Volledige beschrijving geselecteerd orgel
Foto: Piet Bron
Zierikzee, Nederland (Zeeland) - Nieuwe Kerk
Gemeente: Schouwen-Duiveland
Streek:Schouwen-Duiveland
Adres: Kerkplein 1, 4301 EE, Zierikzee
Website: http://www.nieuwekerkzierikzee.nl/
Beschrijving nr.: 1001348.
Kaartnummer Stichting Orgelcentrum: GR3226.
Gebouwd door: Kam & Van der Meulen (1848)
Technische gegevens
Dispositie
Hoofdwerk (C-f'''): Prestant 16', Bourdon 16', Prestant 8', Roerfluit 8', Octaaf 4', Roerfluit 4', Quint 2 2/3' - 1996, Octaaf 2', Cornet V sterk (discant), Mixtuur III-IV-V sterk, Basson 16', Trompet 8'.
Bovenwerk (in zwelkast) (C-f'''): Prestant 8', Holpijp 8', Viool de Gambe 8' - 1916, Baardpijp 8', Octaaf 4', Open Fluit 4', Zachtgedakt 4' - 1996, Woudfluit 2', Carillon II sterk - 1996, Echotrompet 8', Dulciaan 8'.
Pedaal (C-d'): Prestant 16', Subbas 16', Octaafbas 8', Gedekt 8', Quint 6', Octaaf 4', Ruispijp IV sterk - 1947/1996, Bazuin 16', Trompet 8', Trompet 4', Cinck 2'.
Koppelingen: Hoofdwerk - Bovenwerk, Pedaal - Hoofdwerk.
Speelhulpen: 2 tremulanten.
Foto: Piet Bron
Zierikzee, Nederland (Zeeland) - Nieuwe Kerk
Gemeente: Schouwen-Duiveland
Streek:Schouwen-Duiveland
Adres: Kerkplein 1, 4301 EE, Zierikzee
Website: http://www.nieuwekerkzierikzee.nl/
Beschrijving nr.: 1001348.
Kaartnummer Stichting Orgelcentrum: GR3226.
Gebouwd door: Kam & Van der Meulen (1848)
| Jaar | Orgelbouwer | Opus | Activiteit | 1848 | Kam & Van der Meulen | nieuwbouw | 1874 | Johan Frederik Witte | wijzigen dispositie | 1916 | Pieter van Dam | wijzigen dispositie | 1937 | Bertus Frans Bergmeijer | diverse werkzaamheden | 1947 | J. de Koff & Zoon | restauratie | 1996 | Verschueren Orgelbouw | restauratie |
- De oude kerk van Zierikzee ging op 7 oktober 1832 in vlammen op. Het imposante drieklaviers orgel van J.H.H. Bätz ging hierbij verloren. In 1848 werd de Nieuwe Kerk geopend, een gebouw in classicistische stijl naar ontwerp van de architect Piet Huysers uit Breda. Kam & Van der Meulen bouwden het orgel, dat op 5 november 1848 in gebruik werd genomen. Het werd gekeurd door Samuel de Lange uit Rotterdam en de plaatselijke organist Gerrit Overman.
- J.F. Witte kreeg in 1872 de opdracht tot een restauratie. Het werk werd in september 1874 opgeleverd. Alle tongwerken werden gewijzigd, de Mixtuur kreeg een andere samenstelling (zonder tertskoren), de grote labiaalpijpen kregen expressions, er werden geheel nieuwe frontpijpen gemaakt en tot slot is het instrument opnieuw geïntoneerd. In 1916 verving Van Dam op verzoek van de organist de Quint 2 2/3' van het Hoofdwerk door een Violoncel 8' en de Zachtgedakt 4' van het Bovenwerk door een Aeoline 8'. Ook plaatste hij een nieuwe Viola di Gamba. De Violon 16' van het Pedaal werd verwijderd (als betaling!) en het Bovenwerk kreeg een zwelkast. Een andere ingreep had plaats in 1937, toen Bergmeyer het pedaalklavier van Kam & Van der Meulen verving door een nieuw, recht exemplaar.
- In de Tweede Wereldoorlog raakte het orgel beschadigd door granaatinslagen. Hierop volgde herstel door De Koff onder advies van mr. A. Bouman namens de Nederlandse Klokken- en Orgelraad. Hierbij werd een nieuwe Quint geplaatst in plaats van de Violoncel uit 1916. Op het Bovenwerk werd een Scherp geplaatst op een kantsleep, terwijl de vrije plek op het Pedaal van de Violon 16' door een Ruispijp werd opgevuld. Het werk was in 1947 voltooid, maar enkele jaren later plaatste De Koff de Scherp op de plaats van de Aeoline uit 1916, en werd op de kantsleep een Sexquialter geplaatst.
- Sinds 1 januari 1969 is de kerk buiten gebruik voor de eredienst. Na enkele jaren leegstand kreeg de Stichting Oude Zeeuwse Kerken het gebouw in 1977 in haar bezit. Door liefhebbers werd het orgel bespeelbaar gehouden, maar het ging hard achteruit. Een grote restauratie was nodig, en deze ging in 1994 van start. Het werk werd uitgevoerd door Verschueren onder advies van Jan Jongepier. Een reconstructie van de situatie van 1848 was niet mogelijk, maar een aantal zaken is wel hersteld. Op de kantsleep van het Bovenwerk werd een Carillon geplaatst naar samenstelling van de Carillon in Oudewater. De Scherp werd verwijderd, en vervangen door een reconstructie van de Zachtgedakt 4', naar voorbeeld van de Grote Kerk te Dordrecht. De Ruispijp kreeg een andere samenstelling, en de Quint 2 2/3' uit 1947 werd vernieuwd volgens factuur van Kam & Van der Meulen. De Violon 16' van het Pedaal werd niet gereconstrueerd. Ook het pedaalklavier uit 1937 is niet vervangen. Op 12 april 1996 kon het orgel weer in gebruik worden genomen.
Technische gegevens
| Aantal registers per werk | |
| - Hoofdwerk | 12 |
| - Bovenwerk | 11 |
| - Pedaal | 11 |
| Totaal aantal stemmen | 34 |
| Toetstractuur | Mechanisch |
| Registertractuur | Mechanisch |
| Windlade(n) | Sleepladen |
| Toonhoogte | a' = 442 Hz bij 15 graden Celsius |
| Temperatuur | Equal temperament |
| Winddruk | 85 mm WK |
Dispositie
Hoofdwerk (C-f'''): Prestant 16', Bourdon 16', Prestant 8', Roerfluit 8', Octaaf 4', Roerfluit 4', Quint 2 2/3' - 1996, Octaaf 2', Cornet V sterk (discant), Mixtuur III-IV-V sterk, Basson 16', Trompet 8'.
Bovenwerk (in zwelkast) (C-f'''): Prestant 8', Holpijp 8', Viool de Gambe 8' - 1916, Baardpijp 8', Octaaf 4', Open Fluit 4', Zachtgedakt 4' - 1996, Woudfluit 2', Carillon II sterk - 1996, Echotrompet 8', Dulciaan 8'.
Pedaal (C-d'): Prestant 16', Subbas 16', Octaafbas 8', Gedekt 8', Quint 6', Octaaf 4', Ruispijp IV sterk - 1947/1996, Bazuin 16', Trompet 8', Trompet 4', Cinck 2'.
Koppelingen: Hoofdwerk - Bovenwerk, Pedaal - Hoofdwerk.
Speelhulpen: 2 tremulanten.
| Vulstem | Samenstelling |
| Mixtuur III-V sterk (Hoofdwerk) | C: 2' - 1 1/3' - 1'. Fìs°: 2 2/3' - 2' - 1 1/3' - 1'. fìs°: 4' - 2 2/3' - 2' - 1/1 3' - 1'. fis': 5 1/3' - 4' - 2 2/3' - 2' - 1 1/3'. fis'': 8' - 5 1/3' - 4' - 2 2/3' - 2'. |
| Cornet V sterk Discant (Hoofdwerk) | c': 8' - 4' - 2 2/3' - 2' - 1 3/5'. |
| Carillon II sterk (Bovenwerk) | C: 4' - 1 3/5'. |
| Ruispijp IV sterk (Pedaal) | C: 2' - 1 1/3' - 1' - 4/5'. c°: 2' - 1 3/5' - 1 1/3' - 1'. |
| Overige dispositiegegevens | |
|---|---|
| Van 't Kruijs (1885) |
Het Orgel in de Nieuwe- of Groote Hervormde Kerk te Zierikzee heeft 33 sprekende stemmen, twee klavieren, vrij pedaal. In 1848 is dit werk door Kam en Van der Meulen, uit Rotterdam, geleverd. Organist de Heer D.H. Ezerman. Hoofdmanuaal: Prestant 16', Bourdon 16', Prestant 8', Roerfluit 8', Octaaf 4', Roerfluit 4', Quint 3', Octaaf 2', Cornet, Mixtuur, Basson 16', Trompet 8'. Bovenmanuaal: Prestant 8', Viola di Gamba 8', Holpijp 8', Baarpijp 8', Octaaf 4', Openfluit 4', Zachtgedakt 4', Woudfluit 8' (moet zijn: 2'), Echo-Trompet 8', Dulciaan 8'. Pedaal: Prestant 16', Subbas 16', Violon 16', Octaaf 8', Gedakt 8', Quint 6', Octaaf 4', Bazuin 16', Trombone 8', Trompet 4', Clairon 2'. Stomme registers: Afsluitingen, Koppelingen. |
| Verschillende disposities |
De oorspronkelijke dispositie luidde: Hoofdwerk: Prestant 16', Bourdon 16', Prestant 8', Roerfluit 8', Octaaf 4', Roerfluit 4', Quint 2 2/3', Octaaf 2', Cornet IV-V sterk, Mixtuur IV sterk, Basson 16', Trompet 8'. Bovenwerk (in zwelkast): Prestant 8', Holpijp 8', Viola di Gamba 8', Baarpijp 8', Octaaf 4', Open Fluit 4', Zachtgedekt 4', Woudfluit 2', Echotrompet 8', Dulciaan 8'. Pedaal: Prestant 16', Subbas 16', Violon 16', Octaaf 8', Gedekt 8', Quint 6', Octaaf 4', Bazuin 16', Trompet 8', Trompet 4', Cinck 2'. Koppelingen: Hoofdwerk - Bovenwerk, Pedaal - Hoofdwerk. |
| Literatuur |
|
| Opnamen |
|
 |
 |
 |
 |
 |
 |
 |
 |
 |
 |
 |