Orgeldatabase | Gedetailleerde beschrijving

Volledige beschrijving geselecteerd orgel

Foto: Marcel Pelt. Datering: 12 July 2003.

Foto: Marcel Pelt

Krommenie, Nederland (Noord-Holland) - Doopsgezinde Kerk
Gemeente: Zaanstad
Adres: Noorderhoofdstraat 46, 1561 AV, Krommenie

Beschrijving nr.: 1001014.

Gebouwd door: Johannes Stephanus Strümphler (1780)
Het orgel bevat ouder materiaal: Front uit 1830 van Pieter Joseph Teves

Jaar	Orgelbouwer	Opus	Activiteit
1780	Johannes Stephanus Strümphler		nieuwbouw
1918	A.S.J. Dekker		overplaatsing
1950	Gebroeders Van Vulpen		restauratie
1976	Orgelmakerij Reil		overplaatsing
1983	Orgelmakerij Reil		restauratie

In 1780 bouwde Johannes Strümphler een orgel voor de Rooms-Katholieke Statie in Beemster. Dit orgel werd in 1918 door Dekker in de kerk van Tweede Exloërmond geplaatst achter een nieuw front. Het instrument is in 1938 naar het nieuwe kerkgebouw verhuisd. In 1949/1950 werd het door Van Vulpen gerestaureerd.
In 1976 adviseerde Klaas Bolt een nieuw orgel te laten maken. Dit geschiedde door de firma Reil. Het oude orgel werd achter het front vandaan gehaald, en in de Doopsgezinde Kerk te Krommenie opgebouwd achter een oud front van Teves uit 1830. Het front van Dekker bleef in de kerk van Tweede Exloërmond aanwezig. Het is een interessante ontwikkeling, daar er tot 1926 een kabinetorgel van Strümphler uit 1801 achter het Teves-front had gestaan. Dit was echter in 1926 vervangen door een nieuw pneumatisch instrument van A. Bik. Dit orgel met één manuaal en zeven stemmen werd in gebruik genomen op 7 februari 1926 met een bespeling door dhr. J.F. Rootlieb, tevens adviseur bij de bouw.
Het orgel van Bik is in 1976 gesloopt. In 1983 is het binnenwerk door de firma Reil gerestaureerd en achter het front geplaatst. Adviseur bij de werkzaamheden was Klaas Bolt. Op 16 september 1983 is het orgel in gebruik genomen met een bespeling door Klaas Bolt met medewerking van Ingrid Hylkema op hobo.

Kort overzicht van plaatsen waar het orgel heeft gestaan

1780	Beemster	Rooms-Katholieke Statie
1918	Tweede Exloërmond	Hervormde Kerk
1983	Krommenie	Doopsgezinde Kerk

Technische gegevens

Aantal registers per werk
- Manuaal	8
- Pedaal	aangehangen
Totaal aantal stemmen	8
Toetstractuur	Mechanisch
Registertractuur	Mechanisch
Windlade(n)	Sleepladen
Toonhoogte	a' = 435 Hz
Temperatuur	Werckmeister

Dispositie
Manuaal (C-e'''): Bourdon 16' (discant), Prestant 8', Holpijp 8', Octaaf 4', Gemshoorn 4', Super Octaaf 2', Sexquialter III sterk (discant), Mixtuur III sterk (B/D).
Pedaal (C-c'): Aangehangen.

Vulstem	Samenstelling
Mixtuur III sterk	C: 1 1/3' - 1' - 2/3'. c°: 2' - 1 1/3' - 1'. c': 2 2/3' - 2' - 1 1/3'. c'': 4' - 2 2/3' - 2'.
Sexquialter III sterk discant	c': 2 2/3' - 1 3/5' - 1 3/5'.

Overige dispositiegegevens
Verschillende disposities	De dispositie luidde in 1918: Manuaal (C-e'''): Bourdon 16', Prestant 8', Holpijp 8', Gamba 8' (C-H uit Holpijp), Octaaf 4', Gemshoorn 4', Octaaf 2', Mixtuur III-IV sterk. Pedaal (C-c'): Aangehangen (1918). Het binnenwerk van Bik had als dispositie: Manuaal: Bourdon 16', Prestant 8' (gedeeld), Holpijp 8', Viola di Gamba 8', Vox Caelestis 8', Octaaf 4', Roerfluit 4', Woudfluit 2'. Pedaal: Subbas 16'. Speelhulpen: Pedaalkoppel, tremulant, 4 vaste combinaties.

Overige dispositiegegevens

Verschillende disposities

De dispositie luidde in 1918:
Manuaal (C-e'''): Bourdon 16', Prestant 8', Holpijp 8', Gamba 8' (C-H uit Holpijp), Octaaf 4', Gemshoorn 4', Octaaf 2', Mixtuur III-IV sterk.
Pedaal (C-c'): Aangehangen (1918).

Het binnenwerk van Bik had als dispositie:
Manuaal: Bourdon 16', Prestant 8' (gedeeld), Holpijp 8', Viola di Gamba 8', Vox Caelestis 8', Octaaf 4', Roerfluit 4', Woudfluit 2'.
Pedaal: Subbas 16'.
Speelhulpen: Pedaalkoppel, tremulant, 4 vaste combinaties.

Literatuur	Berichten : Krommenie. - In: Het Orgelistenblad, jrg. 1 nr. 1, maart 1926. Het orgel in de Doopsgezinde Kerk te Krommenie / Theo Groot-Walig, Klaas Bolt. - Krommenie : [Doopsgezinde Gemeente], 1983. Kroniek : 16 september 1983. - In: De Mixtuur, nr. 45, april 1984. Gebruikte orgels, geleverd door de fa. A.S.J. Dekker : Waar zijn ze gebleven......? : deel 1 / Victor Timmer, Ton van Eck. - In: Het Orgel, jrg. 89 nr. 3, maart 1993. Orgels in Noord-Holland : Historie, bouw en gebruik van de Noordhollandse kerkorgels / Jan Jongepier, Hans van Nieuwkoop, Willem Poot. - Schoorl : Uitgeverij Pirola, 1996. Het historische orgel in Nederland 1819 - 1840. - Amsterdam : Stichting NIvO, 2001. - (Encyclopedie Het Historische Orgel in Nederland ; 5).
Opnamen	Orgels in schuren en kerkjes in Noord-Holland / Christa Hijink, Gonny van der Maten, Gerrie Meijers. - 903360714X (2CD). - 2006. - (Krommenie, Westzaan, Zuidschermer, Egmond-Binnen, Krabbendam, Alkmaar, Volendam, Noordbeemster).
Links	https://www.orgelsindrenthe.nl/nederlands/2exlo01.html