Volledige beschrijving geselecteerd orgel
Foto: Piet Bron
Ootmarsum, Nederland (Overijssel) - Protestantse Kerk
Gemeente: Dinkelland
Streek:Twente
Adres: Ganzenmarkt 31, 7631 EM, Ootmarsum
Website: http://www.pkn-ootmarsum.nl/
Beschrijving nr.: 1001391.
Kaartnummer Stichting Orgelcentrum: GR3638.
Gebouwd door: Eberhard Berner (1781)
Technische gegevens
Dispositie
Manuaal (C-c'''): Bordoen 16', Principaal 8', Gedakt 8', Quinta 6', Octava 4', Flûte Douce 4', Woudfluit 2', Sexqualt III sterk - 1971, Mixtura V sterk - 1569/1781, Fagot 16' - 1971.
Bovenwerk (C-c'''): Roorfluit 8' - 1569, Principaal 4', Quint 3', Gemshoorn 2', Scherp II sterk - 1971, Mixtura III sterk - 1971, Dulcino 8', Tremulant.
Pedaal (CD-c'): Principaal 16', Octava 8', Ruischpijp III sterk, Basuin 16', Cornet 2' - 1781/1971.
Koppelingen: Manuaalkoppel (B/D).
Foto: Piet Bron
Ootmarsum, Nederland (Overijssel) - Protestantse Kerk
Gemeente: Dinkelland
Streek:Twente
Adres: Ganzenmarkt 31, 7631 EM, Ootmarsum
Website: http://www.pkn-ootmarsum.nl/
Beschrijving nr.: 1001391.
Kaartnummer Stichting Orgelcentrum: GR3638.
Gebouwd door: Eberhard Berner (1781)
| Jaar | Orgelbouwer | Opus | Activiteit | 1781 | Eberhard Berner | nieuwbouw | 1890 | firma Carl Haupt | wijzigen dispositie | 1971 | firma D.A. Flentrop | restauratie |
- In 1569 bouwden de gebroeders Slegel een nieuw orgel in de kerk van Ootmarsum. Dit orgel werd in 1781 vervangen door het huidige instrument, gebouwd door Eberhard Berner. Berner gebruikte veel materiaal van het oude orgel. Ook de windlade van het Bovenwerk stamt uit 1569. Het orgel werd ingehuldigd op 14 oktober 1781. In 1809 werd de kerk toegewezen aan de rooms-katholieke parochie. De hervormde gemeente bouwde een nieuwe kerk, die in 1810 klaar was. Naar deze kerk werd het Berner-orgel overgeplaatst.
- Het orgel is in de loop van de tijd ingrijpend gewijzigd. Vooral door de firma Haupt & Zn., die in 1890 de dispositie veranderde door de Fagot 16' door een Trompet 8' en de Sexquialter door een Gamba te vervangen. De dispositie van het Bovenwerk werd volledig vernieuwd in romantische stijl.
- Het instrument werd in 1971 gerestaureerd door de firma Flentrop. Willem Hülsmann was adviseur tijdens de werkzaamheden. Tijdens de restauratie werden de registers hersteld volgens de beschrijving van Knock, werd de stemming van het orgel gewijzigd in Werckmeister en werden de mechanieken en de windladen volledig hersteld.
Technische gegevens
| Aantal registers per werk | |
| - Manuaal | 10 |
| - Bovenwerk | 7 |
| - Pedaal | 5 |
| Totaal aantal stemmen | 22 |
| Toetstractuur | Mechanisch |
| Registertractuur | Mechanisch |
| Windlade(n) | Sleepladen |
| Toonhoogte | Bijna een toon boven normaal |
| Temperatuur | Werckmeister III |
Dispositie
Manuaal (C-c'''): Bordoen 16', Principaal 8', Gedakt 8', Quinta 6', Octava 4', Flûte Douce 4', Woudfluit 2', Sexqualt III sterk - 1971, Mixtura V sterk - 1569/1781, Fagot 16' - 1971.
Bovenwerk (C-c'''): Roorfluit 8' - 1569, Principaal 4', Quint 3', Gemshoorn 2', Scherp II sterk - 1971, Mixtura III sterk - 1971, Dulcino 8', Tremulant.
Pedaal (CD-c'): Principaal 16', Octava 8', Ruischpijp III sterk, Basuin 16', Cornet 2' - 1781/1971.
Koppelingen: Manuaalkoppel (B/D).
| Vulstem | Samenstelling |
| Mixtuur V sterk (Hoofdwerk) | C: 2' - 1 1/3' - 1' - 2/3' - 1/2'. cis': 4' - 2 2/3' - 2' - 1 1/3' - 1'. cis'': 5 1/3' - 4' - 2 2/3' - 2' - 2'. |
| Ruispijp III sterk (Pedaal) | C: 2 2/3' - 2' - 1 1/3'. |
| Overige dispositiegegevens | |
|---|---|
| Knock (1788) |
Het orgel alhier (Ootmarsum), met 2 Hand-Clavieren, en een vry Pedaal, heeft navolgende stemmen: Hoofdwerk: Bourdon 16', Principaal 8', Gedakt 8', Quint 6', Octaaf 4', Fluit Dous 4', Sexquialter III sterk, Woudfluit 2', Mixtuur en Fagot 16'. Bovenwerk: Rhoerfluit 8', Principaal 4', Quint 3', Gemshoorn 2', Scherp II scherp, Mixtuur III scherp en Voxhumana 8'. Pedaal: Principaal 16', Octaaf 8', Mixtuur III sterk, Posaune 16' en Cornet 2'. De Hand-Clavieren lopen van C tot drie gestreept c. Dit Orgel is vervaardigd door den Orgelmaker Berner, te Osnabrug. |
| Van 't Kruijs (1885) |
Het Orgel in de Hervormde Kerk te Ootmarsum heeft 21 sprekende stemmen, twee klavieren en vrij pedaal. Het Orgel is in 1809 naar een andere Kerk overgebracht (doordat Napoleon een besluit genomen had dat de grootste Gemeente ook de grootste Kerk moest bezitten, waardoor de Protestanten eene andere Kerk moesten betrekken) bij welke gelegenheid de Trompet 8 voet van het Hoofdklavier zoek geraakt is. Het werk, waarvan maker en jaartal onbekend, is zeer oud. Organist de Heer J. Kooij. Hoofdmanuaal: Prestant 8', Bourdon 16', Gedakt 8', Quint 6, Octaaf 4', Fluit 4', Woudfluit 2', Sexquialter, Mixtuur 5 st. Bovenmanuaal: Prestant 4', Roerfluit 8', Fluit (disc.) 8', Gedakt 4', Octaaf 2', Mixtuur, Dulciaan 8'. Pedaal: Prestant 16', Octaaf 8', Ruischpijp 3 (st.), Bazuin 16', Cornet 2'. Stomme Registers: Tremulant. |
| Verschillende disposities |
Voor de restauratie van 1971 luidde de dispositie: Hoofdwerk: Bourdon 16', Prestant 8', Bourdon 8', Gamba 8', Quint 6', Octaaf 4', Fluit 4', Woudfluit 2', Mixtuur V sterk, Trompet 8'. Bovenwerk: Roerfluit 8', Viola 8', Voix Celeste 8', Prestant 4', Bourdon 4', Octaaf 2', Dulciaan 8'. Pedaal: Prestant 16', Octaaf 8', Ruispijp III sterk, Bazuin 16', Cornet 2' (deze was in 1971 niet meer aanwezig). Koppelingen: Manuaalkoppel (gedeeld), Pedaalkoppel. |
| Literatuur |
|
| Opnamen |
Ootmarsum, Berner-orgel 1781, Epmann-orgel 1814 / Egbert Schoenmaker. - Bilas 6818.102 (LP). - 1983. |
| Links |
http://www.flentrop.nl/restauratie/ootmar_herv.html |
 |
 |
 |
 |
 |
 |
 |
 |
 |
 |
 |
 |
 |