Volledige beschrijving geselecteerd orgel
Foto: Piet Bron
Barneveld, Nederland (Gelderland) - Oude Kerk
Gemeente: Barneveld
Streek:Veluwe
Adres: Torenplein 1, 3772 CX, Barneveld
Website: http://www.hervormdbarneveld.nl/
Beschrijving nr.: 1000726.
Fotokaart De Mixtuur nummer: E12.
Gebouwd door: Johannes Andreas Paradijs (1765)
Technische gegevens
Dispositie
Hoofdwerk (C-c''', deling tussen c'/cis'): Prestant 8' - discant dubbelkorig, Holpijp 8', Gemshoorn 4', Octaaf 4', Holpijp 4', Blokfluit 4', Quint 3', Octaaf 2', Waltfluit 2', Sesquialter II sterk (B/D), Cornet IV sterk (c'-c'''), Mixtuur II-IV sterk (B/D), Trompet 8' (B/D) - 1930, Vox Humana 8' (B/D) - 1754, Tremulant.
Rugwerk (C-c''', deling tussen b°/c'): Prestant 8' (D), Holpijp 8', Prestant 4' - discant dubbelkorig, Roerfluit 4', Quint 3', Quint 3' (D), Octaaf 2', Quint 1 1/2' (D) - 1954, Sexquialter II sterk, Tertiaan II sterk, Mixtuur II-IV sterk, Dulciaan 8' (B/D) - 1983, Tremulant.
Pedaal (C-d'): Subbas 16' - 1930, Prestant 8' - 1954, Gemshoorn 8' - 2018, Roerquint 6' - 1954/2018, Octaaf 4' - 1954, Bazuin 16' - 2018, Trompet 8' - 2018.
Koppelingen: Hoofdwerk - Rugwerk (gedeeld), Pedaal - Hoofdwerk, Pedaal - Rugwerk.
Overige bronnen
Foto: Piet Bron
Barneveld, Nederland (Gelderland) - Oude Kerk
Gemeente: Barneveld
Streek:Veluwe
Adres: Torenplein 1, 3772 CX, Barneveld
Website: http://www.hervormdbarneveld.nl/
Beschrijving nr.: 1000726.
Fotokaart De Mixtuur nummer: E12.
Gebouwd door: Johannes Andreas Paradijs (1765)
Jaar | Orgelbouwer | Opus | Activiteit | 1765 | Johannes Andreas Paradijs | nieuwbouw | 1775 | Johan Warner | uitbreiding | 1782 | Johannes Andreas van der Haar | wijzigen dispositie | 1813 | Abraham Meere | wijzigen dispositie | 1841 | Johann Heinrich Holtgräve | restauratie en uitbreiding | 1909 | Ludwig Schwartze | diverse werkzaamheden | 1930 | M.K. Koppejan | diverse werkzaamheden | 1954 | Ernst Leeflang | restauratie en uitbreiding | 1983 | Ernst Leeflang | restauratie | 2010 | Orgelmakerij Reil | restauratie | 2012 | Orgelmakerij Reil | restauratie | 2018 | Orgelmakerij Reil | diverse werkzaamheden |
- Het orgel in Barneveld is een geschenk van Baron Lucas W. van Essen van de Schaffelaar. In de oude kerk was al een tijd lang geen orgel meer aanwezig. Het werd in 1765 gebouwd door A.J. Paradijs, met slechts één klavier en aangehangen pedaal. Op 9 juni 1765 is het in gebruik genomen. Reeds tien jaar later werd een rugwerk gebouwd, mogelijk door Paradijs, maar waarschijnlijk door Johan Warner. Nadien is er door verscheidene bouwers aan gewerkt.
- In 1782 verving Andreas Johannes van der Haar de Fluit 4' door een Gemshoorn 4'. Abraham Meere plaatste een Fluit 2' op de plaats van de Sexquialter van het rugpositief in 1813, Holtgräve bouwde in 1841 bij een restauratie een Bourdon 16' en een Fagot 16' op het hoofdwerk op een lege sleep. Enkele tientallen jaren later werd het instrument door Hofmeyer uit Amsterdam gerestaureerd. Deze verwijderde vermoedelijk de Mixtuur en de Tertiaan van het rugwerk. In 1909 plaatste Schwartze een Salicionaal 8' op de lege sleep van de Mixtuur. Hij onderhield het instrument tussen 1881 en 1923.
- Het onderhoud ging daarna over in handen van Bik, en van 1930 tot 1954 was het Koppejan uit Ederveen die het orgel onderhield. Deze maakte een vrij pedaal, wijzigde de tongwerken en werkte verscheidene stemmen bij.
- Uiteindelijk werd in 1954 een grote algehele restauratie opgedragen aan Leeflang. De originele witte kleur van de kas is hierbij ook teruggehaald. Op advies van dr. Vente is een nieuw vrij pedaal gemaakt, met twee eigen pedaaltorens. Deze werden in stijl gemaakt aan beide zijden van de hoofdkas. De restauratie was niet in de stijl van het oorspronkelijke werk uitgevoerd, maar meer in een barok klankidioom.
- In 1983 volgde een nieuwe restauratie door Leeflang, waarbij de situatie van 1775 werd hersteld. Het pedaal uit 1954 is behouden gebleven. Adviseur bij de laatste restauratie was dr. M.A. Vente. De hierbij geplaatste Vox Humana is afkomstig uit het voormalige orgel van de Nederlands Hervormde Kerk te Oldebroek (thans in de Gereformeerde Kerk te Kornhorn). Op 24 maart 1983 nam men het orgel weer in gebruik met een bespeling door John Propitius.
- De firma Reil voerde sinds 2009 een restauratie uit in twee fasen. In 2009-2010 is de windvoorziening vernieuwd. De capaciteit van de bestaande voorziening was te klein. Er zijn drie nieuwe spaanbalgen geplaatst, evenals een nieuwe windmotor. In 2012 is het orgel schoongemaakt, zijn alle mechanieken opnieuw afgesteld en is de intonatie van al het pijpwerk herzien. Ook kreeg het orgel een Neidhard-stemming. Op 12 april 2012 werd het orgel weer in gebruik genomen met een bespeling door Roelof van Middendorp en Ton Burgering. Adviseur bij de werkzaamheden was Wim Diepenhorst.
- Het pedaal van het orgel is na de zomer van 2017 gewijzigd. Daarbij zijn registers vervangen en aangepast. Hierdoor heeft het pedaal van het orgel, dat een wat dunne klank had, nu een veel robuustere klank die meer in de stijl is met de rest van de registers. De wijzigingen zijn het veranderen van de Roerfluit 8' in een Roerquint 6', vervanging van de Gedekt 8' door een Gemshoorn 8', en van de Schalmei 4' door een Trompet 8'. Verder is er een Bazuin met volle bekerlengte gekomen. Omdat er in de kassen uit 1954 weinig ruimte was, is deze Bazuin op twee slepen geplaatst en zijn de langste bekers verkropt. Het vernieuwde pedaal is op zaterdag 17 februari 2018 in gebruik genomen.
Technische gegevens
Aantal registers per werk | |
- Hoofdwerk | 15 |
- Rugwerk | 12 |
- Pedaal | 7 |
Totaal aantal stemmen | 34 |
Toetstractuur | Mechanisch |
Registertractuur | Mechanisch |
Windlade(n) | Sleepladen |
Dispositie
Hoofdwerk (C-c''', deling tussen c'/cis'): Prestant 8' - discant dubbelkorig, Holpijp 8', Gemshoorn 4', Octaaf 4', Holpijp 4', Blokfluit 4', Quint 3', Octaaf 2', Waltfluit 2', Sesquialter II sterk (B/D), Cornet IV sterk (c'-c'''), Mixtuur II-IV sterk (B/D), Trompet 8' (B/D) - 1930, Vox Humana 8' (B/D) - 1754, Tremulant.
Rugwerk (C-c''', deling tussen b°/c'): Prestant 8' (D), Holpijp 8', Prestant 4' - discant dubbelkorig, Roerfluit 4', Quint 3', Quint 3' (D), Octaaf 2', Quint 1 1/2' (D) - 1954, Sexquialter II sterk, Tertiaan II sterk, Mixtuur II-IV sterk, Dulciaan 8' (B/D) - 1983, Tremulant.
Pedaal (C-d'): Subbas 16' - 1930, Prestant 8' - 1954, Gemshoorn 8' - 2018, Roerquint 6' - 1954/2018, Octaaf 4' - 1954, Bazuin 16' - 2018, Trompet 8' - 2018.
Koppelingen: Hoofdwerk - Rugwerk (gedeeld), Pedaal - Hoofdwerk, Pedaal - Rugwerk.
Overige dispositiegegevens | |
---|---|
Knock (1788) |
Knock vermeldt nog de dispositie van vóór 1775: Praestant 8' (discant dubbel), Holpyp 8', Octaaf 4', Blokfluit 4', Holpyp 4', Quint 3', Octaaf 2', Waldfluit 2', Sexquialter III sterk (gedeeld), Mixtuur IV sterk (gedeeld), Trompet 8' (gedeeld) en Voxhumana 8' (gedeeld). Afsluiting, Ventiel, Tremulant. |
Verschillende disposities |
|
Literatuur |
|
Opnamen |
Bach - Mendelssohn - Pierné - Bédard - Propitius e.a. : Oude Kerk Barneveld / Roelof van Middendorp. - STH Records 1418172 (CD). - 2018. |
Links |
https://www.orgelnieuws.nl/wcms/modules/news/article.php?storyid=4875 |
- Janco Schout
- Roel Sikkema