Spring naar content
Volledige beschrijving geselecteerd orgel
Foto: Piet Bron. Datering: 23 March 2014.

Foto: Piet Bron

Rheden, Nederland (Gelderland) - Dorpskerk
Gemeente: Rheden
Adres: t/o Dorpsstraat 70, 6991 HH, Rheden
Website: http://dorpskerkrheden.nl/

Beschrijving nr.: 1001149.
Fotokaart De Mixtuur nummer: E11.

Gebouwd door: Abraham Meere (1816)

JaarOrgelbouwerOpusActiviteit
1816 Abraham Meere  nieuwbouw
1878 Ehrenfried Leichel & Zn.  uitbreiding
1954 J.C. Sanders & Zoon  restauratie
1979 K.B. Blank & Zoon  restauratie en uitbreiding
2011 Henk van Eeken  restauratie en uitbreiding

  • In 1816 bouwde Abraham Meere een nieuw orgel met één manuaal en aangehangen pedaal in de Dorpskerk van Rheden. Dit orgel werd in 1878 uitgebreid met een Bovenwerk door E. Leichel uit Duisburg. Tevens verving hij enkele stemmen, en hij wijzigde de samenstelling van de Mixtuur. De kas werd ook aangepast en geschilderd in donker eiken. In 1954 werd het orgel gerepareerd en geherintoneerd door Sanders uit Utrecht.
  • Een volledige restauratie werd uitgevoerd in de jaren 1978/1979 door K.B. Blank & Zonen uit Herwijnen. Zij reconstrueerden het oude hoofdwerk, en maakten een volledig nieuw bovenwerk in de stijl van Meere. Als voorbeeld werd pijpwerk uit de Nederlands Hervormde Kerk van Sommelsdijk genomen. Ook de klaviatuur werd gereconstrueerd. De kas is weer geschilderd in de oorspronkelijke rode kleur. Op 13 december 1979 is het instrument weer in gebruik genomen met een concert door Han Hoogewoud. De beide adviseurs bij de restauratie, Hans van der Harst en Hans Kriek, gaven op 16 januari 1980 een gezamenlijk concert op het orgel.
  • In de jaren 2009-2011 is het orgel in verschillende fasen gerestaureerd door Henk van Eeken. Er is ook een nieuwe Vox Humana 8' geplaatst. Op 8 november 2011 werd het orgel weer officieel in gebruik genomen met een concert door de adviseur, Theo Jellema, en de organist van de kerk, Piet Cnossen.

Technische gegevens
Aantal registers per werk
- Hoofdwerk11
- Bovenwerk6
- Pedaalaangehangen
Totaal aantal stemmen17
ToetstractuurMechanisch
RegistertractuurMechanisch
Windlade(n)Sleepladen
ToonhoogteIets boven 440 Hz
TemperatuurWerckmeister III (gemodificeerd)

Dispositie
Hoofdwerk (C-f'''): Bourdon 16', Prestant 8', Holpijp 8', Fluit Travers 8' (discant), Octaaf 4', Fluit 4', Quint 3', Octaaf 2', Cornet III sterk (discant), Mixtuur III-IV-V sterk (B/D), Trompet 8' (B/D).
Bovenwerk (C-f'''): Holpijp 8', Fluit 4', Woudfluit 2', Flageolet 1', Carillon III sterk (discant), Vox Humana 8' - 2011, Tremulant.
Pedaal (C-d'): Aangehangen.
Koppelingen: Manuaalkoppel.

VulstemSamenstelling
Mixtuur III-IV-V sterk (Hoofdwerk) C: 1 3/5' - 1 1/3' - 1'. c°: 2 2/3' - 2' - 1 3/5' - 1 1/3'. c': 4' - 2 2/3' - 2' - 1 3/5' - 1 1/3'. c'': 5 1/3' - 4' - 3 1/5' - 2 2/3' - 2'.
Cornet III sterk discant (Hoofdwerk) c': 2 2/3' - 2' - 1 3/5'.
Carillon III sterk discant (Bovenwerk) c': 4' - 1 3/5' - 1'.
Overige dispositiegegevens
Verschillende disposities
  • Na de uitbreiding door Leichel in 1878 was de dispositie:
    Hoofdwerk: Bourdon 16', Prestant 8', Holpijp 8', Fluit Travers 8' (discant), Gamba 8', Octaaf 4', Fluit 4', Quint 3', Octaaf 2', Mixtuur III-V sterk (gedeeld), Trompet 8' (gedeeld).
    Bovenwerk: Gedekt 8', Salicional 8', Open Fluit 4', Fugara 4'.
    Pedaal: Aangehangen .
    Koppelingen: Manuaalkoppel.

  • De dispositie was na de wijzigingen door Sanders:
    Hoofdwerk: Bourdon 16' (discant), Prestant 8', Holpijp 8', Quintadeen 8', Octaaf 4', Fluit 4', Quint 3', Octaaf 2', Cornet III sterk (discant), Mixtuur III-V sterk (gedeeld), Trompet 8' (gedeeld).
    Bovenwerk: Gedekt 8', Salicional 8', Prestant 4' (1954), Gemshoorn 2' (1954).
    Pedaal: Subbas 16'.
    Koppelingen: Manuaalkoppel, Pedaal - Hoofdwerk.

Literatuur
  • Orgelrestauratie : Ned. Herv. kerk Rheden. - In: De Orgelvriend, jrg. 22 nr. 3, maart 1980.
  • Kroniek : 16 januari 1980. - In: De Mixtuur, nr. 31, juni 1980.
  • Het orgel in de Ned. Herv. kerk te Rheden / Hans van der Harst. - In: Het Orgel, jrg. 76 nr. 12, december 1980.
  • Bij de omslag : N.H. Kerk te Rheden. - In: De Orgelvriend, jrg. 24 nr. 3, maart 1982.
  • Er staat een orgel in... / Gert Oost, Bert Wisgerhof, Piet Hartemink . - Baarn: Bosch & Keuning, 1983.
  • Luisterrijk : Nederlandse kerkorgels in beeld / Carel van Gestel. - Alphen aan den Rijn: Atrium, 1998.
  • Het historische orgel in Nederland 1790 - 1818 / Jan Jongepier (eindred.). - Amsterdam : Stichting NIvO, 1999. - (Encyclopedie Het Historische Orgel in Nederland ; 4).
  • De Meere-orgels van Rheden / Dirk Molenaar. - In: De Orgelvriend, jrg. 44 nr. 7/8, juli/augustus 2002.
  • Dorpskerk Rheden : De Meere orgels van Rheden / Dirk Molenaar. - Rheden : Groep X, 2004. - Brochure.
Opnamen Dorpskerk Rheden / Piet Cnossen. - Groep X Rheden (CD). - 2001.

Foto: Piet Bron. Datering: 23 March 2014.
Foto: Piet Bron
Foto: Piet Bron. Datering: 23 March 2014.
Foto: Piet Bron
Foto: Piet Bron. Datering: 23 March 2014.
Foto: Piet Bron
Foto: Piet Bron. Datering: 23 March 2014.
Foto: Piet Bron
Foto: Piet Bron. Datering: 23 March 2014.
Foto: Piet Bron
Foto: Janco Schout. Datering: 13 August 2010.
Foto: Janco Schout
Foto: Piet Bron. Datering: 23 March 2014.
Foto: Piet Bron
Foto: Piet Bron. Datering: 23 March 2014.
Foto: Piet Bron
Foto: Piet Bron. Datering: 23 March 2014.
Foto: Piet Bron
Foto: Piet Bron. Datering: 23 March 2014.
Foto: Piet Bron
Foto: Janco Schout. Datering: 13 August 2010.
Foto: Janco Schout