Spring naar content
Volledige beschrijving geselecteerd orgel
Foto: Michiel van 't Einde. Datering: 1 June 2014.

Foto: Michiel van 't Einde

Westerbork, Nederland (Drenthe) - Stefanuskerk (Dorpskerk)
Gemeente: Midden-Drenthe
Adres: Hoofdstraat 12, 9431 AD, Westerbork
Website: http://www.protestantsegemeentewesterbork.nl/

Beschrijving nr.: 1001311.
Groningen Orgelland nummer: 1140. Kaartnummer Stichting Orgelcentrum: GR0782.

Gebouwd door: Christian Müller (1726)

JaarOrgelbouwerOpusActiviteit
1726 Christian Müller  nieuwbouw
1727 Michaël Schwartzburg  diverse werkzaamheden
1792 Albertus Johannes van Gruisen  uitbreiding
1862 Petrus van Oeckelen  overplaatsing
1953 Gebroeders Van Vulpen  restauratie
1987 Albert Hendrik de Graaf  restauratie

  • Op 20 januari 1726 leverde Christian Müller een orgel voor de kerk te Beetgum. Het is daar in 1727 door Schwartzburg opgebouwd en afgewerkt. Müller had een nieuwe kas geleverd met nieuwe mechaniek, maar het gebruikte pijpwerk is vrijwel allemaal van ouder datum. In 1792 werkte Albertus van Gruisen aan het orgel. Mogelijk heeft hij het pedaalklavier gemaakt. Omdat het instrument door de jaren heen slechts geregeld werd gestemd, maar verder niet onderhouden, kreeg het steeds meer mankementen. Plannen voor een nieuw orgel werden gemaakt, en in 1861 kreeg Van Oeckelen de opdracht. Het oude orgel kreeg hij mee als afdankertje. Petrus van Oeckelen plaatste in 1862 dit oude orgel over naar Westerbork.
  • Van Oeckelen wijzigde nauwelijks iets aan het orgel. De Sexquialter is vervangen door een Viola di Gamba, maar alle technische delen zijn behouden gebleven. Van Vulpen restaureerde het werk in 1953. De Sexquialter werd weer herplaatst. Na verloop van tijd was het instrument vrijwel onbespeelbaar geraakt. Tijdens de kerkrestauratie werd het in 1983 gedemonteerd. Onder advies van Klaas Bolt voerde Albert H. de Graaf een restauratie uit in de jaren 1986/1987. Op 1 oktober 1987 is het orgel weer in gebruik genomen met een bespeling door Klaas Bolt.

Kort overzicht van plaatsen waar het orgel heeft gestaan
1726BeetgumHervormde Kerk
1862WesterborkHervormde Kerk

Technische gegevens
Aantal registers per werk
- Manuaal8
- Pedaalaangehangen
Totaal aantal stemmen8
ToetstractuurMechanisch
RegistertractuurMechanisch
Windlade(n)Sleepladen
Toonhoogtea' = 440 Hz
TemperatuurNeidhardt
Winddruk72 mm

Dispositie
Manuaal (C-c'''): Praestant 8', Roerfluit 8', Octaaf 4', Quint 3' (B/D), Octaaf 2', Sexquialter III sterk (discant) - 1987, Mixtuur III sterk (1 1/3'), Trompet 8' (B/D), Tremulant.
Pedaal (C-c°): Aangehangen.
Speelhulpen: Windlosser.

VulstemSamenstelling
Sexquialter III sterk c': 2 2/3' - 1 3/5' - 1 3/5'.
Mixtuur III sterk C: 1' - 2/3' - 1/2'. c°: 1 1/3' - 1' - 2/3'. g°: 2' - 1 1/3' - 1'. c': 2 2/3' - 2' - 1 1/3'. f': 4' - 2 2/3' - 2'.
Overige dispositiegegevens
Knock (1788) De dispositie in Beetgum - NH Kerk:
Manuaal: Praestant 8', Holpyp 8', Octaaf 4', Quint 3', Super Octaaf 2', Mixtuur III sterk en Sexquialter (discant).
Verder een tremulant, een afsluiting en een windlosser. Er was geen pedaal. Manuaal van C-c'''.
Literatuur
  • Dispositien der merkwaardigste kerk-orgelen welken in de Provincie Friesland, Groningen en Elders aangetroffen worden / Nicolaas Arnoldi Knock. - Nieuwe uitgave. - Sneek: Boeijenga, 1968. - Herdruk van het boekje uit 1788.
  • Klaas Bolt brengt oude gegevens aan het licht : Opnieuw historisch orgel ontdekt / M. Seybel. - In: Reformatorisch Dagblad, zaterdag 18 december 1982.
  • Orgelbouwnieuws : Westerbork, Ned. Herv. kerk / Peter van Dijk. - In: Het Orgel, jrg. 79 nr. 1, januari 1983.
  • Het orgel in de Hervormde kerk te Westerbork / Jan Jongepier. - In: Het Orgel, jrg. 84 nr. 1, januari 1988.
  • Kroniek : 1 oktober 1987. - In: De Mixtuur, nr. 60, juni 1988.
  • Het historische orgel in Nederland 1726 - 1769 / dr. Hans van Nieuwkoop (eindred.). - Amsterdam : Stichting NIvO, 1997. - (Encyclopedie Het Historische Orgel in Nederland ; 2).
  • De Friese orgels tussen 1500 en 1750 : Een onderzoek naar de geschiedenis en de bouw van de orgels, de kasarchitectuur, de orgelmakers en de organisten / Auke Hendrik Vlagsma. - Leeuwarden : Fryske Akademy, 2003.
  • Christian Müller Orgelmaker in Amsterdam : Proefschrift [...] / Geert Hermen (Gerben) Gritter. - Utrecht : Universiteit Utrecht, 2014.
Links https://www.orgelsindrenthe.nl/nederlands/westerbork.html

Foto: Michiel van 't Einde. Datering: 1 June 2014.
Foto: Michiel van 't Einde
Foto: Michiel van 't Einde. Datering: 1 June 2014.
Foto: Michiel van 't Einde
Foto: Michiel van 't Einde. Datering: 1 June 2014.
Foto: Michiel van 't Einde
Foto: Michiel van 't Einde. Datering: 1 June 2014.
Foto: Michiel van 't Einde
Foto: Michiel van 't Einde. Datering: 1 June 2014.
Foto: Michiel van 't Einde
Foto: Michiel van 't Einde. Datering: 1 June 2014.
Foto: Michiel van 't Einde
Foto: Michiel van 't Einde. Datering: 1 June 2014.
Foto: Michiel van 't Einde
Foto: Michiel van 't Einde. Datering: 1 June 2014.
Foto: Michiel van 't Einde
Foto: Michiel van 't Einde. Datering: 1 June 2014.
Foto: Michiel van 't Einde
Foto: Michiel van 't Einde. Datering: 1 June 2014.
Foto: Michiel van 't Einde
Foto: Michiel van 't Einde. Datering: 1 June 2014.
Foto: Michiel van 't Einde
Bron: Postcard.
Bron: Postcard
Bron: Fotokaart 782 (Stichting Orgelcentrum). Datering: 1960.
Bron: Fotokaart 782 (Stichting Orgelcentrum)