Organ database | Complete description

Complete description of the selected organ

Photo: Piet Bron

Zwolle, Nederland (Overijssel) - Blue Sakura - Voormalige Bethlehemkerk (Klossterkerk)
Municipal: Zwolle
Address: Bethlehemskerkplein 35, 8011 PH, Zwolle
Website: http://www.bluesakura.nl/

Description nr.: 1001369.
Stichting Orgelcentrum card number: GR2123.

Built by: Georg Heinrich Quellhorst (1826)

Year	Builder	Opus	Activity
1826	Georg Heinrich Quellhorst		new organ
1828	J.C. Scheuer & Zn.		maintenance/reparations
1849	J.C. Scheuer & Zn.		maintenance/reparations
1942	J.C. Sanders & Zoon		enlargement
1983	Flentrop Orgelbouw		restoration

Het orgel in de Bethlehemkerk is een geschenk van Pieter Queysen. In 1824 kreeg Quelhorst de opdracht om het orgel te maken, met twee manualen en aangehangen pedaal. Op 19 oktober 1826 werd het ingewijd. Het bleek echter al snel veel gebreken te vertonen. Quelhorst repareerde een en ander, maar de gebreken bleven. In 1828 werd het orgel uiteindelijk opnieuw opgeleverd, na enkele reparaties door J.C. Scheuer. Deze werkte er nogmaals aan in 1849. Van Oeckelen had het instrument lange tijd in onderhoud. Zij vervingen de Dulciaan van het Rugwerk door een Clarinet 8'. Proper verving in 1902 een Octaaf 2' door een Vox Coelestis. In 1942 maakte Sanders een vrij pedaal op een pneumatische lade.
In 1980 werd het orgel gedemonteerd ten behoeve van de restauratie van het kerkgebouw. De firma Flentrop restaureerde hierop het orgel, waarbij de dispositie uit 1824 als uitgangspunt werd genomen. Ook de wijzigingen van Scheuer werden ongedaan gemaakt, met uitzondering van de Octaaf 4' op het Rugwerk, die in plaats van een Gemshoorn 4' was geplaatst. Het pedaal van Sanders bleef in grote lijnen gehandhaafd. Op 26 maart 1983 is het gerestaureerde orgel weer in gebruik genomen. Adviseur bij de werkzaamheden was dr. Maarten Vente uit Utrecht.
Omdat de Bethlehemkerk een grondige restauratie nodig had, besloot men het gebouw in 1998 niet meer te gebruiken voor de eredienst. De kerk werd gebruikt door de Gereformeerde Bond binnen de Hervormde Kerk. Vanaf 23 augustus 1998 maakten zij mede gebruik van de Grote- of Michaelskerk. De Bethlehemkerk werd verkocht aan een party-organisatie. Er waren plannen het orgel te verkopen, maar deze zijn uiteindelijk afgeblazen. Het gebouw is in gebruik geweest bij De Proosdij, en sinds enkele jaren is er een Japans Sushi-restaurant gevestigd met de naam Blue Sakura.

Technical data

Number of stops per division
- Hoofdwerk	13
- Rugwerk	9
- Pedaal	3
Total number of stops	25
Key action	Mechanical
Stop action	Mechanical
Windchest(s)	Slider chests
Pitch	a' = 435 Hz
Temperament	Equal temperament
Wind pressure	76 mm

Specification
Hoofdwerk (C-f'''): Bourdon 16', Prestant 8', Gedekt 8', Octaaf 4', Nachthoorn 4', Roerfluit 4', Quint 3', Octaaf 2', Woudfluit 2', Terts 1 3/5' - 1982, Mixtuur V sterk, Trompet 16', Trompet 8'.
Rugwerk (C-f'''): Prestant 8', Holpijp 8', Fluit Traverse 8' (discant), Octaaf 4', Doesfluit 4', Octaaf 2' - 1982, Flageolet 1' - 1982, Carillon III sterk (discant), Dulciaan 8' - 1982, Tremulant.
Pedaal (C-d'): Subbas 16' - 1982, Prestant 8' - 1982, Bazuin 16' - 1982.
Couplers: Manuaalkoppel, Pedaal - Hoofdwerk, Pedaal - Rugwerk.

Compound stop	Composition
Mixtuur V sterk (Hoofdwerk)	C: 2' - 1 1/3' - 1' - 2/3' - 1/2'. f°: 4' - 2 2/3' - 2' - 1 1/3' - 1'. f': 8' - 5 1/3' - 4' - 2 2/3' - 2'.
Carillon III sterk discant (Rugwerk)	c': 4' - 1 3/5' - 1'.

Other specifications
Van 't Kruijs (1885)	Het Orgel in de Bethlehemskerk te Zwolle is in 1826 door Naber & Quelhorst geleverd en heeft twee klavieren, aangehangen pedaal, 22 sprekende stemmen. Organist de Heer J.C. van Apeldoorn. Hoofdmanuaal: Prestant (disc.) 16', Bourdon 16', Prestant 8', Quintadena 8', Gedakt 8', Octaaf 4', Roerfluit 4', Quint 3', Octaaf 2', Woudfluit 2', Mixtuur 5 st., Trompet 16', Trompet 8'. Rugpositief: Prestant 8', Fluit Trav. (disc.) 8', Holpijp 8', Viola di Gamba 8', Octaaf 4', Dolcefluit 4', Octaaf 2', Carillon (disc.) 3 st., Clarinet 8'. Aangehangen Pedaal. Stomme Registers: Koppeling, Afsluitingen, Tremulant, Ventiel.

Other specifications

Van 't Kruijs (1885)

Het Orgel in de Bethlehemskerk te Zwolle is in 1826 door Naber & Quelhorst geleverd en heeft twee klavieren, aangehangen pedaal, 22 sprekende stemmen.
Organist de Heer J.C. van Apeldoorn.
Hoofdmanuaal: Prestant (disc.) 16', Bourdon 16', Prestant 8', Quintadena 8', Gedakt 8', Octaaf 4', Roerfluit 4', Quint 3', Octaaf 2', Woudfluit 2', Mixtuur 5 st., Trompet 16', Trompet 8'.
Rugpositief: Prestant 8', Fluit Trav. (disc.) 8', Holpijp 8', Viola di Gamba 8', Octaaf 4', Dolcefluit 4', Octaaf 2', Carillon (disc.) 3 st., Clarinet 8'.
Aangehangen Pedaal.
Stomme Registers: Koppeling, Afsluitingen, Tremulant, Ventiel.

Literature

Verzameling van disposities der verschillende orgels in Nederland, benevens eene korte beschrijving van het Orgel in de Groote Kerk te Rotterdam met afbeelding / M.H. van 't Kruijs. - Rotterdam : Corns. Immig, 1885. - Fotografische herdruk, uitgegeven bij Frits Knuf, Amsterdam in 1972 in de serie Bibliotheca Organologica, volume I.
Pieter Queijsen en het orgel in de Bethlehemsche Kerk te Zwolle / K.D. Hartmans. - In: Vereeniging tot beoefening van Overijsselsch Regt en Geschiedenis (VORG) - Verslagen en Mededeelingen, 46 (1929).
Orgels in Overijssel / Maarten Seybel. - Sneek: Boeijenga, 1965.
Vijf eeuwen Zwolse orgels 1447 - 1971 : Een terugblik naar aanleiding van het 250-jarig bestaan van het Schnitgerorgel in de St. Michaels- of Grote kerk te Zwolle 1721 - 1971 / dr. Maarten Albert Vente. - Amsterdam : Frits Knuf, 1971. - (Bibliotheca Organologica; volume 49).
Quellhorst-orgel niet gesloopt maar ingrijpend gerestaureerd : Hervormde Bethlehemkerk te Zwolle / M. Seybel. - In: Reformatorisch Dagblad, zaterdag 2 april 1983.
Kroniek : 26 maart 1983. - In: De Mixtuur, nr. 42, juni 1983.
Orgeldag : Het orgel in de Bethlehemkerk te Zwolle / Wim van der Ros. - In: De Orgelvriend, jrg. 32 nr. 9, september 1990.
Het orgel in de Bethlehemkerk te Zwolle / Wim van der Ros. - In: Mini-Orgelvriend 22 september 1990. - Uitgegeven t.g.v. de Landelijke Orgeldag van de Orgelvriend.
Een instructie voor de organist van de Bethlehemse Kerk te Zwolle / H.C.J. Wullink. - In: De Mixtuur, nr. 70, februari 1992.
'...Dit orgel dat ons roert en streelt...' : Over de orgels in de Zwolse Grote Kerk, Bethlehemkerk, Broerenkerk en Onze-Lieve-Vrouwekerk / Henk van Eeken, Gert van Surksum, Hans van der Harst. - In: Het Orgel, jrg. 92 nr. 6, juni 1996.
Klankimpressies van drie Zwolse orgels / Stef Tuinstra. - In: Het Orgel, jrg. 92 nr. 6, juni 1996.
Koninklijke instrumenten rond de Peperbus / J. Erdtsieck, J.M. de Ruiter, M.P. Logtenberg. - Kampen : De IJsselacademie, 2001.
Het historische orgel in Nederland 1819 - 1840. - Amsterdam : Stichting NIvO, 2001. - (Encyclopedie Het Historische Orgel in Nederland ; 5).
Nieuws en berichten uit de orgelwereld : Quellhorst-orgel behouden voor Zwolle / Gerco Schaap [red.]. - In: De Orgelvriend, jrg. 50 nr. 11, november 2008.
Bekende en onbekende orgels langs de IJssel (Provincie Overijssel) / Maarten Seijbel. - Elburg : Stichting Nat. Historisch Orgelmuseum, 2009.
Overijsselse orgels uit de periode 1450 tot 1825 / Auke H. Vlagsma. - Elburg : Nationaal Orgelmuseum, 2022.

Links

http://www.hgunnink.nl/fbethl.htm

Photo: Piet Bron	Photo: Piet Bron	Photo: Piet Bron	Photo: Piet Bron	Photo: Piet Bron	Photo: Piet Bron
Photo: René Troost	Photo: Piet Bron	Photo: Piet Bron	Photo: Piet Bron	Source: Postcard	Source: Calendar
Source: Postcard, collection Tromp van Goor