Spring naar content
Volledige beschrijving geselecteerd orgel
Foto: Evert-Jan van der Leij. Datering: 16 August 2010.

Foto: Evert-Jan van der Leij

Schmölln, Deutschland (Thüringen) - Evangelische Stadtkirche Sankt Nicolai
Gemeente: Schmölln
Adres: Kirchplatz, 04626, Schmölln
Website: http://www.kirchspiel-schmoelln.de/

Beschrijving nr.: 2020780.

Gebouwd door: Jehmlich Orgelbau (1917) - opus 146 (370)

JaarOrgelbouwerOpusActiviteit
1784 Johann Christoph Dinger  nieuwbouw
1917 Jehmlich Orgelbau146 (370) nieuwbouw
2010 Jehmlich Orgelbau  restauratie

  • Na de stadsbrand van 1780 werd de Sankt Nicolai-Kirche in Schmölln weer herbouwd. Johann Christoph Dinger bouwde in de jaren 1781-1784 een nieuw orgel met twee manualen en vrij pedaal met 26 stemmen. Het werd door Johann Ludwig Krebs gekeurd en ingespeeld. Dit orgel is in 1917 vervangen door een groot nieuw orgel van de Gebrüder Jehmlich.
  • In de loop van de tijd werd de dispositie gewijzigd. Op het hoofdmanuaal verviel de Dolce 8' en werd de Rauschquinte gesplitst in een Quinte 2 2/3' en een Octave 2'. Op het tweede manuaal verving men de Progressio door een Scharf, Aeoline door een Terz en de Fugara 4' door een Nachthorn 4'. Op het derde klavier werd de Fugara 8' vervangen door een Sifflöte 1', de Piccolo 2' werd gewijzigd in een Flautino 2', en de Clarinette werd vervangen door de Vox Humana van het Fernwerk. Op het pedaal werd de Violoncello 8' vervangen door een Nachthorn 2' en er werd een Hintersatz 4 fach toegevoegd. Tenslotte is het Fernwerk buiten gebruik gesteld. De Vox Humana van het Fernwerk werd op het derde manuaal geplaatst.
  • In de jaren 2008-2010 is het orgel gerestaureerd door de firma Jehmlich. De oorspronkelijke dispositie is daarbij geheel hersteld. Op 21 augustus 2010 nam men het instrument weer in gebruik.

Technische gegevens
Aantal registers per werk
- I. Manual13 (12)
- II. Manual13
- III. Manual14
- Fernwerk3
- Pedal11 (8)
Totaal aantal stemmen54 (50)
ToetstractuurPneumatisch
RegistertractuurPneumatisch
Windlade(n)Kegelladen

Dispositie
I. Manual (C-a'''): Principal 16', Principal 8', Viola di Gamba 8', Bordun 8', Flöte Harmonique 8', Dolce 8' - 2010, Octave 4', Gemshorn 4', Rauschquinte 2 2/3'+2'' - 1917/2010, Cornett 3-5 fach, Mixtur 4-5 fach, Trompete 8', Clarine 4' - extension.
II. Manual (C-a'''): Bordun 16', Geigenprincipal 8', Gemshorn 8', Salicional 8', Rohrflöte 8', Quintatön 8', Traversflöte 8', Aeoline 8' - 2010, Fugara 4' - 2010, Soloflöte 4', Waldflöte 2', Progressio 4 fach - 2010, Oboe 8'.
III. Manual (C-a'''): Lieblich Gedackt 16', Flötenprincipal 8', Violine 8', Konzertflöte 8', Gedackt 8', Fugara 8' - 2010, Vox Coelestis 8', Geigenprincipal 4', Rohrflöte 4', Nassat 2 2/3', Piccolo 2', Cymbel 3-4 fach, Trompete Harmonique 8', Clarinette 8' - 2010, Tremulant.
Fernwerk (C-a'''): Fernflöte 8', Vox Angelica 4', Vox Humana 8'.
Pedal (C-f'): Prinzipalbass 16', Violonbass 16', Subbass 16', Gedacktbass 16' - transmission, Quintbass 10 2/3', Oktavbass 8', Violoncello 8' - 2010, Bassflöte 8' - transmission, Octavbass 4', Posaune 16', Trompetenbass 8' - transmission.
Koppelingen: I. Manual - II. Manual, I. Manual - III. Manual, II. Manual - III. Manual, Suboktavkoppel II. Manual - III. Manual, Superoktavkoppel II. Manual - III. Manual, Pedal - I. Manual, Pedal - II. Manual, Pedal - III. Manual, Pedaltenorkoppel III. Manual, Superoktavkoppel I. Manual, Superoktavkoppel III. Manual.
Speelhulpen: 2 freie Vorbereitungen, 5 feste Kombinationen (p - mf - f - ff - tutti), Koppelausschalter, Automatische Pedalumschaltung, Rohrwerke ab, Crescendo-Walze, Crescendoausschalter, Druckregisterausschalter.

Overige dispositiegegevens
Verschillende disposities De dispositie luidde voor de restauratie van 2009/2010:
I. Manual: Prinzipal 16', Prinzipal 8', Bordun 8', Flute Harmonique 8', Gambe 8', Oktave 4', Gemshorn 4', Quinte 2 2/3', Oktave 2', Cornett 3-5 fach, Mixtur 4-5 fach, Trompete 8', Clarine 4'.
II. Manual: Bordun 16', Geigenprinzipal 8', Rohrflöte 8', Salizional 8', Quintatön 8', Gemshorn 8', Traversflöte 8', Nachthorn 4', Soloflöte 4', Waldflöte 2', Terz 1 3/5', Scharf 4 fach, Oboe 8'.
III. Manual: Gedackt 16', Prinzipalflöte 8', Konzertflöte 8', Violine 8', Lieblich Gedackt 8', Vox Celestis 8', Geigenprinzipal 4', Rohrflöte 4', Nasat 2 2/3', Flautino 2', Sifflöte 1', Cymbel 3-4 fach, Trompete Harmonique 8', Vox Humana 8'.
Pedal: Prinzipalbaß 16', Subbaß 16', Violonbaß 16', Gedacktbaß 16', Baßquinte 10 2/3', Oktavbaß 8', Flötenbaß 8', Oktavbaß 4', Nachthorn 2', Hintersatz 3 fach, Posaune 16', Baßtrompete 8'.
Koppeln: I. Manual - II. Manual, I. Manual - III. Manual, II. Manual - III. Manual, Suboktavkoppel II. Manual - III. Manual, Superoktavkoppel II. Manual - III. Manual, Pedal - I. Manual, Pedal - II. Manual, Pedal - III. Manual, Pedaltenorkoppel III. Manual, Superoktavkoppel I. Manual, Superoktavkoppel III. Manual.
Spielhilfen: Tremulant, 2 freie Kombinationen, Tutti, Koppelausschalter, Crescendo-Walze, Crescendoausschalter, Druckregisterausschalter.
Literatuur
  • Orgeln im Kreis Schmölln / Felix Friedrich, Wolfgang Bauer. - Schmölln : Büro für Kunst, Kulturerbe, Denkmalpflege, [1990].
  • Die Jehmlich-Orgel in der Kirche St. Nicolai zu Schmölln : Festschrift, 2010.
  • Restaurierte Orgeln vorgestellt : Die Restaurierung der Jehmlich-Orgel in der Stadtkirche St. Nicolai zu Schmöllns - ein Rückblick / Stefan Feig. - In: Zwischentöne, Kirchenmusikalische Mitteilungen der Evangelischen Kirche in Mitteldeutschland, 2011 no. 1.
  • Die Orgelbauerfamilie Jehmlich und ihre Werke / Frank-Harald Greß. - Altenburg : Kamprad Verlag, 2023.
Links https://jehmlich-orgelbau.de/orgelprojekte/schmoelln-st-nikolai/