Spring naar content
Volledige beschrijving geselecteerd orgel
Halberstadt, Deutschland (Sachsen-Anhalt) - Johanniskirche (Franziskanerkirche)
Gemeente: Halberstadt
Adres: Westendorf 20, 38820, Halberstadt

Beschrijving nr.: 2033093.

Gebouwd door: Palandt & Sohnle (1939)
Het orgel bevat ouder materiaal: Orgelkas (?) uit 1605 van Elias Winningstedt, Orgelkas (delen) en pijpwerk uit 1719 van Christoph Kunze (Concius)
Verwoest (1945)

JaarOrgelbouwerOpusActiviteit
1605 Elias Winningstedt  nieuwbouw
1719 Christoph Kunze (Concius)  ombouw
1848 Gottlob II Voigt  ombouw
1926 Paul Hülle  nieuwbouw in bestaande kas
1939 Palandt & Sohnle  nieuwbouw in bestaande kas

  • Het oude orgel van de Johanniskirche in Halberstadt werd in eerste aanleg in 1605 gebouwd door de orgelmaker Elias Winningstedt. Deze bouwde een drieklaviers orgel (Hauptwerk, Rückpositiv en Brustwerk) met vrij pedaal. Het had 38 stemmen. In 1719 is dit werk geheel herbouwd en gemoderniseerd door Christoph Kunze. Het orgel had nu drie manualen en pedaal met 36 stemmen. In 1848 herbouwde Gottlob Voigt het instrument. Het Rückpositiv werd verwijderd, en er ontstond een nieuw tweeklaviers orgel me 26 stemmen. In 1926 werd het geheel vernieuwd door Paul Hülle, waarna het orgel over drieklavieren beschikte met 37 stemmen. Dit orgel had een duidelijk romantisch karakter.
  • De firma Palandt & Sohnle bouwde in 1939 een nieuw drieklaviers orgel in de oude kassen, met eveneens 37 stemmen. Bij het ontwerp van dit instrument is aansluiting gezocht bij de barok. Adviseur bij de bouw was Alfred Schmidt, organist van de kerk.
  • Het orgel is in 1945 verloren gegaan door oorlogsgeweld.

Technische gegevens
Aantal registers per werk
- Manual I11
- Manual II10
- Manual III (im Schweller)7
- Pedal9
Totaal aantal stemmen37
ToetstractuurElectro-pneumatisch
RegistertractuurElectro-pneumatisch
Windlade(n)Sleepladen

Dispositie
Manual I: Bordun 16', Prinzipal 8', Quintatön 8', Gedeckt 8', Oktave 4', Hohlflöte 4', Quinte 2 2/3', Flachflöte 2', Mixtur 5-7 fach (1'), Rankett 16', Trompete 8'.
Manual II: Prinzipal 8', Salizional 8', Rohrflöte 8', Oktave 4', Spitzflöte 4', Nasat 2 2/3', Oktave 2', Sifflöte 1', Scharf 3 fach, Krumhorn 8'.
Manual III (im Schweller): Lieblich Gedeckt 8', Prinzipal 4', Gedecktflöte 4', Waldflöte 2', Sesquialter 2 fach, Quintzimbel 3 fach (1/4'), Oboe 8'.
Pedal: Prinzipalbaß 16', Subbaß 16', Quintbaß 10 2/3', Oktavbaß 8', Gedecktbaß 8', Oktave 4', Nachthorn 2', Rauschpfeife 4 fach, Posaune 16'.
Koppelingen: Manual I - Manual II, Manual I - Manual III, Manual II - Manual III, Pedal - Manual I, Pedal - Manual II, Pedal - Manual III, Superoktavkoppel Manual I - Manual II, Suboktavkoppel Manual I - Manual II, Suboktavkoppel Manual II - Manual III, Suboktavkoppel Manual III.
Speelhulpen: 2 freie Kombinationen, Tutti, Rohrwerke Ab, Walze, Registerschweller.

Overige dispositiegegevens
Verschillende disposities
  • De dispositie van het oorspronkelijke orgel (1605) luidde:
    Hauptwerk: Principal 8', Großgemshorn 8', Grobgedackt 8', Octave 4', Querflöte 4', Quinte 3', Superoctävlein 2', Cymbal 2 fach, Mixtur 6-9 fach.
    Rückpositiv: Quintatön 8', Principal 4', Gemshorn 4', Gedackt 4', Octave 2', Gedackt 2', Quinte 1 1/3', Sifflöte 1', Cymbal 3 fach, mixtur 4 fach, Trommet 8', Regal 8', Geigen Regal 4',
    Brustwerk: Principal 2', Nachthorn 2', Querflöte, Cymbal 2 fach, Mixtur 3 fach.
    Pedal: Untersatz 16', Groß-Quintatön 16', Quintatön 8', Gedackt 8', Quinte 2 2/3', Hohlflöte 2', Bauernflöte 1', Cymbal 2 fach, Posaune 16, Trompete 8', Cornett.

  • Na de ombouw van 1719 was de dispositie:
    Hauptwerk: Quintatön 16', Principal 8', Gedackt 8', Gemshorn 8', Octave 4', Quinte 2 2/3', Octave 2', Terz 1 3/5', Mixtur 5 fach (2'), Trompete 8', Vox Humana 8'.
    Rückpositiv: Quintatön 8', Gedackt 8', Principal 4', Spitzflöte 4', Quinte 3 ', Octave 2', Tertia 1 3/5', Mixtur 4 fach (2').
    Brustwerk: Gedackt 8', Gedackt 4', Principal 2', Hohlflöte 2', Mixtur 3 fach.
    Pedal: Subbaß 16', Octave 8', Gedackt 8', Octave 4', Quinte 2 2/3', Hohlflöte 2', Bauernflöte 1', Mixtur 3 fach (2'), Posaune 16', Trompete 8', Ranket 8', Cornett 2'.

  • Het Voigt-binnenwerk uit 1848 had als dispositie:
    Hauptwerk: Bordun 16', Prinzipal 8', Viola di Gamba 8', Gemshorn 8', Gedeckt 8', Oktave 4', Quinte 2 2/3', Oktave 2', Kornet 3 fach (4'), Mixtur 4 fach (2').
    Oberwerk: Lieblich Gedeckt 16', Geigenprinzipal 8', Salizional 8', Flauto Traverso 8', Gedeckt 8', Geigenprinzipal 4', Flöte 4', Spitzflöte 4'.
    Pedal: Viola 16', Subbaß 16', Quinte 10 2/3', Oktave 8', Violoncello 8', Gedeckt 8', Oktave 4', Posaune 16'.

  • Het orgel van Paul Hülle (1926) had als dispositie:
    I. Manual: Prinzipal 16', Bordun 16', Prinzipal 8', Gambe 8', Hohlflöte 8', Gedeckt 8', Oktave 4', Flöte 4', Rauschquinte 2 fach, Mixtur 4 fach, Trompete 8'.
    II. Manual: Lieblich Gedeckt 16', Geigenprinzipal 8', Salizional 8', Dolce 8', Flauto Amabile 8', Lieblich Gedeckt 8', Prinzipal 4', Flauto 4', Mixtur 3 fach, Clarinette 8'.
    III. Manual: Geigenprinzipal 8', Fernflöte 8', Aeoline 8', Vox Coelestis 8', Gedeckt 8', Dolce 4', Oboe 8'.
    Pedal: Prinzipalbaß 16', Violon 16', Subbaß 16', Quinte 10 2/3', Prinzipal 8', Violon 8', Gedecktbaß 8', Oktave 4', Posaune 16'.

Literatuur
  • Zur Geschichte der Kirchenorgeln in Halberstadt : Zugleich ein Beitrag zur Geschichte des Orgelbaues in Deutschland (Fortsetzung) / Paul Stöbe. - In: Zeitschrift für Instrumentenbau, 16. Jahrg., No. 17, 11. März 1896.
  • 1939 : Umdisponierung der Orgel in St. Johannis zu Halberstadt / E. Palandt & Sohnle. - Hildesheim : E. Palandt & Sohnle, 1939. - Faltblatt.