Spring naar content
Volledige beschrijving geselecteerd orgel
Foto: Michiel van 't Einde. Datering: 30 June 2012.

Foto: Michiel van 't Einde

Rauwerd, Nederland (Fryslân) - Laurentiuskerk
Gemeente: Súdwest-Fryslân
Adres: Buorren, 9012 DK, Rauwerd

Beschrijving nr.: 1001148.
Kaartnummer Stichting Orgelcentrum: GR1386.

Gebouwd door: Jan Adolf Hillebrand (1816)

JaarOrgelbouwerOpusActiviteit
1816 Jan Adolf Hillebrand  nieuwbouw
1863 L. van Dam & Zonen  ombouw
1919 Bakker & Timmenga  wijzigen dispositie
1926 Bakker & Timmenga  diverse werkzaamheden
2012 Orgelmakerij Reil  restauratie

  • In 1814 werd in Rauwerd een nieuwe kerk gebouwd. De oude kerk werd in 1814 gesloopt. Het orgel in die kerk was al oud, en in 1736 door J.M. Schwartsburg verbouwd en uitgebreid. Ook dit instrument is in 1814 gesloopt. In de nieuwe kerk bouwde Hillebrand in 1816 een nieuw orgel, dat op 18 augustus 1816 in gebruik werd genomen. De firma L. van Dam & Zn. bouwde in 1863 een deels nieuw orgel in de bestaande kassen. Hierbij werden pijpwerk, registerknoppen en pedaalklavier uit 1816 hergebruikt. In 1919 werd de Vox Humana 8' van het Rugwerk door een Zachthoorn vervangen. De windvoorziening is in 1926 electrisch gemaakt.
  • In 2009 is gestart met een restauratie van het interieur van de kerk. De restauratie van het orgel volgde in 2011-2012. Adviseur bij deze restauratie, die door de firma Reil werd uitgevoerd, was Stef Tuinstra. De Zachthoorn uit 1919 is vervangen door een nieuwe Dulciaan 8' in Hillebrand-factuur. De oorspronkelijke kleur van de orgelkas is gereconstrueerd. Op 2 juni 2012 is het orgel weer in gebruik genomen met een bespeling door Stef Tuinstra.

Technische gegevens
Aantal registers per werk
- Hoofdwerk10
- Rugwerk6
- Pedaalaangehangen
Totaal aantal stemmen16
ToetstractuurMechanisch
RegistertractuurMechanisch
Windlade(n)Sleepladen
Toonhoogtea' = 435 Hz
TemperatuurEqual temperament

Dispositie
Hoofdwerk (C-f'''): Bourdon 16', Prestant 8' - 1816/1863, Holpijp 8', Roerfluit 8' - 1863; C-Fis uit Holpijp, Octaaf 4', Fluit 4', Quint 3', Octaaf 2', Cornet III sterk (2 2/3') (discant), Trompet 8' - 1816/1863.
Rugwerk (C-f'''): Salicionaal 8' (discant) - 1863, Fluit Dolce 8', Viool di Gambe 8' - 1863; C-H uit Fluit Dolce, Prestant 4' - 1816/1863, Roerfluit 4' - 1863, Speelfluit 2', Dulciaan 8' - 2012.
Pedaal (C-d'): Aangehangen.
Koppelingen: Klavierkoppel.
Speelhulpen: 2 afsluitingen, Ventiel.

Overige dispositiegegevens
Verschillende disposities De oorspronkelijke dispositie luidde:
Manuaal: Bourdon 16', Prestant 8', Holpyp 8', Octaaf 4', Speelfluit 4', Quint 3', Octaaf 2', Mixtuur III-IV sterk, Sexquialter II sterk, Cornet III-IV sterk, Trompet 8' (gedeeld).
Rugwerk: Fluit Doux 8', Fluit Travers 8' (discant), Viola di Gamba 8' (discant), Prestant 4', Fluit d'Amour 4', Superoctaaf 2', Vox Humana 8', Tremulant.
Pedaal: Aangehangen.
Speelhulpen: Pedaalkoppel, Ventiel Rugwerk, Afsluiting Manuaal, Afsluiting Rugwerk, Zwijgt 32'.
Literatuur
  • Gegevens, behorende bij de Orgelkalender 1963. - In: Het Orgelblad, jrg. 5 nr. 12, december 1962.
  • Orgels in Friesland (7) / Maarten Seybel. - In: Friesch Dagblad, 25 februari 1967.
  • Orgels in Friesland - deel 1 / Maarten Seybel. - Baarn: De Praestantspers, 1970.
  • Klein-orgelboek (deel 1). - Amersfoort: J.C. Willemsen, [1970].
  • Langs kerken en kapellen : Orgeltocht door Nederland. - Amersfoort: J.C. Willemsen, [1977].
  • Advertenties uit de Leeuwarder Courant 1811-1820 / J.D. van der Meer. - In: De Mixtuur, nr. 41, april 1983.
  • Het historische orgel in Nederland 1790 - 1818 / Jan Jongepier (eindred.). - Amsterdam : Stichting NIvO, 1999. - (Encyclopedie Het Historische Orgel in Nederland ; 4).
  • Vijf eeuwen Friese orgelbouw : Een schoone voorraad waarlyk / Jan Jongepier. - Leeuwarden : Friese Pers Boekerij, 2004.
  • De orgelgeschiedenis van de Hervormde Kerk te Raerd (Rauwerd) / Jan Jongepier. - Elburg : Stichting tot Behoud van het Nederlandse Orgel, 2006. - (Publicatie nr. 65).
  • Rococo in Raerd : Restauratie Laurentiuskerk afgerond / Willem Hansma. - In: Friese orgelkrant, 2012.
Opnamen Friese Orgelpracht : Reduzum - Hichtum - Raerd - Metslawier / Jan Jongepier. - VLS Records VLC 0897 (CD). - 1997.
Links https://www.orgelnieuws.nl/wcms/modules/news/article.php?storyid=4972

Foto: Michiel van 't Einde. Datering: 30 June 2012.
Foto: Michiel van 't Einde
Foto: Michiel van 't Einde. Datering: 30 June 2012.
Foto: Michiel van 't Einde
Foto: Michiel van 't Einde. Datering: 30 June 2012.
Foto: Michiel van 't Einde
Foto: Michiel van 't Einde. Datering: 30 June 2012.
Foto: Michiel van 't Einde
Foto: Michiel van 't Einde. Datering: 30 June 2012.
Foto: Michiel van 't Einde
Foto: Michiel van 't Einde. Datering: 30 June 2012.
Foto: Michiel van 't Einde
Situatie voor 2011. Foto: Marcel Pelt. Datering: 8 September 2007.
Foto: Marcel Pelt
Situatie voor 2011. Foto: Marcel Pelt. Datering: 8 September 2007.
Foto: Marcel Pelt
Situatie voor 2011. Foto: Marcel Pelt. Datering: 8 September 2007.
Foto: Marcel Pelt
Situatie voor 2011. Foto: Michiel van 't Einde. Datering: 17 October 2008.
Foto: Michiel van 't Einde
Bron: Calendar september 1963 (Stichting Orgelcentrum).
Bron: Calendar september 1963 (Stichting Orgelcentrum)
Foto: Michiel van 't Einde. Datering: 30 June 2012.
Foto: Michiel van 't Einde
Foto: Marcel Pelt. Datering: 8 September 2007.
Foto: Marcel Pelt
Foto: Piet Bron. Datering: 17 January 2014.
Foto: Piet Bron