Volledige beschrijving geselecteerd orgel
Foto: Michiel van 't Einde
Stadskanaal, Nederland (Groningen) - Poststraatkerk
Gemeente: Stadskanaal
Adres: Poststraat 30, 9501 ER, Stadskanaal
Beschrijving nr.: 1001394.
Groningen Orgelland nummer: 1050. Kaartnummer Stichting Orgelcentrum: GR3441.
Gebouwd door: Jan Doornbos (1886)
Het orgel bevat ouder materiaal: Pijpwerk en delen front uit 1820 van Nicolaas Anthonie Lohman
Het orgel van de Gereformeerde Kerk te Stadskanaal heeft een opvallende geschiedenis. Het huidige Nevenwerk is oorspronkelijk een zelfstandig orgel geweest, gebouwd in 1820 door N.A. Lohman voor de Hervormde Kerk te Noordlaren. Het had één manuaal en negen stemmen. Na de aanschaf van een nieuw orgel van de firma Van Oeckelen in 1876 verkocht men het Lohman-orgel aan de Gereformeerde Ebbingekerk in Groningen, waar het door Van Oeckelen is geplaatst. Jan Doornbos verbouwde het orgel ingrijpend in 1886: het oude instrument kreeg een plaats als Bovenwerk, waarbij ook het front behouden bleef. Daaromheen bouwde Doornbos pedaaltorens en een hoofdwerkkas, waardoor een imposant orgel ontstond met vijftien registers en vrij pedaal. Het deed in Groningen dienst tot 1919, toen het is verkocht aan de Gereformeerde Kerk in Stadskanaal. De firma Adema plaatste het over en voorzag het hierbij van twee nieuwe tongwerken en een Vox Celeste 8'. Cor Batenburg speelde het instrument in op 29 juli 1920. Drie jaar later vernieuwde men de Octaaf 4' en de Trompet 8'. Een twee grote wijziging volgde in 1952, toen Mense Ruiter het orgel uitbreidde tot 22 stemmen. Alle werken kwamen op gelijke hoogte te staan, voor welk doel de orgelkas veel dieper is gemaakt. De speeltafel kwam vrij te staan aan de rechterkant van het orgel. In 1974 is het orgel door Mense Ruiter gereviseerd. Hierbij is de magazijnbalg vervangen door een schwimmerbalg. In het voorjaar van 2009 is met name de toets- en registermechaniek door Mense Ruiter gerestaureerd. Verder is groot onderhoud uitgevoerd.
Kort overzicht van plaatsen waar het orgel heeft gestaan
Technische gegevens
Dispositie
Hoofdwerk (C-f'''): Bourdon 16', Prestant 8', Roerfluit 8', Octaaf 4', Fluit 4', Quint 3', Octaaf 2', Cornet III sterk (discant), Mixtuur III-V sterk, Trompet 8'.
Nevenwerk (C-f'''): Prestant 8', Holpijp 8', Gamba 8', Octaaf 4', Fluit 4', Woudfluit 2', Scherp III sterk, Tremulant.
Pedaal (C-d'): Subbas 16', Prestantbas 8', Holpijp 8', Octaafbas 4', Bazuin 16'.
Koppelingen: Manuaalkoppel, Pedaal - Hoofdwerk.
Foto: Michiel van 't Einde
Stadskanaal, Nederland (Groningen) - Poststraatkerk
Gemeente: Stadskanaal
Adres: Poststraat 30, 9501 ER, Stadskanaal
Beschrijving nr.: 1001394.
Groningen Orgelland nummer: 1050. Kaartnummer Stichting Orgelcentrum: GR3441.
Gebouwd door: Jan Doornbos (1886)
Het orgel bevat ouder materiaal: Pijpwerk en delen front uit 1820 van Nicolaas Anthonie Lohman
| Jaar | Orgelbouwer | Opus | Activiteit | 1820 | Nicolaas Anthonie Lohman | nieuwbouw | 1886 | Jan Doornbos | ombouw | 1920 | Gebroeders Adema | overplaatsing | 1952 | Mense Ruiter Orgelmakers | restauratie en uitbreiding | 1974 | Mense Ruiter Orgelmakers | diverse werkzaamheden | 2009 | Mense Ruiter Orgelmakers | diverse werkzaamheden |
Het orgel van de Gereformeerde Kerk te Stadskanaal heeft een opvallende geschiedenis. Het huidige Nevenwerk is oorspronkelijk een zelfstandig orgel geweest, gebouwd in 1820 door N.A. Lohman voor de Hervormde Kerk te Noordlaren. Het had één manuaal en negen stemmen. Na de aanschaf van een nieuw orgel van de firma Van Oeckelen in 1876 verkocht men het Lohman-orgel aan de Gereformeerde Ebbingekerk in Groningen, waar het door Van Oeckelen is geplaatst. Jan Doornbos verbouwde het orgel ingrijpend in 1886: het oude instrument kreeg een plaats als Bovenwerk, waarbij ook het front behouden bleef. Daaromheen bouwde Doornbos pedaaltorens en een hoofdwerkkas, waardoor een imposant orgel ontstond met vijftien registers en vrij pedaal. Het deed in Groningen dienst tot 1919, toen het is verkocht aan de Gereformeerde Kerk in Stadskanaal. De firma Adema plaatste het over en voorzag het hierbij van twee nieuwe tongwerken en een Vox Celeste 8'. Cor Batenburg speelde het instrument in op 29 juli 1920. Drie jaar later vernieuwde men de Octaaf 4' en de Trompet 8'. Een twee grote wijziging volgde in 1952, toen Mense Ruiter het orgel uitbreidde tot 22 stemmen. Alle werken kwamen op gelijke hoogte te staan, voor welk doel de orgelkas veel dieper is gemaakt. De speeltafel kwam vrij te staan aan de rechterkant van het orgel. In 1974 is het orgel door Mense Ruiter gereviseerd. Hierbij is de magazijnbalg vervangen door een schwimmerbalg. In het voorjaar van 2009 is met name de toets- en registermechaniek door Mense Ruiter gerestaureerd. Verder is groot onderhoud uitgevoerd.
Kort overzicht van plaatsen waar het orgel heeft gestaan
| 1820 | Noordlaren | Hervormde Kerk |
| 1876 | Groningen | Gereformeerde Ebbingekerk |
| 1920 | Stadskanaal | Gereformeerde Kerk |
Technische gegevens
| Aantal registers per werk | |
| - Hoofdwerk | 10 |
| - Nevenwerk | 7 |
| - Pedaal | 5 |
| Totaal aantal stemmen | 22 |
| Toetstractuur | Mechanisch |
| Registertractuur | Pneumatisch |
| Windlade(n) | Sleepladen |
| Temperatuur | Equal temperament |
| Winddruk | 98 mm |
Dispositie
Hoofdwerk (C-f'''): Bourdon 16', Prestant 8', Roerfluit 8', Octaaf 4', Fluit 4', Quint 3', Octaaf 2', Cornet III sterk (discant), Mixtuur III-V sterk, Trompet 8'.
Nevenwerk (C-f'''): Prestant 8', Holpijp 8', Gamba 8', Octaaf 4', Fluit 4', Woudfluit 2', Scherp III sterk, Tremulant.
Pedaal (C-d'): Subbas 16', Prestantbas 8', Holpijp 8', Octaafbas 4', Bazuin 16'.
Koppelingen: Manuaalkoppel, Pedaal - Hoofdwerk.
| Literatuur |
|
 |
 |
 |
 |
 |
 |
 |
 |
 |
 |
 |