Spring naar content
Volledige beschrijving geselecteerd orgel
Situatie met orgel op het koor. Bron: Postcard. Datering: before 1919.

Bron: Postcard

Ede, Nederland (Gelderland) - Oude Kerk
Gemeente: Ede
Streek:Veluwe
Adres: Grotestraat 58, 6711 AN, Ede
Website: http://www.hervormdede.nl/

Beschrijving nr.: 1000838.
Kaartnummer Stichting Orgelcentrum: GR0800, GR0801 (Speeltafel).

Gebouwd door: Cleffen & Schwartze (1845)
Afgebroken en vervangen (1967)

JaarOrgelbouwerOpusActiviteit
1845 Cleffen & Schwartze  nieuwbouw
1919 Ludwig Schwartze jr.  overplaatsing
1937 Bernard Pels & Zn.  wijzigen dispositie

  • Door de verkoop van gronden aan de spoorwegmaatschappij kon de Hervormde Gemeente in Ede in december 1842 een opdracht aan de Duitse bouwers Cleffen en Schwartze uit Anholt geven om een orgel te bouwen in de Oude Kerk. Er was veel protest tegen het gebruik van een orgel in de kerk, zodat de ingebruikname niet zonder problemen verliep. Het instrument werd op 23 februari 1845 in gebruik genomen met een bespeling door Van der Dussen uit Arnhem. Het was opgesteld in het koor, achter de preekstoel. Het koor zelf werd afgesloten van de rest van de kerk.
  • In 1919 was het aantal zitplaatsen veel te klein, en de kerk werd verbouwd. Het koor werd bij het schip getrokken, en het orgel kreeg een plaats op de gaanderij. Hiervoor moest echter het front wel worden aangepast. Veel snij- en beeldhouwwerk werd verwijderd. De zoon van Schwartze verving in 1919 de Vox Humana door een Klarinet, en de Fluit 4' door een Viool Prestant. De fa. Pels uit Alkmaar werkte in 1937 aan het orgel. Deze vernieuwde verschillende registers en verving de Klarinet door een Hobo. Tevens werd de omvang van het pedaal vergroot van c' tot f'.
  • In 1967 is het orgel afgebroken en vervangen door een ander. De vermelde dispositie is van 1962. De Violon 16' en de Bazuin 16' van het pedaal bleven bewaard, en werden in de Nieuwe Kerk in Ede op het Pels-orgel geplaatst. Dit orgel is in 1979 vervangen door een nieuw instrument van Van Vulpen.

Technische gegevens
Aantal registers per werk
- Hoofdwerk12
- Positief8
- Pedaal4
Totaal aantal stemmen24
ToetstractuurMechanisch
RegistertractuurMechanisch
Windlade(n)Sleepladen
TemperatuurEqual temperament

Dispositie
Hoofdwerk (C-g'''): Bourdon 16', Prestant 8', Gedekt 8', Quintadeen 8', Viola di Gamba 8' - 1845/1937, Octaaf 4' - 1937, Fluit 4', Kwint 2 2/3', Octaaf 2', Mixtuur III-IV sterk, Fagot 16' - 1937, Trompet 8' (B/D) - 1937.
Positief (C-g'''): Viool Prestant 8' - 1919, Gedekt 8', Salicionaal 8', Prestant 4', Spitsfluit 4', Flageolet 2', Cornet IV sterk (discant), Hobo 8' - 1937, Tremulant.
Pedaal (C-f'): Subbas 16', Violon 16', Octaafbas 8', Bazuin 16'.
Koppelingen: Manuaalkoppel (gedeeld), Pedaal - Hoofdwerk.

Literatuur
  • Orgels op de Veluwe / Maarten Seybel. - Sneek: Boeijenga, 1962.
  • Uit de orgelbouwwereld. - In: Het Orgelblad, jrg. 7 nr. 5, mei 1964.
  • Bij de foto's : 3. De orgels in de Oude kerk te Ede. - In: Het Orgel, jrg. 64 nr. 1, januari 1968.
  • Zes eeuwen Veluwse orgels / Maarten Seybel. - Zaltbommel : Europese Bibliotheek, 1975.
  • Orgels in Ede / Erik van der Heijden. - Ede : [Comité Open Orgeldag], 2004.
  • Van Dam-orgel Oude Kerk Ede nu weer iets meer Van Dam / Wim van der Ros. - In: De Orgelvriend, jrg. 63 nr. 10, December 2021.

Bron: Postcard.
Bron: Postcard
Bron: Fotokaart GR 800 (Stichting Orgelcentrum).
Bron: Fotokaart GR 800 (Stichting Orgelcentrum)
Bron: Fotokaart GR 801 (Stichting Orgelcentrum).
Bron: Fotokaart GR 801 (Stichting Orgelcentrum)
Bron: Collectie Hans Kriek.
Bron: Collectie Hans Kriek