 1933, Octaaf 4', Fluit 4' - 20e eeuw, Quint 2 2/3', Octaaf 2', Cornet V sterk (8') (discant) - deels 1852, Mixtuur II-III sterk (2') - deels 1852, Trompet 8'.
Positief (C-g'''): Salicionaal 8' - 1951, Fluit Harmoniek 8' - 1951, Holpijp 8' - 1951, Prestant 4' - 20e eeuw, Blokfluit 4' - 1951, Nachthoorn 2', Flageolet 1' - deels 1852, Basson-Hobo 8' - 1933.
Pedaal (C-f'): Subbas 16' - 20e eeuw, Octaafbas 8' - 1951, Gedekt 8' - 20e eeuw, Fagot 16' - 20e eeuw, Trompet 8' - 20e eeuw.
Koppelingen: Hoofdwerk - Positief, Pedaal - Hoofdwerk, Pedaal - Positief, Pedaal - Positief 16'.
Speelhulpen: 1 vrije combinatie, 4 vaste combinaties (p - mf - f - tutti), Automatisch Pianopedaal.

VulstemSamenstelling
Cornet c': 8' - 4' - 2 2/3' - 2' - 1 3/5'.
Mixtuur C: 2' - 1 1/3' - 1'. c': 2 2/3' - 2' - 1 1/3'. c'': 4' - 2 2/3' - 2'.
Overige dispositiegegevens
Broekhuijzen (1855) Het orgel in de Kerk der R Cath Gemeente aldaar (Best) is gemaakt en voltooid in 1852 door J Vollebrecht en Zoon orgelmakers te s Hertogenbosch. Heeft 16 stemmen twee handclavieren aangehangen pedaal en twee blaasbalgen.
Manuaal: Prestant in 't front 8', Bourdon 16', Holpijp 8', Fluit 4', Quint 3', Octaaf 2', Mixtuur 2.3 st, Cornet 5 st, Trompet 8' en Ventil.
Positif: Prestant 4', Bourdon 8', Viol di Gamba 8', Gemshoorn 4', Nagthoorn 2', Flageolet 1' en Dulciaan 8'.
Koppeling, Afsluiting en Tremulant.
Verschillende disposities
  • De oorspronkelijke dispositie was:
    Hoofdwerk: Bourdon 16', Prestant 8', Holpijp 8', Octaaf 4', Fluit 4', Quint 3', Octaaf 2', Cornet V sterk (discant), Mixtuur III sterk, Trompet 8'.
    Positief: Bourdon 8', Viola di Gamba 8', Prestant 4', Gemshoorn 4', Nachthoorn 2', Flageolet 1', Dulciaan 8'.
    Aangehangen pedaal, manuaalkoppel, tremulant.

  • De dispositie luidde voor de laatste restauratie:
    Hoofdwerk: Prestant 8', Flûte Harmonique 8', Bourdon 8', Octaaf 4', Octaaf 2', Cornet IV sterk, Mixtuur III sterk, Trompet 8'.
    Zwelwerk: Holpijp 8', Salicionaal 8', Gemshoorn 4', Quint 3', Nachthoorn 2', Terts 1 3/5', Basson-Hobo 8'.
    Pedaal: Subbas 16', Octaafbas 8'.

Literatuur
  • Tot roem van zijn makers : een studie over J.J. Vollebregt en Zoon, meester-orgelmakers te 's-Hertogenbosch / Frans Jespers en Ad van Sleuwen. - 's-Hertogenbosch : Provinciaal Genootschap vanr Kunsten en Wetenschappen in Noord-Brabant, 1978.
  • Repertorium van orgels en orgelmakers in Noord-Brabant tot omstreeks 1900 / Frans Jespers. - 's-Hertogenbosch : Het Noordbrabants Genootschap, 1983.
  • Geschiedenis van het Vollebregtorgel in de Sint-Odulphuskerk / H.F.C. Rooijackers.
  • Het historische orgel in Nederland 1850 - 1858 / Peter van Dijk (eindred.). - Amsterdam : Stichting NIvO, 2002. - (Encyclopedie Het Historische Orgel in Nederland ; 7).
  • Vollebregtorgel Odulphus opgeknapt : Restauratie orgel gaat ruim tachtigduizend euro kosten / Henk van den Heuvel. - In: Eindhovens Dagblad, 21 januari 2009.
  • Restauratie orgel Best duurder : Kerkbestuur heeft hoop op gemeente gevestigd / Miel Timmers. - In: Eindhovens Dagblad, 8 augustus 2009.
  • Concert gerestaureerd orgel Odulphuskerk. - In: Eindhovens Dagblad, 2 april 2010.
  • Restauratie van het Vollebregt-orgel in de Sint-Odulphuskerk te Best / Wim van der Ros. - In: Brabants Orgelrijkdom 2010. - Hooge Zwaluwe : Brabantse Orgelfederatie, 2010.
  • Orgelbouw in kort bestek : Best, Sint-Odulphuskerk / Wim van der Ros. - In: De Orgelvriend, jrg. 52 nr. 10, oktober 2010.

Foto: Piet Bron. Datering: 16 February 2008.
Foto: Piet Bron
Foto: Janco Schout. Datering: 16 February 2008.
Foto: Janco Schout
Foto: Piet Bron. Datering: 16 February 2008.
Foto: Piet Bron
Foto: Piet Bron. Datering: 16 February 2008.
Foto: Piet Bron
Foto: Piet Bron. Datering: 16 February 2008.
Foto: Piet Bron
Foto: Janco Schout. Datering: 16 February 2008.
Foto: Janco Schout
Situatie voor 1960. Bron: Collectie W. Kühne, Vlaardingen.
Bron: Collectie W. Kühne, Vlaardingen