Orgeldatabase | Gedetailleerde beschrijving

Volledige beschrijving geselecteerd orgel

Foto: Michiel van 't Einde. Datering: 13 December 2017.

Foto: Michiel van 't Einde

Hattem, Nederland (Gelderland) - Grote- of Sint Andreaskerk
Gemeente: Hattem
Adres: Markt 3, 8051 EZ, Hattem
Website: http://hervormdhattem.nl/

Beschrijving nr.: 1000933.

Gebouwd door: firma D.A. Flentrop (1975)
Het orgel bevat ouder materiaal: Orgelkas uit 1855 van François Bernard Loret

Ter vervanging van het (in zeer slechte staat verkerende) orgel uit 1928 (A.S.J. Dekker, Goes) werd besloten een nieuw orgel te bouwen. De opdracht werd gegeven aan D.A. Flentrop, die juist de restauratie van het koororgel had voltooid. In Waterloo (België) werd door bemiddeling van drs. Jan Boogaarts een historische orgelkas gekocht, die in 1855 gemaakt zou zijn door François Bernard Loret of Pierre-Hubert Anneessens voor de Église Saint-Joseph. Van het binnenwerk was niets meer over. Er werd een nieuwe rugwerkkas gemaakt in dezelfde stijl (de originele rugwerkkas bleef in Waterloo achter, maar is later verdwenen), en een nieuwe galerij. Voor het binnenwerk werd gekozen voor een klassiek Franse opbouw. Flentrop oriënteerde zich op het werk van Cliquot. Een orgel van zijn hand uit 1782 in Souvigny werd bestudeerd.
Uiteindelijk is een orgel gebouwd met twee volledige klavieren en een typisch klassiek Frans Récit, bestaande uit een kort klavier met slechts drie stemmen. Het orgel is gestemd in een klassieke stemming (niet-evenredig zwevend) naar Lambert Chaumont (1630-1712). Het is uitermate geschikt voor de oude Franse orgelliteratuur. Adviseurs bij de bouw waren drs. J. Boogaarts en Klaas Bolt. De sobere kas is tijdens de restauratie van de kerk tussen 1987 en 1995 enigszins versierd door kleur en bladgoud aan te brengen.

Kort overzicht van plaatsen waar het orgel heeft gestaan

1855	Waterloo	Église Saint-Joseph
1975	Hattem	Grote- of Sint Andreaskerk

Technische gegevens

Aantal registers per werk
- Grand Orgue	13
- Positif	9
- Récit	3 (2)
- Pédale	6
Totaal aantal stemmen	31 (30)
Toetstractuur	Mechanisch
Registertractuur	Mechanisch
Windlade(n)	Sleepladen
Temperatuur	Silberman

Dispositie
Grand Orgue (C-g'''): Bourdon 16', Montre 8', Bourdon 8', Prestant 4', Flûte 4', Nasard 3', Doublette 2', Cornet 5 rangs (discant), Plein Jeu 4 rangs (1 1/3'), Cymbale 3 rangs (1/3'), Trompette 8', Voix Humaine 8', Clairon 4'.
Positif (C-g'''): Bourdon 8', Prestant 4', Flûte 4', Nasard 3', Doublette 2', Tierce 1 3/5', Larigot 1 1/3', Fourniture 3 rangs (1'), Cromorne 8'.
Récit (a°-g'''): Bourdon 8' - uit Cornet, Cornet 5 rangs, Hautbois 8'.
Pédale (C-f'): Soubasse 16', Flûte 8', Bourdon 8', Prestant 4', Bombarde 16', Trompette 8'.
Koppelingen: Accouplement des Claviers, Tirasse Grand-Orgue, Tirasse Positif.
Speelhulpen: Tremblant.

Vulstem	Samenstelling
Plein Jeu 4 rangs (Grand Orgue)	C: 1 1/3' - 1' - 2/3' - 1/2'. G: 1 1/3' - 1' - 2/3' - 2/3'. c°: 2' - 1 1/3' - 1' - 1'. g°: 2 2/3' - 2' - 1 1/3' - 1 1/3'. c': 4' - 2 2/3' - 2' - 2'. g': 5 1/3' - 4' - 2 2/3' - 2'. c'': 8' - 5 1/3' - 4' - 2 2/3'.
Cymbale 2 rangs (Grand Orgue)	C: 1/3' - 1/4'. G: 1/2' - 1/3'. c°: 2/3' - 1/2'. g°: 1' - 2/3'. c': 1 1/3' - 1'. c'': 2' - 1 1/3'. g'': 2 2/3' - 2'.
Cornet 4 rangs discant (Grand Orgue)	c': 4' - 2 2/3' - 2' - 1 3/5'.
Fourniture 3 rangs (Positif)	C: 1' - 2/3' - 1/2'. c°: 1 1/3' - 1' - 2/3'. c': 2' - 1 1/3' - 1'. c'': 2 2/3' - 2' - 1 1/3'. g'': 4' - 2 2/3' - 2'.
Cornet 5 rangs (Récit)	a°: 8' - 4' - 2 2/3' - 2' - 1 3/5'.

Literatuur

Orgelbouwnieuws : Hattem. - In: Het Orgel, jrg. 67 nr. 1, januari 1971.
Zes eeuwen Veluwse orgels / Maarten Seybel. - Zaltbommel : Europese Bibliotheek, 1975.
Nieuw hoofdorgel in de Grote Kerk te Hattem / Hans Kriek. - In: Het Orgel, jrg. 72 nr. 10, oktober 1976.
Orgelexcursie Hattem zaterdag 23 oktober / W. van der Ros. - In: De Orgelvriend, jrg. 18 nr.10, oktober 1976.
Orgelbouwnieuws - disposities. - In: De Orgelvriend, jrg. 20 nr. 2, februari 1978.
De Nederlands Hervormde Kerk te Hattem. - Informatieboekje uit de kerk, ca. 1980.
Orgues du Brabant Wallon : Inventaire critique / Jean Ferrard. - Bruxelles : Sauvegarde des Instruments de musique à Clavier, 1981.
Er staat een orgel in... / Gert Oost, Bert Wisgerhof, Piet Hartemink . - Baarn: Bosch & Keuning, 1983.
De orgels van de Grote of Andreaskerk te Hattem / Harm Jansen. - In: De Orgelvriend, jrg. 38 nr. 12, december 1996.
De orgels in de Grote of Andreaskerk te Hattem / D. Spoel... [et.al]. - Hattem : Kerkvoogdij Hervormde Gemeente Hattem, 1997.
Het historische orgel in Nederland 1850 - 1858 / Peter van Dijk (eindred.). - Amsterdam : Stichting NIvO, 2002. - (Encyclopedie Het Historische Orgel in Nederland ; 7).
De orgelpracht van de Nederlandse steden II : Hattem - Elburg - Harderwijk : Drie Noord-Veluwse Hanzesteden / Maarten Seijbel. - Elburg : Nationaal Orgelmuseum, 2017.

Opnamen

Hattem Grote of St. Andreaskerk / Harm Jansen. - Stichting Kunstkring Hattem (Phonogram 6814 456) (LP). - 1981.

Foto: Michiel van 't Einde	Foto: Michiel van 't Einde	Foto: Michiel van 't Einde	Bron: firma Flentrop	Foto: Michiel van 't Einde	Foto: Michiel van 't Einde
Foto: Tjalling Roosjen