Spring naar content
Volledige beschrijving geselecteerd orgel
Foto: Piet Bron. Datering: 8 May 2021.

Foto: Piet Bron

Roden, Nederland (Drenthe) - Catharinakerk
Gemeente: Noordenveld
Adres: Brink 8, 9301 JL, Roden
Website: http://www.pkn-roden.nl/

Beschrijving nr.: 1001158.
Groningen Orgelland nummer: 720.

Gebouwd door: Albertus Anthonie Hinsz (1780)

JaarOrgelbouwerOpusActiviteit
1780 Albertus Anthonie Hinsz  nieuwbouw
1856 Hermann Eberhard Freytag  diverse werkzaamheden
1932 firma M. Spiering  wijzigen dispositie
1955 Mense Ruiter Orgelmakers  reconstructie
1998 Bakker & Timmenga  restauratie

  • Juffrouw Maria Catharina Hoppinck liet na haar dood op 18 december 1776 per testament 10.000 caroliguldens na voor de bouw van een nieuw orgel in de kerk van Roden. Hinsz maakte twee bestekken. Besloten werd om hem een nieuw instrument te laten bouwen. Op 7 april 1780 werd het gekeurd door Jacob Wilhelm Lustig, organist te Groningen en Valentijn Hildebrandt. Opvallend is dat het rugpositief wordt bespeeld vanaf het bovenste manuaal.
  • In 1849 was het orgel in een slechte staat geraakt. Er was dringend herstel nodig, maar aandringen van H.E. Freytag bij de kerkvoogden leverde weinig op. Ook in 1853 werd niet op zijn verzoek ingegaan. Pas in 1856 kreeg hij de opdracht het orgel te herstellen. Het instrument werd niet gewijzigd. Ook in 1931 bleek het nog in volledige originele staat te verkeren. Wel was het inmiddels nodig aan restauratie toe.
  • In 1932 werd door Spiering aan het orgel gewerkt. Zij vervingen de blaasbalgen door een nieuwe magazijnbalg. De Nasat 3' werd vervangen door een zinken Viola di Gamba 8', de Mixtuur en de Vox Humana werden verwijderd. Van het rugwerk werden de Sexquialter en de Dulciaan verwijderd. Enkele jaren later stelde de firma Spanjaard voor om het orgel te demonteren, en een nieuw te bouwen. Hierin zou één stem van Hinsz worden verwerkt als aandenken. Dit plan werd gelukkig niet uitgevoerd.
  • Mense Ruiter kreeg in 1950 de opdracht het orgel zeer grondig te restaureren, en het verdwenen pijpwerk te reconstrueren. Op 20 december 1955 werd het instrument weer in gebruik genomen.
  • In 1998 startte Bakker & Timmenga een nieuwe restauratie, onder advies van Stef Tuinstra. Op 27 januari 2006 werd deze restauratie afgesloten met een feestelijke overdracht. Op 28 januari was een open dag georganiseerd. Stef Tuinstra presenteerde het orgel 's middags, en 's avonds was er een concert door Erwin Wiersinga.

Technische gegevens
Aantal registers per werk
- Hoofdwerk10
- Rugwerk7
- Pedaalaangehangen
Totaal aantal stemmen17
ToetstractuurMechanisch
RegistertractuurMechanisch
Windlade(n)Sleepladen
Toonhoogtea' = 412 Hz (low chamber tone)
Temperatuur1/6-komma (modificated)
Winddruk68 mm

Dispositie
Hoofdwerk (C-f'''): Bordon 16', Praestant 8' - discant double ranks, Holpyp 8', Octaaf 4', Speelfluit 4', Nassat 3', Waldfluit 2', Mixtuir IV-VI sterk (B/D), Trompet 8' (B/D), Vox Humana 8' (B/D).
Rugwerk (C-f'''): Fluitdoes 8', Praestant 4', Gedaktfluit 4', Octaaf 2', Spitsfluit 2', Sexquialter II-III-IV sterk, Dulciaan 8', Tremulant Does.
Pedaal (C-d'): Aangehangen.
Koppelingen: Manuaalkoppel.
Speelhulpen: Tremulant, Windlossing, Windafsluiting.

VulstemSamenstelling
Mixtuir V-VI-VII sterk (Hoofdwerk) C: 2' - 1 3/5' - 1 1/3' - 1' - 2/3'. c': 4' - 3 1/5' - 2 2/3' - 2' - 1 1/3' - 1'. c'': 4' - 3 1/5' - 2 2/3' - 2' - 2' - 1 1/3' - 1'. f'': 4' - 3 1/5' - 2 2/3' - 2' - 2' - 1 1/3' - 1 1/3'. c''': 4' - 4' - 3 1/5' - 2 2/3' - 2' - 2' - 1 1/3'.
Sexquialter II-III-IV sterk (Rugwerk) C: 1 3/5' - 1 1/3'. c': 2 2/3' - 2' - 1 3/5'. fis'': 2 2/3' - 2' - 2' - 1 3/5'.
Overige dispositiegegevens
Verschillende disposities From 1932 until 1955, the stop list was:
Hoofdwerk: Bourdon 16', Praestant 8', Holpijp 8', Gamba 8', Octaaf 4', Speelfluit 4', Waltfluit 2', Trompet 8'.
Rugwerk: Flûte Douce 8', Praestant 4', Gedackt Fluit 4', Octaaf 2', Spitsfluit 2'.
Pedaal: Aangehangen.
Literatuur
  • Orgel in Roden sieraad voor oude dorpskerk / Maarten Seybel. - Krantenknipsel, juli 1966, ws. Emmer Courant.
  • Dispositien der merkwaardigste kerk-orgelen welken in de Provincie Friesland, Groningen en Elders aangetroffen worden / Nicolaas Arnoldi Knock. - Nieuwe uitgave. - Sneek: Boeijenga, 1968. - Herdruk van het boekje uit 1788.
  • De bouw van het orgel te Roden (Dr.) / Lambert Erné. - In: Het Orgel, jrg. 56 nr. 3, maart 1960.
  • Orgels in Drente / Rien Buijk. - In: De Orgelvriend, jrg. 11 nr. 3, maart 1969.
  • Roden - Ned Herv. kerk / Maarten Seybel. - In: Het Orgelblad, jrg. 16 nr. 2, februari 1973.
  • De klankschoonheid der Drentse Orgels : Meppel, Peize, Hoogeveen, Dalen, Rolde, Anlo, Coevorden, Roden / samengesteld door Maarten Seijbel. - Tweede druk. - Hilversum : Evangelische Omroep, 1974.
  • Albertus Anthoni Hinsz, orgelmaker 1704-1785 / Willem Jan Dorgelo Hzn. - Augustinusga: Lykele Jansma, 1985.
  • Orgels in Drenthe : deel 1 / W.D. van der Kleij, W.H. Zwart.
  • Een konstkundig orgelmaker : Enkele bijdragen over het werk van de orgelmaker Albertus Anthoni Hinsz (1704-1785) / Jan Jongepier (red.). - Leens : Stichting Groningen Orgelland, 1994.
  • Hinsz-orgel Roden raakt in verval. - In: De Orgelkrant, jrg. 3 nr. 1, januari 1998.
  • Het historische orgel in Nederland 1769 - 1790 / Jan Jongepier (eindred.). - Amsterdam : Stichting NIvO, 1999. - (Encyclopedie Het Historische Orgel in Nederland ; 3).
  • Het Hinsz-orgel in de Catharinakerk te Roden / Ad van Nes, Harry Boerema [red.]. - Roden : Stichting tot Behoud van het Hinsz-orgel te Roden, 2006.
  • Hinsz-orgel Roden gerestaureerd. - In: De Orgelkrant, jrg. 11 nr. 1, januari 2006.
  • Nieuws uit de orgelwereld : Hinsz-orgel Roden weer in gebruik / Gerco Schaap [red.]. - In: De Orgelvriend, jrg. 48 nr. 1, januari 2006.
  • Orgelbouwnieuws : Roden, Catharinakerk / Cees van der Poel [red.]. - In: De Orgelkrant, jrg. 11 nr. 10, oktober 2006.
  • Hinsz-orgel van Roden goeddeels gerestaureerd / Dirk Molenaar. - In: De Orgelvriend, jrg. 49 nr. 5, mei 2007.
  • De totstandkoming van het Hinsz-orgel in de Catharinakerk te Roden / Thijs den Os, Klaas Timmer. - Elburg : Stichting tot behoud van het Nederlandse Orgel, 2007. - (Publicatie nr. 66).
  • De ontstaansgeschiedenis van het Hinsz-orgel in Roden / K.P. Timmer. - In: Nieuwe Drentse volksalmanak, 2008.
Opnamen Handel & friends / Theo Jellema, Erwin Wiersinga. - Boeijenga BECD 002 (CD). - 2009. - Opgenomen in Leeuwarden en Roden.
Links http://www.hinszorgel.nl/
https://www.orgelsindrenthe.nl/nederlands/roden01.html

Foto: Piet Bron. Datering: 8 May 2021.
Foto: Piet Bron
Foto: Piet Bron. Datering: 8 May 2021.
Foto: Piet Bron
Foto: Piet Bron. Datering: 8 May 2021.
Foto: Piet Bron
Foto: Piet Bron. Datering: 8 May 2021.
Foto: Piet Bron
Foto: Piet Bron. Datering: 8 May 2021.
Foto: Piet Bron
Foto: Piet Bron. Datering: 8 May 2021.
Foto: Piet Bron
Foto: Piet Bron. Datering: 8 May 2021.
Foto: Piet Bron
Foto: Piet Bron. Datering: 8 May 2021.
Foto: Piet Bron
Foto: Piet Bron. Datering: 8 May 2021.
Foto: Piet Bron
Foto: Piet Bron. Datering: 8 May 2021.
Foto: Piet Bron
Foto: Piet Bron. Datering: 8 May 2021.
Foto: Piet Bron
Foto: Piet Bron. Datering: 8 May 2021.
Foto: Piet Bron
Foto: Piet Bron. Datering: 8 May 2021.
Foto: Piet Bron
Foto: Piet Bron. Datering: 8 May 2021.
Foto: Piet Bron
Foto: Piet Bron. Datering: 8 May 2021.
Foto: Piet Bron
Foto: Piet Bron. Datering: 8 May 2021.
Foto: Piet Bron
Foto: Piet Bron. Datering: 8 May 2021.
Foto: Piet Bron
Foto: Piet Bron. Datering: 8 May 2021.
Foto: Piet Bron
Foto: Piet Bron. Datering: 8 May 2021.
Foto: Piet Bron
Foto: Piet Bron. Datering: 8 May 2021.
Foto: Piet Bron
Foto: Piet Bron. Datering: 8 May 2021.
Foto: Piet Bron
Foto: Piet Bron. Datering: 8 May 2021.
Foto: Piet Bron
Foto: Piet Bron. Datering: 8 May 2021.
Foto: Piet Bron