Volledige beschrijving geselecteerd orgel
Foto: Evert-Jan van der Leij
Middelburg, Nederland (Zeeland) - Nieuwe Kerk
Gemeente: Middelburg
Streek:Walcheren
Adres: Groenmarkt 5, 4331 BH, Middelburg
Website: http://www.middelburgsekerken.nl/centrum
Beschrijving nr.: 1001067.
Kaartnummer Stichting Orgelcentrum: A0004.
Gebouwd door: Willem van Leeuwen (1954)
Het orgel bevat ouder materiaal: Orgelkas uit 1693 van Johannes Duyschot
Technische gegevens
Dispositie
Hoofdwerk (C-g'''): Quintadeen 16', Prestant 8', Roerfluit 8', Octaaf 4', Nachthoorn 4', Quint 2 2/3', Octaaf 2', Mixtuur V-VIII sterk, Cimbel IV sterk, Trompet 16', Trompet 8', Klaroen 4'.
Rugwerk (C-g'''): Quintadeen 8', Holpijp 8', Octaaf 4', Fluit 4', Octaaf 2', Gemshoorn 2', Quint 1 1/3', Sesquialter III sterk, Scherp V sterk, Dulciaan 8', Tremulant.
Bovenwerk (C-g'''): Spitsgamba 8', Baarpijp 8', Fluit 4', Quint 2 2/3', Vlakfluit 2', Sifflet 1', Tertscimbel III sterk, Trompet 8', Vox Humana 8', Schalmei 8' - 2004, Tremulant.
Pedaal (C-f'): Prestant 16', Octaaf 8', Octaaf 4', Ruispijp VI sterk - 2004, Bazuin 16', Trompet 8', Cornet 4', Zink 2'.
Koppelingen: Hoofdwerk - Rugwerk, Hoofdwerk - Bovenwerk, Pedaal - Hoofdwerk, Pedaal - Rugwerk, Pedaal - Bovenwerk.
Overige bronnen
Foto: Evert-Jan van der Leij
Middelburg, Nederland (Zeeland) - Nieuwe Kerk
Gemeente: Middelburg
Streek:Walcheren
Adres: Groenmarkt 5, 4331 BH, Middelburg
Website: http://www.middelburgsekerken.nl/centrum
Beschrijving nr.: 1001067.
Kaartnummer Stichting Orgelcentrum: A0004.
Gebouwd door: Willem van Leeuwen (1954)
Het orgel bevat ouder materiaal: Orgelkas uit 1693 van Johannes Duyschot
| Jaar | Orgelbouwer | Opus | Activiteit | 1693 | Johannes Duyschot | nieuwbouw | 1723 | Christian Müller | ombouw | 1954 | Willem van Leeuwen | nieuwbouw in bestaande kas | 2004 | Flentrop Orgelbouw | restauratie |
- Johannes Duyschot kreeg in 1690 de opdracht een nieuw orgel te bouwen ter vervanging van het kleine instrument dat Jan Norel uit Kalkar in 1657 had gebouwd. Het orgel van Norel had slechts één manuaal met acht stemmen en was te klein voor de begeleiding van de gemeentezang. In 1693 was het nieuwe instrument gereed: een groot orgel met twee klavieren, een zelfstandig pedaal en 21 stemmen. Duyschot voegde er in 1694 en 1699 nog twee stemmen aan toe. De kas was gemaakt door Jan Albertszoon Schut en de luiken waren beschilderd door Hendrick Tiedeman. In 1723 voerde Christian Müller een verbouwing uit. Het pedaal werd vergroot van vier naar acht stemmen. Het Rugwerk werd ook verbouwd. Aan het eind van de achttiende eeuw werkte Johannes Strümphler aan het orgel. Hij vernieuwde enkele registers (Mixtuur, Scherp en Sesquialter in 1786 en de Quintadeen 16' en Octaaf 4' van het Hoofdwerk in 1799, evenals de Octaaf 4' van het pedaal). De bas van de Tertiaan werd door hem in 1786 vervangen door een Gedekt 4'. Door verandering van smaak raakte het orgel in de negentiende eeuw uit de mode. Mede op advies van de firma Bätz werd restauratie afgeraden.
- Toen in 1883 de kerk 250 jaar in gebruik was, wilde men graag een eigentijds orgel hebben. Het Duysschot-orgel werd zonder succes te koop aangeboden. Op 1 maart 1884 is het voor de laatste maal bespeeld, waarna het na Pasen werd afgebroken. J.F. Witte had in december 1882 de opdracht gekregen een nieuw orgel te bouwen, dat in 1886 werd opgeleverd. Het oude pijpwerk is door hen ingenomen, maar niet hergebruikt. De kas is in het Rijksmuseum gehangen, inclusief de originele klaviatuur en frontpijpen, maar zonder het pijpwerk en de mechaniek.
- Na de bombardementen in de tweede Wereldoorlog was in Middelburg het oude orgel van de Nieuwe Kerk verloren gegaan. De kas van het Duyschot-instrument uit de Lutherse Kerk te Amsterdam uit 1692 werd door het Rijksmuseum geschonken. Willem van Leeuwen maakte een nieuw binnenwerk. De frontpijpen en klaviatuur van Duyschot werden hierbij vernietigd. Ook is de kas ontdaan van de verflagen. Op 25 juni 1954 werd het orgel in gebruik genomen in Middelburg, waarbij het bespeeld werd door Jan Rijn.
- Na vijftig jaar werd een restauratie noodzakelijk. De firma Flentrop voerde deze uit in 2004. Bij deze restauratie is de dispositie licht gewijzigd. Op het Bovenwerk verving men de Trompet 4' door een Schalmei 8', en op het pedaal werd de Mixtuur V sterk vervangen door een Ruispijp VI sterk. Op 28 augustus 2004 vond de her-ingebruikname van het orgel plaats.
Technische gegevens
| Aantal registers per werk | |
| - Hoofdwerk | 12 |
| - Rugwerk | 10 |
| - Bovenwerk | 10 |
| - Pedaal | 8 |
| Totaal aantal stemmen | 40 |
| Toetstractuur | Mechanisch |
| Registertractuur | Mechanisch |
| Windlade(n) | Sleepladen |
| Toonhoogte | a' = 440 Hz |
| Temperatuur | Equal temperament |
Dispositie
Hoofdwerk (C-g'''): Quintadeen 16', Prestant 8', Roerfluit 8', Octaaf 4', Nachthoorn 4', Quint 2 2/3', Octaaf 2', Mixtuur V-VIII sterk, Cimbel IV sterk, Trompet 16', Trompet 8', Klaroen 4'.
Rugwerk (C-g'''): Quintadeen 8', Holpijp 8', Octaaf 4', Fluit 4', Octaaf 2', Gemshoorn 2', Quint 1 1/3', Sesquialter III sterk, Scherp V sterk, Dulciaan 8', Tremulant.
Bovenwerk (C-g'''): Spitsgamba 8', Baarpijp 8', Fluit 4', Quint 2 2/3', Vlakfluit 2', Sifflet 1', Tertscimbel III sterk, Trompet 8', Vox Humana 8', Schalmei 8' - 2004, Tremulant.
Pedaal (C-f'): Prestant 16', Octaaf 8', Octaaf 4', Ruispijp VI sterk - 2004, Bazuin 16', Trompet 8', Cornet 4', Zink 2'.
Koppelingen: Hoofdwerk - Rugwerk, Hoofdwerk - Bovenwerk, Pedaal - Hoofdwerk, Pedaal - Rugwerk, Pedaal - Bovenwerk.
| Overige dispositiegegevens | |
|---|---|
| Hess (1774) |
Het Orgel in de Lutersche-Oude-Kerk (Amsterdam), met twee Hand-Clavieren en een Vry-Pedaal, heeft 30 stemmen. Manuaal, 12 stemmen: Principaal 8' (discant dubbel), Principaal 16' (halv), Quintad. 16', Baarpyp 8', Octaav 4', Octaav 2', Waltfluit 2', Cornet 4 st. (halv), Mixtuur 4 tot 8 st., Scharp 4 tot 5 st., Trompet 8' en Voxhumana 8'. Rugpositief, 10 stemmen: Principaal 8', Roerfluit 8', Octaav 4', Octaav 2', Quint 3', Tertiaan, Sexquialtra 4 st., Mixtuur 4 tot 6 st., Scharp 4 st. en Trompet 8'. Pedaal, 8 stemmen: Principaal 8', Bourdon 16', Octaav 4', Mixtuur 5 st., Scharp, Bazuin 16', Fagot 16' en Trompet 8'. Stomme-Registers: 3 afsluitingen, 1 ventiel, 1 tremulant. Dit werk is voltooid in 't Jaar 1692 en dus 59 Jaar na den bouw en inwying der Kerk, als welke geschied is op den 25 December 1633, en dus zelfs nog 21 Jaar na 't bouwen en voltooien der Lutersche Nieuwe Kerk. Behalven dit Orgel een uitmuntend lieflyk geluid heeft, is het van eene verwonderenswaardige doordringende sterkte, en heeft een Voxhumana, die, schoon van andere overtroffen, egter een zeer streelende aangenaamheid bezit. |
| Verschillende disposities |
|
| Literatuur |
|
| Opnamen |
|
| Links |
https://orgelstadmiddelburg.com/nieuwe-kerk/ https://orgel.edskes.net/kerk_middelburg_nieuwe_kerk.htm |
- Jan Kleinepier
 |
 |
 |
 |
 |
 |
 |
 |
 |
 |
 |
 |
 |