• Home
• Orgels
• Informatie
• Links
• Contact

Volledige beschrijving geselecteerd orgel


Foto: Jaap Huttenga

Groningen, Nederland (Groningen) - Der Aakerk
Gemeente: Groningen
Adres: Akerkhof 2, 9711 JB, Groningen
Website: https://akerk.nl/

Beschrijving nr.: 1000904.
Groningen Orgelland nummer: 294.

Gebouwd door: Arp Schnitger (1701)
Het orgel bevat ouder materiaal: Pijpwerk uit ca. 1470 van Andreas de Mare

Jaar	Orgelbouwer	Opus	Activiteit
1701	Arp Schnitger		nieuwbouw
1738	Matthias Amoor		diverse werkzaamheden
1754	Albertus Anthonie Hinsz		diverse werkzaamheden
1784	Albertus Anthonie Hinsz		diverse werkzaamheden
1816	Johannes Wilhelmus Timpe		overplaatsing
1830	Johannes Wilhelmus Timpe		ombouw
1857	Petrus van Oeckelen		uitbreiding
1909	Jan Doornbos		diverse werkzaamheden
1935	Klaas Doornbos		diverse werkzaamheden
1939	Klaas Doornbos		diverse werkzaamheden
1950	firma D.A. Flentrop		diverse werkzaamheden
1959	Mense Ruiter Orgelmakers		diverse werkzaamheden
1990	Orgelmakerij Reil		restauratie
1999	Orgelmakerij Reil		restauratie
2011	Orgelmakerij Reil		restauratie

• In 1699 kreeg Schnitger de opdracht voor de bouw van dit orgel. Hij maakte twee ontwerpen, waarvan het grootste (en duurste) werd gekozen. In 1700 begonnen de werkzaamheden. In 1701 was het gereed, alhoewel onder de galerij 1702 staat vermeld. Allart Meyer maakte de orgelkas. Schnitger gebruikte veel pijpwerk uit het vorige orgel van Andreas de Mare en Hendrick Harmens van Loon uit ca. 1678. Het instrument had bij oplevering drie klavieren en zelfstandig pedaal, en telde 33 stemmen. In 1754 werd het orgel door Hinsz gerepareerd. Hij maakte ook een koppel Hoofdwerk - Rugwerk (1756).
  
• In 1814 werd besloten dat het orgel diende te worden overgeplaatst naar de Der Aakerk. J.W. Timpe voerde dit werk uit in 1815 en 1816. De bekroning van de hoofd- en de rugwerkkas werd vervangen door nieuwe, veel grotere beelden in classisitische stijl, gemaakt door Walles. De kas is ook enigszins gewijzigd, maar aan het orgel zelf werd nauwelijks iets veranderd. Tussen 1816 en 1830 werkte Timpe geregeld aan het orgel. In 1830 werd het borstwerk vervangen door een bovenwerk, en de dispositie werd gewijzigd. In 1857 voerde Van Oeckelen een vergroting uit van Hoofdwerk en Pedaal. Het kort octaaf werd aangevuld, en nieuwe windladen werden geplaatst. Tevens verplaatste Van Oeckelen de balgen naar de toren. De klavieren werden ook vernieuwd.
  
• J. Doornbos voerde nog wat kleine veranderingen uit in de twintigste eeuw (1908, 1919 en 1924), evenals Klaas Doornbos (1935 en 1939). Zo is in 1919 een magazijnbalg geplaatst in plaats van de zes spaanbalgen, werd er in 1924 een zwelkast om het bovenwerk gemaakt, en in 1935 is een Bazuin 16' toegevoegd aan het pedaal. In 1939 herstelde Doornbos de Mixtuur van het Hoofdwerk, en werd de Quint 5 1/3' vervangen door een Nasard 2 2/3'. In 1946 voegde Klaas Doornbos een Quint 1 1/3' toe aan het bovenwerk. Ook in de jaren vijftig vonden steeds kleine wijzigingen plaats (Flentrop 1950, Doornbos 1952, Ruiter 1959).
  
• In 1977 werd het orgel uit de kerk verwijderd voor een grote restauratie van het gebouw. Reil plaatste het in 1989/1990 weer in de kerk. Hierbij werden de windladen gerestaureerd, de pneumatische windladen verwijderd, de balgen en de kas opgeknapt, en de mechaniek gerenoveerd. Enkele registers werden verwijderd. Op 8 juni 1990 nam men het orgel weer in gebruik tijdens een speciale bijeenkomst met Harald Vogel en Stef Tuinstra als organisten.
  
• In 1997 werd de tweede fase van de restauratie ingezet. Deze is eind 1999 afgerond. De huidige klaviatuur is nog altijd van Van Oeckelen. De plannen die er zijn voor een reconstructie-achtige restauratie hebben veel stof doen opwaaien. Na een gerechtelijke uitspraak is eind 2002 besloten het orgel weer zonder restauratie op te bouwen in de kerk. Uiteindelijk hebben de werkzaamheden tot 2011 geduurd. Met een speciaal festival met de naam 'Schnitgers Droom', dat duur van 14 tot 29 oktober 2011, is het orgel weer in gebruik genomen. Het officiële heringebruiknemingsconcert werd op 14 oktober 2011 gegeven door Peter Westerbrink.
  

Kort overzicht van plaatsen waar het orgel heeft gestaan

1701	Groningen	Broere- of Academiekerk
1815	Groningen	Der Aakerk

Technische gegevens

Aantal registers per werk
- Hoofdwerk	13
- Rugwerk	9
- Bovenwerk	9
- Pedaal	9
Totaal aantal stemmen	40
Toetstractuur	Mechanisch
Registertractuur	Mechanisch
Windlade(n)	Sleepladen
Toonhoogte	7/8 toon boven 440 Hz
Temperatuur	Equal temperament
Winddruk	82 mm

Dispositie
Hoofdwerk (C-c'''): Praestant 16', Bourdon 16' (discant) - 1857, Octaaf 8', Holpijp 8', Salicionaal 8', Octaaf 4', Nachthoorn 4', Nasard 2 2/3' - 1939, Octaaf 2', Cornet V sterk (discant) - 1857, Mixtuur III-V sterk (1 1/3'), Trompet 16' - 1857, Trompet 8' - 1701.
Rugwerk (CDEFGA-c'''): Quintadena 16', Prestant 8', Gedekt 8', Octaaf 4', Gemshoorn 2', Sifflet 1 1/3' - 1470, deels 1830, Scherp IV-V sterk (1') - 1701, Trompet 8' - 1830, Dulciaan 8' - 1701.
Bovenwerk (C-c'''): Praestant 8', Holfluit 8', Viola di Gamba 8', Octaaf 4' - 1830, discant 1701, Fluit 4', Fluit 2', Flageolet 1', Clarinet 8' - 1857, deels 1701.
Pedaal (C-d'): Bourdon 16', Subbas 16', Quint 10 2/3', Octaaf 8', Holpijp 8', Octaaf 4', Bazuin 16' - 1935/1950/1990, Trompet 8' - 1701, Trompet 4' - 1701, Cornet 2' - 1990.
Koppelingen: Rugwerk - Hoofdwerk, Rugwerk - Bovenwerk, Pedaal - Rugwerk.
Speelhulpen: 4 afsluiters.

Vulstem	Samenstelling
Mixtuur III-V sterk (Hoofdwerk)	C: 1 1/3' - 1' - 2/3'. f°: 2' - 1 1/3' - 1'. f': 4' - 2 2/3' - 2'.
Cornet V sterk discant (Hoofdwerk)	c': 8' - 4' - 2 2/3' - 2' - 1 3/5'.
Scherp IV-V sterk (Rugwerk)	C: 1' - 2/3' - 1/2' - 1/3'. c°: 2' - 1 1/3' - 1' - 2/3'. c': 4' - 2 2/3' - 2' - 1 1/3' - 1'.

Overige dispositiegegevens
Knock (1788)	Volgens opgave van Knock was de dispositie na de werkzaamheden van Hinsch (1784): Hoofdwerk: Praestant 16', Praestant 8', Holpijp 8', Octaaf 4', Quint 3', Octaaf 2', Mixtuur IV-VI sterk, Trompet 8' en Vox Humana 8'. Rugwerk: Quintadena 16', Praestant 8', Gedakt 8', Octaaf 4', Fluit 4', Fluit 2', Quint 1 1/2', Scherp, Sexquialter, Dulciaan 8'. Borstwerk: Gedekt 8', Octaaf 4', Fluit 4', Octaaf 2', Quint 1 1/2', Sexquialter, Scherp en Cornet 2'. Pedaal: Bourdon 16', Praestant 8', Octaaf 4', Mixtuur IV-VI sterk, Bazuin 16', Trompet 8' en Trompet 4'. Koppeling Hoofdwerk - Rugwerk en Hoofdwerk - Borstwerk. 2 tremulanten.
Verschillende disposities	De dispositie bij oplevering (M betekent overgenomen van De Mare): Hoofdwerk: Praestant 16' M, Octaaf 8' M, Holpijp 8' M, Octaaf 4' M, Quint 3', Superoctaaf 2', Mixtuur IV-VI sterk, Trompet 8', Vox Humana 8'. Rugwerk: Quintadena 16', Praestant 8', Gedekt 8', Octaaf 4' M, Roerfluit 4' M, Gemshoorn 2', Quint 1 1/3', Sesquialtera II sterk, Scherp IV-V sterk, Dulciaan 8'. Borstwerk: Gedekt 8', Fluit 4', Octaaf 2', Quint 1 1/3', Sesquialtera II sterk, Scherp III sterk. Pedaal: Bourdon 16' M, Praestant 8', Octaaf 4' M, Mixtuur IV-V sterk, Bazuin 16', Trompet 8', Trompet 4', Cornet 2'. Het orgel had een koppeling Hoofdwerk - Borstwerk, twee tremulanten, vier afsluiters, een windlosser. G.W. Lohman noteerde als dispositie: Het Orgel in de A-Kerk te Groningen stond tot het jaar 1814 in de Broederen of Academie Kerk, had ook bij de verplaatsing de volgende stemmen: Manuaal: Prestant 16', Prestant 8', Holpijp 8', Octaaf 4', Octaaf 2', Mixtuur uit 2', Quint 3', Trompet 8'. Rugpositief: Prestant 8', Quintadena 16', Gedackt 8', Fluit 4', Fluit 2', Scherp, Sexquialter, Dulciaan 8'. Borstwerk: Gedackt 8', Fluit 4', Octaaf 2', Quint 1 1/2', Sexquialter, Scherp. Pedaal: Prestant 8', Bourdon 16', Octaaf 4', Mixtuur, Bazuin 16', Trompet 8', Trompet 4', Cornet 2'. In 18.. is van het Borstwerk een Bovenwerk gemaakt door de Orgelm. J.W. Timpe, daarop geplaatst de navolgende stemmen.

Literatuur	Dispositien der merkwaardigste kerk-orgelen welken in de Provincie Friesland, Groningen en Elders aangetroffen worden / Nicolaas Arnoldi Knock. - Nieuwe uitgave. - Sneek: Boeijenga, 1968. - Herdruk van het boekje uit 1788. Bijdragen tot de geschiedenis van het orgelmaken (VII) : Bijeengebracht door S. Meijer, organist te Groningen / C.H. Edskes. - In: Het Orgel, jrg. 55 nr. 3, maart 1959. Een tweetal aanvullingen op Hess' Dispositiën uit 1774 / dr. Gustav Fock. - In: Het Orgel : Nederlandse Organisten Vereniging 1890-1960. - (Jubileumnummer van Het Orgel). Orgel : Groningen. - In: De Harp, jrg. 35 nr. 2, februari 1940. Orgels uit het Noorden : Het orgel van Der Aa-kerk in Groningen / Maarten Seybel. - In: Het Orgelblad, jrg. 4 nr. 7/8, juli/augustus 1961. Het orgel in Nederland / M. Hoving. - Amsterdam: Allert de Lange, 1966. Arp Schnitger (1648-1719) en zijn werk in het Groningerland / H.A. Edskes, Renske Koning, H.F.W. Kruize . - Groningen : Stichting Groningen Orgelland, 1969. De nagelaten geschriften van de orgelmaker Arp Schnitger (1648-1719) : Met inleiding en commentaar van C.H. Edskes / bijeengebracht door S. Meijer, organist te Groningen. - Sneek: Boeijenga, 1968. - (Bijdragen tot de geschiedenis van het orgelmaken). Arp Schnitger und seine Schule : Ein Beitrag zur Geschichte des Orgelbaues im Nord- und Ostseeküstengebiet / Gustav Fock. - Kassel [etc.] : Bärenreiter, 1974. Reizend door het Nederlandse Orgellandschap : Aflevering 27 : Rondom Groningen (3) : De orgelgeschiedenis van de Der AA Kerk te Groningen / G.A. Schaap en B.J. Dikken. - In: De Orgelvriend, jrg. 21 nr. 5, mei 1979. Het Groninger orgelbezit van de reformatie tot de romantiek / Frans Talstra. - Stichting Oude Groninger Kerken, Publicatie 22, november 1979. A-kerk had ook vroeger al Schnitger-orgel : Huidige orgel krijgt weer originele dispositie / A. Risselada. - In: De Orgelvriend, jrg. 21 nr. 12, december 1979. - Overgenomen uit de Groninger Gezinsbode van 1 november 1979. Laat zich 't orgel overal... : Het koninklijk instrument en zijn bespelers / Rik Valkenburg. - Dordrecht : J.P. van den Tol, 1980. De orgels van de Der Aa-kerk / C.H. Edskes. - In: Groninger Kerken, jrg. 2 nr. 3, september 1985. Albertus Anthoni Hinsz, orgelmaker 1704-1785 / Willem Jan Dorgelo Hzn. - Augustinusga: Lykele Jansma, 1985. Berichten : Restauratie Aa-kerk te Groningen. - In: Het Orgel, jrg. 83 nr. 12, december 1987. Berichten : Orgel Der Aa-kerk weer in gebruik genomen. - In: Het Orgel, jrg. 86 nr. 7/8, juli/augustus 1990. Het orgel in de Der Aa-kerk is terug : Culturele leven van de stad verrijkt. - In: Groninger Kerken, jrg. 7 nr. 3, september 1990. Orgel Der Aa-kerk Groningen herplaatst / Jan Jongepier. - In: Het Orgel, jrg. 86 nr. 10, oktober 1990. Het orgel in de Der Aa-kerk gerepareerd, nog niet gerestaureerd / Kees van Heijkoop. - In: De Orgelvriend, jrg. 33 nr. 5, mei 1991. Kroniek : 8 juni 1990. - In: De Mixtuur, nr. 71, juli 1992. Orgel Groningse Der Aa-kerk wordt gerestaureerd : Geen terugkeer naar Van Oeckelen maar een restauratie met 'stelposten' / Gerco Schaap. - In: De Orgelvriend, jrg. 38 nr. 12, december 1996. Restauratie orgel Der Aa-kerk van start / Hans Fidom [red.]. - In: Het Orgelkrant, jrg. 1 nr. 12, december 1996. Het Groninger orgelbezit van Adorp tot Zijldijk : deel IV Stad Groningen/Gorecht / Jaap Brouwer, Dirk Molenaar, Adolph Rots, Frans Talstra, Victor Timmer. - Leens : Stichting Groningen Orgelland, 1997. - (Publicatie van de Stichting Groningen Orgelland ; 20). Het historische orgel in Nederland 1479 - 1725 / dr. Hans van Nieuwkoop (eindred.). - Amsterdam : Stichting NIvO, 1997. - (Encyclopedie Het Historische Orgel in Nederland ; 1). Johannes Wilhelmus Timpe (1770-1837) : Orgelmaker te Groningen / Willem Jan Cevaal. - Utrecht : Universiteit Utrecht, Vakgroep Muziekwetenschap, 1997. - Doctoraalscriptie. Nieuwe fase in voorbereiding restauratie Schnitger-orgel Der Aa-Kerk Groningen. - In: De Orgelkrant, jrg. 3, nr. 2, februari 1998. Zonder Cis en Dis geen Bach : Restauratie van het orgel in Der Aa-kerk Groningen opnieuw vertraagd / Hans Fidom. - In: Trouw, 2 maart 1998. Restauratieperikelen rond orgel Der Aa-kerk Groningen / Gerco A. Schaap. - In: De Orgelvriend, jrg. 40 nr. 4, april 1998. Orgel Der Aa-Kerk onderwerp van gesprek / Hans Fidom. - In: De Orgelkrant, jrg. 3, nr. 4, april 1998. Luisterrijk : Nederlandse kerkorgels in beeld / Carel van Gestel. - Alphen aan den Rijn: Atrium, 1998. 350 jaar Arp Schnitger. - Leens : Stichting Groningen Orgelland, 1998. - Publicatie nr. 24. Vergunning restauratie orgel Der Aa-Kerk. - In: De Orgelkrant, jrg. 3, nr. 10, oktober 1998. Stichting wil Aa-Kerk-orgel Groningen beschermen. - In: De Orgelkrant, jrg. 3, nr. 12, december 1998. Hoe is het met... : Afl. 2 : Het orgel in de Der Aa-kerk te Groningen / Gerco Schaap. - In: De Orgelvriend, jrg. 41 nr. 4, april 1999. Hoe is het met... : Afl. 3 : Het orgel in de Der Aa-kerk te Groningen (2) / Gerco Schaap. - In: De Orgelvriend, jrg. 41 nr. 5, mei 1999. Orgel Der Aa-kerk Groningen weer onderwerp van gesprek / Peter van Dijk. - In: Het Orgel, jrg. 95 nr. 3, mei 1999. Stand van zaken rond orgel in Der Aa-kerk te Groningen / Hans Fidom. - In: De Orgelkrant, jrg. 5, nr. 2, februari 2000. Orgel Der Aa-kerk nog steeds onderwerp van gesprek / Peter van Dijk. - In: Het Orgel, jrg. 96 nr. 2, maart 2000. 'Schnitgervervalsing' in Groningen? : Breuk in de continuïteit van de overlevering / Harald Vogel. - In: De Orgelvriend, jrg. 42 nr. 4, april 2000. Orgel Der Aa-kerk nog steeds onderwerp van gesprek (II) / Hans Brink, Peter van Dijk. - In: Het Orgel, jrg. 96 nr. 3, mei 2000. Schnitger-vervalsing in Groningen? : Een reactie van Peter Westerbrink / Peter Westerbrink. - In: De Orgelvriend, jrg. 42 nr. 6, juni 2000. Orgel Der Aa-kerk nog steeds onderwerp van gesprek (III-slot). - In: Het Orgel, jrg. 96 nr. 5, september 2000. Rechtszaak rond orgel Der Aa-Kerk Groningen. - In: De Orgelkrant, jrg. 8 nr. 1, januari 2003. Orgel komt ongerestaureerd terug naar Der Aa-kerk / Gerco Schaap. - In: De Orgelvriend, jrg. 45 nr. 1, januari 2003. Orgel Der Aa-Kerk Groningen opnieuw onderwerp van gesprek / Hans Fidom. - In: Het Orgel, jrg. 99 nr. 1, januari 2003. Het Groninger Orgelbezit van Adorp tot Zijldijk : deel VI Aanvullingen 1994-2009 / Jaap Brouwer, Dirk Molenaar, Victor Timmer. - [S.l.] : Stichting Groningen Orgelland, 2009. - (Publicatie van de Stichting Groningen Orgelland ; 29). Arp Schnitger en zijn werk : Fotoboek met de bewaard gebleven orgels en orgelfronten van Arp Schnitger / Cornelius H. Edskes, Harald Vogel [red.]. - Bremen : Verlag H.M. Hauschild, 2009. Wereldberoemde klanken : Het orgel in de Der Aa-Kerk te Groningen / Jan R. Luth [red.]. - Zutphen : Walburg Pers, 2011. - (Nederlandse Orgelmonografieën ; 14). Orgel Groninger Der Aa-kerk uit droom ontwaakt / Gerco Schaap. - In: De Orgelvriend, jrg. 53 nr. 10, oktober 2011. De Queen weer teruggekeerd / Dirk Molenaar. - In: De Orgelvriend, jrg. 54 nr. 3, maart 2012. Arp Schnitger und sein Werk : Bildband mit den erhaltenen Orgeln und Prospekten Arp Schnitgers / Cornelius H. Edskes, Harald Vogel [red.]. - 2. revidierte Auflage. - Bremen : Verlag H.M. Hauschild, 2013. - (Veröffentlichung der Gesellschaft der Orgelfreunde ; 241). Van Tammen tot Worp : De eerste bespelers van het Schnitger-orgel van de Groninger Der Aa-kerk in de negentiende eeuw : Deel 1 / Victor Timmer. - In: Het Orgel, jrg. 111, nr. 3, mei 2015. Van Tammen tot Worp : De eerste bespelers van het Schnitger-orgel van de Groninger Der Aa-kerk in de negentiende eeuw : Deel 2: Jurjen Walles (1794-1854) / Victor Timmer. - In: Het Orgel, jrg. 111, nr. 4, juli 2015. Van Tammen tot Worp : De eerste bespelers van het Schnitger-orgel van de Groninger Der Aa-kerk in de negentiende eeuw : Deel 3 (Slot): Willem Cammenga & Jan Worp / Victor Timmer. - In: Het Orgel, jrg. 111, nr. 5, september 2015. Die überlieferung der Schnitger-Orgeln : Kurze Beschreibung der erhaltenen Instrumente / Harald Vogel. - In: Ars Organi, 67. Jhg., Heft 4, Dezember 2019.
Opnamen	Sietze de Vries Der Aa-kerk Groningen / Sietze de Vries. - JSB Records JSB010522 (CD). - 2022. Franz Tunder in perspectief 4 / Peter Westerbrink. - SIOG 201901 (2CD). - 2019. In dulci jubilo / Tymen Jan Bronda. - Tuliprecords TURE 201311 (CD). - 2013. Jetze Hulzebos : Bach : Der Aa-kerk Groningen / Jetze Hulzebos. - Cambiata Records (CD). - 2013. Historische Orgels volume I : Schnitger-orgel - Der Aa-kerk Groningen / Harald Vogel. - Organeum OC 39902 (CD). - 2001. Schnitger-orgel Der Aa-kerk : Leonore Lub speelt werken van Bach, Alain en Welmers / Leonore Lub. - VLS Records VLC 0699 (CD). - 1999. Bach - Complete organ works / Marie-Claire Alain. - Erato E 4509-96718 t/m 96725 en 96742 t/m 96747 (box met 14 CD's). - 1996. - Opgenomen op orgels in Groningen (Martini- en Der Aakerk), Freiberg, Rotha, Alkmaar, Masevaux, Haarlem en Grauhof. Het Schnitger-Timpe-Van Oeckelen-orgel in de Der Aakerk / Theo Jellema. - VLS Records VLC 0994 (CD). - 1994. Dietrich Buxtehude : Organ works volume 4 / Harald Vogel. - MDG L 3424 (CD). - Opgenomen in Groningen en Noordbroek. Schnitger Orgel der Aa kerk Groningen / Christiaan Teeuwsen. - Sosta Record Company 45201-2 (CD). - 1992. Klaas Bolt (1927-1990) geïnspireerd door Arp Schnitger (1648-1719) / KIaas Bolt. - LBCD 94 (CD). - Opnamen uit de jaren 1968-1971, opgenomen in Groningen, Uithuizen, Godlinze en Nieuw-Scheemda. Bach - Kellner - Krebs : Schnitger-orgel Der Aa-Kerk / Piet Wiersma. - CD. - 1990. J.S. Bach - Orgelwerken I : Leipziger orgelwerken / Bram Beekman. - Lindenberg LBCD 17 en 18 (dubbel-cd). - 1990. Orgelhistorie in Groningen / Okke Dijkhuizen, Peter Westerbrink, Margreet Prinsen, Stef Tuinstra, Theo Jellema en Erwin Wiersinga. - Syncoop Produkties 5751 CD 114 (cassette met 3 CD's). - 1990. - Uitgave van de EO en de Stichting Groningen Orgelland. Arp Schnitger in Groningen : Het orgel in de Der Aa-kerk te Groningen / Stef Tuinstra, Bernard Winsemius. - Lindenberg LBCD 15 (CD). - 1990. Arp Schnitger-Orgeln zu Norden, Grasberg, Nieuw-Scheemda, Dedesdorf, Uithuizen und Groningen : Folge 1 / Werner Jacob. - Electrola C 187 - 30 214/15 (2LP). - 1975. Tijdgenoten van Bach / Wim van Beek. - Odeon SHMO 5002 (LP). - 1970.
Links	https://www.arpschnitger.nl/nl/sgro02.html https://www.orgelnieuws.nl/wcms/modules/news/article.php?storyid=4560 https://orgel.edskes.net/kerk_groningen_der_aakerk.htm https://www.groningen-orgelstad.nl/aa-kerk/?language=dutch

Overige bronnen

• Jan Koelewijn
  

---

Foto: Wieger van Asperen	Foto: Wieger van Asperen	Foto: Jaap Huttenga	Foto: Jaap Huttenga	Bron: Postcard	Foto: Michiel van 't Einde
Foto: Michiel van 't Einde	Foto: Michiel van 't Einde	Foto: Michiel van 't Einde	Foto: Michiel van 't Einde	Foto: Piet Bron