Orgel Databank | Beschreibung Orgel

Ausführliche Beschreibung der vorgewählten Orgel

Bild: Piet Bron

Amsterdam, Nederland (Noord-Holland) - Oude Kerk, kleine orgel
Gemeinde: Amsterdam
Adresse: Oudekerksplein 13, 1012 GX, Amsterdam
Website: https://oudekerk.nl/

Beschreibung nr.: 1000683.
Kartennummer "De Mixtuur": G11.

Gebaut von: Ahrend & Brunzema (1965) - Opus 41
Die Orgel enthält älteren Material: Organ case aus 1658 von Johannes Wolfgang Schonat

Jahr	Orgelbauer	Opus	Aktivität
1965	Ahrend & Brunzema	41	Neubau
2002	Flentrop Orgelbouw		Verschiedene Tätigkeiten

Het kleine orgel van de Oude Kerk in Amsterdam werd door Schonat gebouwd in 1658. In later tijd is het binnenwerk eruit gehaald door Friedrichs, die in 1823 een orgel bouwde voor de Zuiderkerk te Amsterdam. Hier gebruikte hij het Schonat-pijpwerk voor. Nadat deze kerk werd gesloten, verhuisde het orgel naar Aalten, overigens zonder front. In 1977 werd in Aalten een reconstructie van het Friedrichs orgel uitgevoerd door Verschueren. Het oude Schonat-pijpwerk werd nu weer gebruikt voor de bouw van een orgel in het Groene Kerkje te Oegsgeest door Metzler.
In 1965 hebben Ahrend & Brunzema een nieuw binnenwerk vervaardigd. De oude dispositie, zoals vermeld door Hess, is uitgangspunt geweest. Er is echter één stem aan toegevoegd: een Gemshoorn 2' op het Hoofdwerk. Het orgel kreeg een evenredig zwevende temperatuur. Het werd op zaterdag 27 november 1965 in gebruik genomen met een concert door Gustav Leonhardt.
In 2002 is deze temperatuur echter gewijzigd in een middentoonstemming door Flentrop. Op 29 juni 2002 is het instrument weer in gebruik genomen met een speciaal concert door Gustav Leonhardt en Matteo Imbruno.

Technische Daten

Anzahl Register pro Manual
- Hoofdwerk	10
- Borstwerk	4
- Pedaal	3
Gesamtzahl der Stimmen	17
Tastentraktur	Mechanical
Registertraktur	Mechanical
Windlade(n)	Slider chests
Tonhöhe	a' = 440 Hz
Temperatur	1/4-komma Meantone
Winddruck	92 mm

Disposition
Hoofdwerk (C-d'''): Prestant 8', Holpijp 8' - met roeren, Quintadeen 8', Octaaf 4', Quint 3', Octaaf 2', Gemshoorn 2', Mixtuur V-VI sterk, Scherp IV-V sterk, Trompet 8'.
Borstwerk (C-d'''): Gedekt 8', Prestant 4', Octaaf 2', Dulciaan 8'.
Pedaal (C-d'): Bourdon 16', Octaaf 8', Trompet 8'.
Koppeln: Pedaal - Hoofdwerk, Pedaal - Borstwerk.
Nebenregister und Spielhilfen: Tremulant over het gehele werk.

Übrige dispositiondaten
Hess (1774)	Het Kleine Orgel in bovengemelde Oude-Kerk, met twee Hand-Clavieren en een Vry-Pedaal, heeft 16 stemmen. Onder-Clavier (Bovenwerk), 9 stemmen: Praestant 8', Holpyp 8', Quintad. 8', Octaav 4', Octaav 2', Quint 3', Mixtuur, Scherp en Trompet 8'. Boven-Clavier (Borstwerk), 4 stemmen: Holpyp 8', Octaav 4', Octaav 2' en Dulciaan 8'. Pedaal, 3 stemmen: Bourdon 16', Octaav 8' en Trompet 8'. Dit werkje word wegens zyne fraaye geluiden mede zeer geroemt.
Mehrere dispositionen	De oorspronkelijke dispositie luidde: Hoofdwerk: Prestant 8', Prestant 4', Roerfluit 8', Octaaf 2', Mixtuur, Scherp, Quintadena 8', Gemshoorn 2', Tertscymbel, Schalmey 4', Tremulant. Borstwerk: Roerfluit 4', Regaal 8', Kromhoorn 8'. Pedaal: Trompet 8'. Voorts een manuaalkoppel.

Übrige dispositiondaten

Hess (1774)

Het Kleine Orgel in bovengemelde Oude-Kerk, met twee Hand-Clavieren en een Vry-Pedaal, heeft 16 stemmen.
Onder-Clavier (Bovenwerk), 9 stemmen: Praestant 8', Holpyp 8', Quintad. 8', Octaav 4', Octaav 2', Quint 3', Mixtuur, Scherp en Trompet 8'.
Boven-Clavier (Borstwerk), 4 stemmen: Holpyp 8', Octaav 4', Octaav 2' en Dulciaan 8'.
Pedaal, 3 stemmen: Bourdon 16', Octaav 8' en Trompet 8'.
Dit werkje word wegens zyne fraaye geluiden mede zeer geroemt.

Mehrere dispositionen

De oorspronkelijke dispositie luidde:
Hoofdwerk: Prestant 8', Prestant 4', Roerfluit 8', Octaaf 2', Mixtuur, Scherp, Quintadena 8', Gemshoorn 2', Tertscymbel, Schalmey 4', Tremulant.
Borstwerk: Roerfluit 4', Regaal 8', Kromhoorn 8'.
Pedaal: Trompet 8'.
Voorts een manuaalkoppel.

Literatur	Dispositien der merkwaardigste kerk-orgelen welken in de zeven vereenigde provincien als mede in Duytsland en elders aangetroffen worden (Gouda, 1774) / Joachim Hess. - Facsimile herdruk, verzorgd door Arend Jan Gierveld. - Buren : Frits Knuf, 1980. - (Bibliotheca Organologica ; volume XI). Binnenland : Merkwaardige Kerkorgels in Nederland en hunne Geschiedenis : I. Het Orgel in de Oude Kerk te Amsterdam / Martin Boltes. - In: Het Orgel Maandblad voor Organisten, 1ste Jaargang, No. 5, 1 juli 1886. Het 'Sweelinck-orgel' in de Oude Kerk / A. Storm. - In: Het Orgelblad, jrg. 8 nr. 11, november 1965. Het nieuwe kleine orgel in de Oude Kerk / Piet Visser. - In: Algemeen Handelsblad, zaterdag 27 november 1965. Het kleine orgel in de Oude Kerk te Amsterdam (I) / J.F. van Os. - In: Het Orgel, jrg. 63 nr. 1, januari 1967. Het kleine orgel in de Oude Kerk te Amsterdam (II) / J.F. van Os. - In: Het Orgel, jrg. 63 nr. 2, februari 1967. Het kleine orgel in de Oude Kerk te Amsterdam (III) / J.F. van Os. - In: Het Orgel, jrg. 63 nr. 3, maart 1967. Het kleine orgel in de Oude Kerk te Amsterdam (IV) / J.F. van Os. - In: Het Orgel, jrg. 63 nr. 4, april 1967. Amsterdam - Koororgel Ned. Herv. Oude Kerk / Documentatie Orgelcentrum. - In: Het Orgelblad, jrg. 10 nr. 11, november 1967. De oude orgels van Amsterdam / mej. B. Bijtelaar. - Bilthoven: Stichting Orgelcentrum, 1971. De geschiedenis en huidige situatie van de Oude Kerk en haar orgels te Amsterdam /Wim van de Poel. - In: De Orgelvriend, jrg. 13 nr. 10, oktober 1971. Het orgel in de Groene of Willibrordkerk te Oegstgeest / drs. J.F. van Os. - In: Het Orgel, jrg. 74 nr. 9, september 1978. Koororgels in Nederland / Maarten Seybel. - Zaltbommel: Europese Bibliotheek, 1979. Laat zich 't orgel overal... : Het koninklijk instrument en zijn bespelers / Rik Valkenburg. - Dordrecht : J.P. van den Tol, 1980. Er staat een orgel in... / Gert Oost, Bert Wisgerhof, Piet Hartemink . - Baarn: Bosch & Keuning, 1983. Orgels rond het IJsselmeer / Maarten Seybel, Aart Veldman. - Houten: Den Hertog B.V., 1984. Orgelcultuur op de scheidslijn van kerk en staat : het orgel in de 17de en de 20ste eeuw: Congresboek / NOV. - Amsterdam: Nederlandse Organisten Vereniging, 1990. 40 Jahre Orgelbau Jürgen Ahrend 1954-1994 : Festschrift / Günter Lade. - Leer-Loga: Jürgen Ahrend, 1994. Orgels in Noord-Holland : Historie, bouw en gebruik van de Noordhollandse kerkorgels / Jan Jongepier, Hans van Nieuwkoop, Willem Poot. - Schoorl : Uitgeverij Pirola, 1996. Het historische orgel in Nederland 1479 - 1725 / dr. Hans van Nieuwkoop (eindred.). - Amsterdam : Stichting NIvO, 1997. - (Encyclopedie Het Historische Orgel in Nederland ; 1). Luisterrijk : Nederlandse kerkorgels in beeld / Carel van Gestel. - Alphen aan den Rijn: Atrium, 1998. Twaalf Amsterdamse orgels : Open orgeldag zaterdag 19 mei 2001 / Haite van der Schaaf. - Amsterdam : Samenwerkende Amsterdamse Orgelcomité's, 2001. Orgelbouw in kort bestek : Amsterdam, Oude Kerk (koororgel) / Gerco Schaap. - In: De Orgelvriend, jrg. 44 nr. 6, juni 2002. Órgãos de Tubos / José Manuel Russo. - Ediçao de Autor, 2019.
Aufnahmen	The Ahrend & Brunzema Organ of the Amsterdam’s Oude Kerk 1964-2004 / Gustav Leonhardt, Matteo Imbruno. - TC570001 (CD). - 2008. Amsterdam Oude Kerk kleine orgel / Haite van der Schaaf. - Okko Dijkhuizen, uitgave in eigen beheer (CD). - 2007. Horizon - 400 years The Netherlands-Japan / Matteo Imbruno, Naomi Matsui. - ToccaTa Records TRR 9907 (CD). - 2003. - Opgenomen op het hoofd- en het transeptorgel. Oude Kerk - Amsterdam / Gustav Leonhardt (kleine orgel), Klaas Bolt (grote orgel). - Amsterdam : Stichting De Oude Kerk te Amsterdam, 1980 (LP). Gustav Leonhardt bespeelt het kleine orgel van de Oude Kerk in Amsterdam / Gustav Leonhardt. - OK 101 (LP). - 1966. - (Orgelspel ten dienste van orgel en kerk).
Weblinks	https://orgel.edskes.net/kerk_amsterdam_oude_kerk.htm

Bild: Piet Bron	Bild: Piet Bron	Bild: Piet Bron	Bild: Piet Bron	Bild: Piet Bron	Bild: Piet Bron
Bild: Piet Bron	Bild: Piet Bron	Bild: Piet Bron	Bild: Piet Bron	Bild: Jan van der Male	Bild: G. Meyster
	Bild: Piet Bron	Bild: Piet Bron