Spring naar content
Volledige beschrijving geselecteerd orgel
Foto: Michiel van 't Einde. Datering: 20 August 2011.

Foto: Michiel van 't Einde

Sleen, Nederland (Drenthe) - Dorpskerk
Gemeente: Coevorden
Adres: Brink 7, 7841 CE, Sleen
Website: https://www.pgsleen.nl/

Beschrijving nr.: 1001206.
Groningen Orgelland nummer: 1130.

Gebouwd door: Johannes J. Vollebregt & Zn. (1846) - opus 1

JaarOrgelbouwerOpusActiviteit
1846 Johannes J. Vollebregt & Zn.1 nieuwbouw
1871 Leonardus Aloysius van Nistelrooij  uitbreiding
1905 Adrianus Marinus Theodorus van Ingen  overplaatsing
1918 A.S.J. Dekker  diverse werkzaamheden
1949 Arie Hoogenboezem  overplaatsing
1965 Arie Hoogenboezem  diverse werkzaamheden
1968 Wim Eppinga  restauratie
1980 Mense Ruiter Orgelmakers  restauratie
1992 Mense Ruiter Orgelmakers  diverse werkzaamheden

  • In 1846 bouwde Vollebregt een orgel voor de Kruisherenkapel in Sint Agatha. Het had één klavier en aangehangen pedaal. In 1871 plaatste Leonardus van Nistelrooij het over naar de Kruisherenkapel in Uden. Waarschijnlijk heeft Van Nistelrooij het orgel hierbij uitgebreid met een positief. Er zijn namelijk geen aanwijzingen dat dit in Sint Agatha is gebeurd, en in 1878 noteerde Kuijte de dispositie met positief. Rond 1900 werd het grondig hersteld.
  • In september 1905 verkocht men het orgel aan Van Ingen. Deze plaatste het in de Gereformeerde Kerk te Driebergen. Na een herstelling door Dekker in 1918 bleef het orgel ongewijzigd tot 1949. In dat jaar werd het verplaatst naar Sleen door Hoogenboezem. Hoogenboezem voerde in 1965 herstelwerkzaamheden uit. De kas werd opnieuw geschilderd, er werden nieuwe frontpijpen geplaatst, een nieuw pedaalklavier en een nieuwe balg. Tevens werd een pneumatische tremulant geïnstalleerd.
  • In 1967 plaatste men nieuwe zijvleugels, twee potten en een harp op de kas, afkomstig van het gesloopte orgel uit de Hervormde Kerk van Dwingeloo. In 1968 voerde W. Eppinga werkzaamheden uit. Hij plaatste een nieuwe Mixtuur en een nieuwe Cymbel.
  • In 1980 zijn de windladen gedicht en is de mechaniek hersteld door Mense Ruiter. Deze voerde later nogmaals een restauratie uit, waarbij het pijpwerk is hersteld. Uitgangspunt was de situatie in 1871. Op het hoofdwerk werd de Gamba 8' vervangen door een Cornet III sterk, en de nog nooit geplaatste Trompet 8' geplaatst. Het positief werd ook hersteld: de Sifflet 2' is herplaatst op de plek waar een Octaaf 2' stond, en de kantsleep met Cimbel III sterk uit 1968 is verwijderd. Tenslotte maakte Mense Ruiter een zelfstandig pedaal met een Bourdon 16'. Het instrument is op 8 mei 1992 weer in gebruik genomen.

Kort overzicht van plaatsen waar het orgel heeft gestaan
1846Sint AgathaKruisherenklooster
1871UdenKruisherenkapel
1905DriebergenGereformeerde Kerk
1949SleenHervormde Kerk

Technische gegevens
Aantal registers per werk
- Manuaal9
- Positief4
- Pedaal1
Totaal aantal stemmen14
ToetstractuurMechanisch
RegistertractuurMechanisch
Windlade(n)Sleepladen
Toonhoogtea' = 435 Hz
TemperatuurEqual temperament
Winddruk68 mm

Dispositie
Manuaal (C-f'''): Prestant 8' - 1846/1992, Holpijp 8' - 1846/1992, Octaaf 4', Fluit 4', Quint 3', Nachthoorn 2', Flageolet 1' - 1846/1992, Cornet III sterk (discant) - 1992, Trompet 8' - 1992.
Positief (C-f'''): Bourdon 8', Viola di Gamba 8' - 1846/19e eeuw, Gedekt 4' - 1871, Sifflet 2' - 1992.
Pedaal (C-c'): Bourdon 16' - 1992.
Koppelingen: Pedaal - Hoofdwerk, Hoofdwerk - Positief.
Speelhulpen: Tremulant voor het gehele werk.

Overige dispositiegegevens
Verschillende disposities
  • De oorspronkelijke dispositie in Sint Agatha luidde:
    Manuaal: Prestant 8' (discant), Holpijp 8', Viola di Gamba 8' (discant), Prestant 4', Fluit 4', Octaaf 2', Mixtuur III sterk, Cornet 2', Trompet 8'.
    Gegevens volgens Broekhuyzen, 1852. Deze vermeldt voor de Viola di Gamba een 4',, de Prestant 4' als 8'.
    Pedaal: Aangehangen.

  • Na 1871 was de dispositie (in Uden):
    Manuaal: Prestant 8', Viola di Gamba 8', Holpijp 8', Octaaf 4', Fluit 4', Quint 3', Octaaf 2', Flageolet 1', Trompet 8' (gedeeld).
    Positief: Bourdon 8', Salicionaal 8', Gedekt 4', Siflet 2'.
    Pedaal: Aangehangen .
    Koppelingen: Manuaalkoppel.

  • De dispositie luidde sinds 1968:
    Manuaal: Praestant 8', Viola di Gamba 8', Holpijp 8', Octaaf 4', Fluit 4', Quint 3', Nachthoorn 2', Terts 1 3/5', Mixtuur III-IV sterk (1968).
    Positief: Bourdon 8', Gedekt 4', Praestant 2', Cymbel III sterk (1968).
    Pedaal: Subbas 16' (electrische tractuur).
    Pneumatische tremulant, aangehangen pedaal, manuaalkoppel.

Literatuur
  • Orgelbouwnieuws. - In: Het Orgel, jrg. 64 nr. 12, december 1968.
  • Tot roem van zijn makers : een studie over J.J. Vollebregt en Zoon, meester-orgelmakers te 's-Hertogenbosch / Frans Jespers en Ad van Sleuwen. - 's-Hertogenbosch : Provinciaal Genootschap vanr Kunsten en Wetenschappen in Noord-Brabant, 1978.
  • Het werk van de orgelmakersfamilie Van Eijsdonck - Van Nistelrooy - Kuijte / Wout van Kuilenburg. - 's Hertogenbosch: Noordbrabants Genootschap, 1983.
  • Repertorium van orgels en orgelmakers in Noord-Brabant tot omstreeks 1900 / Frans Jespers. - 's-Hertogenbosch : Het Noordbrabants Genootschap, 1983.
  • Aanvullende gegevens betreffende de orgelmakerij te Oss / W. van Kuilenburg. - In: De Mixtuur, nr. 51, oktober 1985.
  • Kroniek van het Vollebregtorgel in de Hervormde Kerk te Sleen : ter gelegenheid van het gereedkomen van de restauratie en reconstructie in 1992 / Stef Tuinstra. - Groningen : Stef Tuinstra, 1992.
  • Programma van de overdracht en presentatie van het Vollebregt-orgel in de Ned. Herv. Kerk te Sleen op vrijdag 8 mei 1992.
  • Restauratie van het Vollebregt-orgel te Noordsleen voltooid / Dick Mennen. - In: De Orgelvriend, jrg. 34 nr. 7/8, juli/augustus 1992.
  • Het orgel in de Hervormde kerk te Sleen / Jan Jongepier. - In: Het Orgel, jrg. 88 nr. 11, november 1992.
  • Kroniek : 8 mei 1992. - In: De Mixtuur, nr. 78, oktober 1994.
  • Het historische orgel in Nederland 1840 - 1849 / Peter van Dijk (eindred.). - Amsterdam : Stichting NIvO, 2002. - (Encyclopedie Het Historische Orgel in Nederland ; 6).
Links https://www.orgelsindrenthe.nl/nederlands/sleenhk.html

Foto: Michiel van 't Einde. Datering: 20 August 2011.
Foto: Michiel van 't Einde
Foto: Michiel van 't Einde. Datering: 20 August 2011.
Foto: Michiel van 't Einde
Foto: Michiel van 't Einde. Datering: 20 August 2011.
Foto: Michiel van 't Einde
Foto: Michiel van 't Einde. Datering: 31 May 2014.
Foto: Michiel van 't Einde
Foto: Michiel van 't Einde. Datering: 31 May 2014.
Foto: Michiel van 't Einde
Foto: Michiel van 't Einde. Datering: 31 May 2014.
Foto: Michiel van 't Einde
Bron: Postcard Mense Ruiter.
Bron: Postcard Mense Ruiter
Bron: Postcard.
Bron: Postcard
Foto: Michiel van 't Einde. Datering: 31 May 2014.
Foto: Michiel van 't Einde
Foto: Michiel van 't Einde. Datering: 20 August 2011.
Foto: Michiel van 't Einde