Spring naar content
Volledige beschrijving geselecteerd orgel
Foto: Piet Bron. Datering: 23 March 2010.

Foto: Piet Bron

Naarden, Nederland (Noord-Holland) - Grote- of Sint Vituskerk
Gemeente: Gooise Meren
Streek:'t Gooi
Adres: Sint Annastraat 1, 1411 PE, Naarden
Website: http://www.grotekerknaarden.nl/
http://www.pkn-naarden.nl/

Beschrijving nr.: 1001082.
Kaartnummer Stichting Orgelcentrum: A0019.

Gebouwd door: Christian Gottlieb Friedrich Witte (1862)

JaarOrgelbouwerOpusActiviteit
1862 Christian Gottlieb Friedrich Witte  nieuwbouw
1967 J. de Koff & Zoon  diverse werkzaamheden
1979 firma D.A. Flentrop  restauratie
2022 Adema's Kerkorgelbouw  restauratie

  • In 1862 bouwde Witte een nieuw orgel in Naarden ter vervanging van het in zeer slechte staat verkerende oude orgel, dat in aanleg uit 1520 was. Op 28 september 1862 vond de officiële ingebruikname plaats. J.G. Bastiaans, organist van de Grote Kerk te Haarlem, keurde het instrument drie dagen eerder. Hij was sinds 1860 als adviseur betrokken geweest bij de bouw. De organist van de kerk in Naarden, dhr. V.P. Schoonderbeek, gaf in de middag van 28 september 1862 het eerste concert op het nieuwe orgel. Het is het laatste orgel dat Witte bouwde met een rugpositief. Het instrument bleef sinds de bouw vrijwel ongewijzigd.
  • De Hervormde Orgel Commissie adviseerde in 1966 het orgel te vervangen of ongewijzigd te handhaven. Het werd een jaar later door De Koff gedemonteerd en opgeslagen in verband met een langdurige restauratie van het kerkgebouw. Besloten werd het na de restauratie weer te herplaatsen.
  • In 1978/1979 voerde Flentrop een grondige restauratie uit en bouwde men het weer op in de kerk, waarbij de enkele kleine wijzigingen die wel waren uitgevoerd weer ongedaan werden gemaakt. Op 8 september 1979 werd het gerestaureerde instrument weer in gebruik genomen. Bij deze restauratie moest de windvoorziening in de orgelkas worden geplaatst, omdat de toren bij de kerkrestauratie was hersteld in de oorspronkelijke toestand. De balgenkamer moest daar dan ook verdwijnen. In de kas bleek nog voldoende ruimte om het tweede klavier als bovenwerk te plaatsen.
  • In 2021 is een restauratie gestart door de firma Adema's Kerkorgelbouw.

Technische gegevens
Aantal registers per werk
- Hoofdwerk13
- Rugwerk13
- Bovenwerk9
- Pedaal10
Totaal aantal stemmen45
ToetstractuurMechanisch
RegistertractuurMechanisch
Windlade(n)Sleepladen
TemperatuurEqual temperament

Dispositie
Hoofdwerk (C-f'''): Prestant 16', Prestant 8', Bourdon 8', Gemshoorn 8', Quint 6', Octaaf 4', Openfluit 4', Quint 3', Octaaf 2', Cornet V sterk (discant), Mixtuur IV sterk, Trompet 16', Trompet 8'.
Rugwerk (C-f'''): Prestant 16', Bourdon 16', Prestant 8', Roerfluit 8', Flûte Travers 8', Octaaf 4', Fluit 4', Nasard 3', Woudfluit 2', Cornet V sterk (discant), Mixtuur III sterk, Fagot 16', Trompet 8'.
Bovenwerk (C-f'''): Prestant 8', Holfluit 8', Flûte Anglais 8', Viola 8', Roerfluit 4', Salicet 4', Gemshoorn 2', Echo Trompet 8', Clarinet 8', Tremulant.
Pedaal (C-d'): Prestant 16', Subbas 16', Violon 16', Octaaf 8', Violon 8', Quint 6', Octaaf 4', Bazuin 16', Trombone 8', Cornet 4'.

VulstemSamenstelling
Mixtuur III sterk (Rugwerk) C: 1 1/3' - 1'. E: 2' - 1 1/3' - 1'. fìs°: 2 2/3' - 2' - 1 1/3' - 1'. fis': 4' - 2 2/3' - 2' - 1 1/3'. fis'': 5 1/3' - 4' - 2 2/3' - 2'.
Cornet IV sterk (Rugwerk) c': 8' - 4' - 2 2/3' - 2' - 1 3/5'.
Mixtuur IV sterk (Hoofdwerk) C: 2' - 1 1/3' - 1'. Fìs°: 2 2/3' - 2' - 1 1/3' - 1'. fìs°: 4' - 2 2/3' - 2' - 1 1/3' - 1'. fis': 5 1/3' - 4' - 2 2/3' - 2' - 1 1/3'. fis'': 8' - 5 1/3' - 4' - 2 2/3' - 2'.
Cornet V sterk (Hoofdwerk) c': 8' - 4' - 2 2/3' - 2' - 1 3/5'.
Literatuur
  • Orgelfestival te Naarden / Piet Visser. - In: De Schalmei, 4e Jaargang Nr. 5, September 1949.
  • Geschiedenis der Grote- of St.Vituskerk te Naarden / D. Franzen. - Naarden: Los B.V.
  • Het orgel in de Grote- of St.Vituskerk te Naarden / H.B. Numan. - In: De Orgelvriend, jrg. 21 nr. 12, december 1979.
  • Orgelconcours zonder Hollandse bonbons : Internationale Orgeltagung der G.d.O. in Nederland 26 juli - 1 augustus 1981 / Jan W. van Spronsen. - In: De Orgelvriend, jrg. 23 nr. 12, december 1981.
  • Orgels rond het IJsselmeer / Maarten Seybel, Aart Veldman. - Houten: Den Hertog B.V., 1984.
  • De Grote Kerk van Naarden in historisch perspectief / J. Kroonenburg, G.M. van Rossum, J. Bruin, B. Stegenga. - Naarden : Drukkerij Naarden, 1984.
  • Stencil over de Grote Kerk van Naarden. - Uitgegeven t.g.v. NCRV-Kerkenpad 1990.
  • Orgels in Noord-Holland : Historie, bouw en gebruik van de Noordhollandse kerkorgels / Jan Jongepier, Hans van Nieuwkoop, Willem Poot. - Schoorl : Uitgeverij Pirola, 1996.
  • De orgelmakers Witte : Een bijdrage tot de geschiedschrijving van de orgelbouw in Nederland in de tweede helft van de negentiende eeuw / dr. Teus den Toom. - Heerenveen: Uitgeverij J.J. Groen en Zoon, 1997.
  • Het historische orgel in Nederland 1858 - 1865 / Teus den Toom (eindred.). - Amsterdam : Stichting NIvO, 2003. - (Encyclopedie Het Historische Orgel in Nederland ; 8).
Opnamen
  • Drie orgels in de Grote Kerk Naarden / Wybe Kooijmans. - Cantilena 1416982 (CD). - 2016.
  • De orgelmakers Witte : De belangrijkste Nederlandse orgelbouwers uit de tweede helft van de negentiende eeuw : CD 2 / Bram Beekman. - LBCD 68 (CD). - 1997. - Uitgegeven met vier cd's in één box.
  • Kerstklanken uit Naarden : Wybe Kooijmans bespeelt het Witte-orgel van de Grote of St. Vituskerk te Naarden. - Cantilena BM 1028-2 (CD). - 1994.
  • Gijsbert Lekkerkerker in de Grote of St. Vituskerk te Naarden en in de Oude Kerk te Amsterdam. - De Bazuin CD 5511. - 1992.
  • Wybe Kooijmans in de Grote of St. Vituskerk te Naarden. - De Bazuin CD 5519 (CD). - 1992.
  • Samuel de Lange jr. (1840 - 1911) orgelwerken / Leo van Doeselaar. - Marcato MR 08503 (LP). - 1986.
  • Kerstklanken uit Naarden : Wybe Kooijmans bespeelt het Witte-orgel van de Grote of St.Vituskerk te Naarden. - Cantilena BM 1028-2.
  • Orgel - Grote Kerk - Naarden / Jan van Santbrink, Bob Stegenga, Gerard van Steijn. - [Cantilena] 6814 164 (LP).
Links http://www.grotekerknaarden.nl/wp/orgels/
YouTube Bätz/Witte orgel in de Grote Kerk in Naarden / Wybe Kooijmans (2013)


Foto: Piet Bron. Datering: 23 March 2010.
Foto: Piet Bron
Foto: Piet Bron. Datering: 23 March 2010.
Foto: Piet Bron
Foto: Piet Bron. Datering: 23 March 2010.
Foto: Piet Bron
Foto: Piet Bron. Datering: 23 March 2010.
Foto: Piet Bron
Foto: Henk van der Schoor.
Foto: Henk van der Schoor
Foto: Aart Wimmenhove. Datering: 12 August 2021.
Foto: Aart Wimmenhove
Foto: Piet Bron. Datering: 26 December 1985.
Foto: Piet Bron
Foto: © Gérard van Betlehem. Datering: February 2004.
Foto: © Gérard van Betlehem
Bron: Postcard.
Bron: Postcard
Bron: Postcard.
Bron: Postcard
Foto: Piet Bron. Datering: 23 March 2010.
Foto: Piet Bron