Orgel Databank | Beschreibung Orgel

Ausführliche Beschreibung der vorgewählten Orgel

Bild: Willem den Boer. Datering: July 2014.

Bild: Willem den Boer

Apeldoorn, Nederland (Gelderland) - Grote Kerk
Gemeinde: Apeldoorn
Region:Veluwe
Adresse: Loolaan 1, 7315 BJ, Apeldoorn
Website: https://www.grotekerkapeldoorn.nl/

Beschreibung nr.: 1000697.
Kartennummer "Stichting Orgelcentrum": GR1119.

Gebaut von: Johan Frederik Witte (1896)

Jahr	Orgelbauer	Opus	Aktivität
1896	Johan Frederik Witte		Neubau
1928	fa. Bernard Koch		Änders der Disposition
1955	fa. Bernard Koch		Änders der Disposition
1977	Gebroeders Van Vulpen		Restaurierung und Vergrößerung
1997	Orgelmakerij Reil		Restaurierung

De Grote Kerk werd gebouwd in 1890-1892, nadat de oude kerk was verloren gegaan bij een grote brand op 29 maart 1890. Op 5 mei 1894 tekende J.F. Witte een contract voor de bouw van een orgel, en in de jaren 1895/1896 bouwde hij een nieuw orgel met twee manualen en zelfstandig pedaal. Op 25 december 1896 kon het in gebruik worden genomen, met organist Enderlé achter de klavieren.
Het instrument werd in 1928 en 1955 door Koch iets gewijzigd: een nieuwe Mixtuur, een Flûte Dolce en een Scherp op het Hoofdwerk, en de Dulciaan van het Zwelwerk werd vervangen door een Clarinet.
In 1977 voerde Van Vulpen een restauratie uit onder advies van Hans Erné. Hierbij werden deze wijzigingen ongedaan gemaakt. Van Vulpen bouwde ook een derde manuaal, met pijpwerk dat nieuw was gemaakt volgens de factuur van Witte. Maar de dispositie van dit manuaal was niet ontworpen in de stijl van Witte. Organist van de kerk Piet van Egmond had deze wens al een tijd eerder geuit. Zijn eerste voorstel om een rugwerk te maken werd niet uitgevoerd. Op 4 oktober 1977 is het gerestaureerde orgel in gebruik genomen.
De firma Reil voerde in 1997 een restauratie uit van de mechanieken en de pedaallade, welke op 5 september 1997 werd afgesloten met een ingebruiknameconcert door zes organisten. Adviseur bij de restauratie was Hans van Nieuwkop.

Technische Daten

Anzahl Register pro Manual
- Hoofdwerk	12
- Zwelwerk	11
- Bovenwerk	12
- Pedaal	7
Gesamtzahl der Stimmen	42
Tastentraktur	Mechanical
Registertraktur	Mechanical
Windlade(n)	Slider chests
Tonhöhe	a' = 440 Hz
Temperatur	Equal temperament

Disposition
Hoofdwerk (C-f'''): Prestant 16', Prestant 8', Roerfluit 8', Quintadeen 8', Violon 8', Octaaf 4', Gemshoorn 4', Quint 3', Octaaf 2', Mixtuur III-V sterk, Cornet V sterk (from gis), Trompet 8'.
Zwelwerk (C-f'''): Holfluit 8', Gemshoorn 8', Viola 8', Salicet 8', Voix Célèste 8' (from cis), Fluit 4', Salicet 4', Nasard 3', Flageolet 2', Schalmey 8', Dulciaan 8', Tremulant.
Bovenwerk (C-f'''): Prestant 8', Gedekt 8', Octaaf 4', Roerfluit 4', Roerquint 3', Octaaf 2', Woudfluit 2', Terts 1 3/5', Quint 1 1/3', Mixtuur III-VI sterk, Scherp III-IV sterk, Fagot 16', Tremulant.
Pedaal (C-f'): Prestant 16', Open Subbas 16', Octaaf 8', Bourdon 8', Quint 6', Octaaf 4', Bazuin 16'.
Koppeln: Hoofdwerk - Bovenwerk, Hoofdwerk - Zwelwerk, Pedaal - Hoofdwerk, Pedaal - Bovenwerk.
Nebenregister und Spielhilfen: Combinatietrede Hoofdmanuaal.

Gemischte Stimme	Zusammensetzung
Cornet V sterk (Hoofdwerk)	gìs°: 4' - 2 2/3' - 2'. b°: 8' - 4' - 2 2/3' - 2'. c': 8' - 4' - 2 2/3' - 2' - 1 3/5'.
Mixtuur III-IV-V sterk (Hoofdwerk)	C: 2' - 1 1/3' - 1'. G: 2 2/3' - 2' - 1 1/3' - 1'. g°: 4' - 2 2/3' - 2' - 1 1/3' - 1'. g': 5 1/3' - 4' - 2 2/3' - 2' - 1 1/3'. g'': 8' - 5 1/3' - 4' - 2 2/3' - 2'.
Mixtuur III-VI sterk (Positief)	C: 2' - 1 1/3' - 1'. c°: 2 2/3' - 2' - 1 1/3' - 1'. c': 4' - 2 2/3' - 2' - 1 1/3' - 1 1/3'. c'': 4' - 4' - 2 2/3' - 2 2/3' - 2' - 2'.
Scherp III-IV scherp (Positief)	C: 1' - 2/3' - 1/2'. c°: 2' - 1 1/3' - 1' - 2/3'. c': 4' - 2 2/3' - 2' - 1 1/3'.

Literatur	Orgels op de Veluwe / Maarten Seybel. - Sneek: Boeijenga, 1962. Zes eeuwen Veluwse orgels / Maarten Seybel. - Zaltbommel : Europese Bibliotheek, 1975. Verslag van de pers-conferentie in de Grote Kerk aan de Loolaan te Apeldoorn. - In: De Orgelvriend, jrg. 17 nr. 6, juni 1975. Korte orgelbouw-berichten / Jan Jongepier. - In: Het Orgel, jrg. 72 nr. 10, oktober 1976. Het orgel in de Grote Kerk te Apeldoorn / Peter van Dijk. - In: Het Orgel, jrg. 73 nr. 11, november 1977. Bij de omslag : Apeldoorn, Grote Kerk. - In: De Orgelvriend, jrg. 25 nr. 9, september 1983. De mini Orgelvriend : 25 jaar Orgelvriend : 8 oktober 1983, Apeldoorn. - Amersfoort: J.C. Willemsen, 1983. Apeldoorn Orgelstad in het groen / Huub Ummels. - Apeldoorn : Commissie voor de binnenstadsconcerten - Apeldoorn, 1985. De orgelmakers Witte : Een bijdrage tot de geschiedschrijving van de orgelbouw in Nederland in de tweede helft van de negentiende eeuw / dr. Teus den Toom. - Heerenveen: Uitgeverij J.J. Groen en Zoon, 1997. Orgelbouwnieuws : Apeldoorn, Grote Kerk. - In: De Orgelkrant, jrg. 2 nr. 9, september 1997. Het (Bätz) Witte-orgel in de Grote kerk te Apeldoorn / A. van den Bos sr. - Apeldoorn: Stichting Vrienden van de Grote Kerk, 1999. Orgels en organisten in de Grote Kerk te Apeldoorn / Jan van Gijn. - In: De Orgelvriend, jrg. 42 nr. 5, mei 2000. Orgelrijk / Carel van Gestel. - Zaltbommel : Aprilis, 2003. Het historische orgel in Nederland 1894 - 1901 / Hans Fidom (eindred.). - Amsterdam : Stichting NIvO, 2008. - (Encyclopedie Het Historische Orgel in Nederland ; 13). Enige orgels in Apeldoorn. - Elburg : Stichting tot behoud van het Nederlandse Orgel, 2011. - (Publicatie nr. 75).
Aufnahmen	Grote Kerk - Apeldoorn : Bach - Mendelssohn - Klop - Van Andel - Duruflé e.a. / Wout van Andel. - Uitgave in eigen beheer (CD). - 2014. Het orgel van de Grote Kerk in Apeldoorn / Wim Magré. - JQZ-98021-2 (CD). - 2003. 50 jaar Piet van Egmond. - Apeldoorn : Stichting Vrienden van de Grote Kerk te Apeldoorn (LP). - 1979. - Opname van het jubileumconcert d.d. 4 oktober 1977.
Weblinks	https://www.grotekerkapeldoorn.nl/grote-kerk-gemeente/kerkorganisatie/organist

Übrige Quellen

Wout van Andel

YouTube Minne Veldman - Sonate 1 f-moll (Felix Mendelssohn Bartholdy) (2015)

Bild: Willem den Boer	Bild: Willem den Boer		Bild: Willem den Boer	Bild: Willem den Boer	Bild: Willem den Boer
Bild: Willem den Boer