Spring naar content
Volledige beschrijving geselecteerd orgel
Foto: Piet Bron. Datering: 23 March 2010.

Foto: Piet Bron

Naarden, Nederland (Noord-Holland) - Grote- of Sint Vituskerk, koororgel
Gemeente: Gooise Meren
Streek:'t Gooi
Adres: Sint Annastraat, 1411 PE, Naarden
Website: http://www.grotekerknaarden.nl/
http://www.pkn-naarden.nl/

Beschrijving nr.: 1001083.
Kaartnummer Stichting Orgelcentrum: FL0046.

Gebouwd door: Hendrick Wicher Flentrop (1937)

JaarOrgelbouwerOpusActiviteit
1937 Hendrick Wicher Flentrop  nieuwbouw
1938 Hendrick Wicher Flentrop  overplaatsing
2012 Adema's Kerkorgelbouw  restauratie en uitbreiding
2014 Adema's Kerkorgelbouw  diverse werkzaamheden

  • Voor het Hollandse Paviljoen van de Wereldtentoonstelling in Parijs bouwde Flentrop een orgel in 1937. In dit paviljoen was een tentoonstelling ingericht van Nederlandse kerkelijke kunst. De façade van het orgel werd ontworpen door F.A. Eschauzier, die ook het paviljoen had ontworpen, en het beeldhouwwerk is van de hand van Nel Klaassen. Het ontwerp van de dispositie is van D.A. Flentrop. Het orgel werd eerst opgesteld in de Westzijder Kerk in Zaandam, waar Cor Kee op 22 april 1937 een eerste concert op het orgel gaf. Op 28 mei 1937 werd het orgel in gebruik genomen in Parijs bi de opening van het Nederlandse paviljoen. Het concert in Parijs werd verzorgd door Anthon van der Horst. Tijdens de tentoonstelling werd het orgel bekroond met een Grand Prix.
  • In 1938 kocht de Nederlandse Bachvereniging het en liet het in de Grote Kerk in Naarden plaatsen. Het orgel is in 1998 gerestaureerd. Daarbij is op het hoofdwerk een Praestant 8 voet aangebracht, welke een transmissie is uit de pedaalregisters.
  • In 2012 plaatste de firma Adema twee nieuwe registers op het tweede manuaal, namelijk een Gedekt 8' en een Sesquialter. De Gedekt is van C-f' een transmissie van de Gedekt van het pedaal, de rest van het pijpwerk is nieuw gemaakt. De Sesquialter is afkomstig uit de voorraad van de orgelmaker. Ten behoeve van de uitbreiding vervaardigde Adema een nieuwe electrische windlade. Tenslotte is de Schalmei 8' vervangen door een nieuwe Dulciaan 8', maar de Schalmei blijft bij het orgel bewaard.
  • In 2014 is de tractuur en zijn de windladen van het orgel door Adema gereviseerd.

Kort overzicht van plaatsen waar het orgel heeft gestaan
1937ParijsWereldtentoonstelling
1938NaardenGrote- of Sint Vituskerk, koororgel

Technische gegevens
Aantal registers per werk
- Manuaal I6 (4)
- Manuaal II6
- Pedaal5 (2)
Totaal aantal stemmen17 (12)
ToetstractuurElectro-pneumatisch
RegistertractuurElectro-pneumatisch
Windlade(n)Kegelladen
TemperatuurEqual temperament

Dispositie
Manuaal I (C-g'''): Bourdon 16', Prestant 8' - 1998; transmsisie van pedaal, Roerfluit 8', Prestant 4', Mixtuur IV sterk, Dulciaan 8' - 2012.
Manuaal II (C-g'''): Quintadeen 8', Gedekt 8' - 2012; C-f' transmissie, Openfluit 4', Prestant 2', Sesquialter II sterk - 2012, Scherp III-IV sterk.
Pedaal (C-f'): Subbas 16', Prestant 8', Gedekt 8' - transmissie, Octaaf 4' - transmissie, Flageolet 2' - transmissie.
Koppelingen: Manuaal I - Manuaal II, Sub Manuaal I - Manuaal II, Pedaal - Manuaal I, Pedaal - Manuaal II.
Speelhulpen: 2 vrije combinaties.

Overige dispositiegegevens
Verschillende disposities De dispositie luidde tijdens de opstelling in Parijs:
Manuaal I (C-g'''): Roerfluit 8', Praestant 4', Mixtuur IV sterk, Schalmei 8'.
Manuaal II (C-g'''): Quintadeen 8', Openfluit 4', Praestant 4', Scherp III-IV sterk.
Pedaal (C-f'): Subbas 16', Prestant 8', Gedekt 8' (transmissie), Octaaf 4' (transmissie), Flageolet 2' (transmissie).
Koppelingen: Manuaal I - Manuaal II, Manuaal I - Manuaal II Suboctaaf, Pedaal - Manuaal I, Pedaal - Manuaal II.
Tutti.
Literatuur
  • Berichten. - In: Maandblad Het Orgel, 34e Jaargang No. 5, Februari 1937.
  • Orgel bestemd voor de Wereldtentoonstelling Parijs 1937. - In: Maandblad Het Orgel, 34e Jaargang No. 8, Mei 1937.
  • Berichten van Orgelbouw. - In: Maandblad Het Orgel, 35e Jaargang No. 7, April 1938.
  • Berichten van Orgelbouw. - In: Maandblad Het Orgel, 36e Jaargang No. 2, November 1938.
  • Neuzeitlicher Orgelbau / Paul Smets. - Mainz : Rheingold-Verlag, 1949.
  • Organum Novum : Orgelbeweging in Nederland sedert 1945 / P.H. Kriek, Herm. S.J. Zandt. - Sneek: Boeijenga, 1964.
  • Nederland... orgelland / mr. A. Bouman. - 3e geh.omgew.druk. - Leiden: Spruyt, Van Mantgem & De Does, 1964.
  • Koororgels in ons land (IV) : Het koororgel in de Grote of St.-Vituskerk te Naarden / Maarten Seybel. - In: Het Orgelblad, jrg. 8 nr. 12, december 1965.
  • Geschiedenis der Grote- of St.Vituskerk te Naarden / D. Franzen. - Naarden: Los B.V.
  • Koororgels in Nederland / Maarten Seybel. - Zaltbommel: Europese Bibliotheek, 1979.
  • Orgels rond het IJsselmeer / Maarten Seybel, Aart Veldman. - Houten: Den Hertog B.V., 1984.
  • De Grote Kerk van Naarden in historisch perspectief / J. Kroonenburg, G.M. van Rossum, J. Bruin, B. Stegenga. - Naarden : Drukkerij Naarden, 1984.
  • Stencil over de Grote Kerk van Naarden. - Uitgegeven t.g.v. NCRV-Kerkenpad 1990.
  • Het Nederlandse orgelfront in de eerste helft van de 20ste eeuw: een overzicht / Hans Fidom. - In: Het Orgel, jrg. 97 nr. 3, mei/juni 2001.
  • 100 jaar Flentrop Orgelbouw (1) / Gerco Schaap. - In: De Orgelvriend, jrg. 45 nr. 11, november 2003.
  • Het historische orgel in Nederland supplement / Peter van Dijk, Rogér van Dijk, Hans Fidom , Hans Steketee (eindred.). - Amsterdam : Stichting NIvO, 2010. - (Encyclopedie Het Historische Orgel in Nederland ; 15).
Opnamen Drie orgels in de Grote Kerk Naarden / Wybe Kooijmans. - Cantilena 1416982 (CD). - 2016.
Links http://www.grotekerknaarden.nl/wp/orgels/
http://www.adema-kerkorgelbouw.nl/projecten/page138/index.html
Overige bronnen
  • André de Jager
YouTube
Foto: Piet Bron. Datering: 23 March 2010.
Foto: Piet Bron
Foto: Piet Bron. Datering: 23 March 2010.
Foto: Piet Bron
Foto: Piet Bron. Datering: 23 March 2010.
Foto: Piet Bron
Foto: Piet Bron. Datering: 23 March 2010.
Foto: Piet Bron
Foto: Piet Bron. Datering: 23 March 2010.
Foto: Piet Bron
Foto: Piet Bron. Datering: 23 March 2010.
Foto: Piet Bron
Foto: Piet Bron. Datering: 23 March 2010.
Foto: Piet Bron
Foto: Aart Wimmenhove. Datering: 12 August 2021.
Foto: Aart Wimmenhove
Foto: Henk van der Schoor.
Foto: Henk van der Schoor
Foto: © Gérard van Betlehem. Datering: February 2004.
Foto: © Gérard van Betlehem
Situatie tijdens de Wereldtentoonstelling. Bron: Boek 'Koororgels in Nederland'.
Bron: Boek 'Koororgels in Nederland'
Situatie voor het transport naar Parijs. Bron: Algemeen Handelsblad, 13 april 1937. Datering: 1937.
Bron: Algemeen Handelsblad, 13 april 1937
Foto: Piet Bron. Datering: 23 March 2010.
Foto: Piet Bron