Spring naar content
Volledige beschrijving geselecteerd orgel
Chemnitz, Deutschland (Sachsen) - Sankt Andreaskirche (Gablenz)
Gemeente: Chemnitz
Adres: Am Gablenzplatz, 09126, Chemnitz-Gablenz
Website: https://andreaskirche-chemnitz.de/

Beschrijving nr.: 2016086.

Gebouwd door: Andreas Schuster & Sohn (1997)
Het orgel bevat ouder materiaal: Orgelkas uit 1889 van Richard Kreutzbach

JaarOrgelbouwerOpusActiviteit
1889 Richard Kreutzbach60 nieuwbouw
1914 Jehmlich Orgelbau  restauratie en uitbreiding
1922 Jehmlich Orgelbau  diverse werkzaamheden
1925 Jehmlich Orgelbau  diverse werkzaamheden
1948 Jehmlich Orgelbau  restauratie
1959 Andreas Schuster & Sohn  ombouw
1997 Andreas Schuster & Sohn  nieuwbouw in bestaande kas

  • De Sankt Andreaskirche in Gablenz is op 1 december 1889 in gebruik genomen als dorpskerk van Gablenz. Richard Kreutzbach plaatste een orgel in de kerk, met een neogotisch front. Het orgel is eveneens op 1 december 1889 in gebruik genomen. Het was een tweeklaviers orgel met 25 registers, pneumatische tractuur en sleepladen. In 1900 werd Gablenz een deel van de stad Chemnitz. De kerk kreeg daarna de naam Andreaskirche.
  • In 1914 werd het orgel door de firma Jehmlich verbouwd en uitgebreid. Het werd meer naar achteren op de galerij geplaatst, het tweede klavier plaatste men in een zwelkast en de dispositie werd uitgebreid tot 30 stemmen. Voor de uitbreiding werd een kleine kegellade geplaatst. De Flauto Traverso 8' van het tweede klavier kwam te vervallen.
  • De frontpijpen werden in 1917 gevorderd, en zijn in 1922 door de fima Jehmlich vervangen door zinken exemplaren. In 1925 stemde Jehmlich het orgel van a' = 435 Hz om naar a' = 440 Hz. In 1945 leed het orgel schade door bombardementen. Het werd provisorisch hersteld door Jehmlich in 1948, maar functioneerde niet meer goed. De firma Schuster bouwde het orgel in de jaren 1952-1959 om en breidde het uit met een rugpositief, waarna het 37 stemmen had.
  • Er bleven zich problemen voordoen. Al in 1979 begon men met plannen voor nieuwbouw. Deze konden pas in 1995 van start gaan. De firma Schuster bouwde een nieuw drieklaviers orgel achter het oude front, waarbij deels nog gebruik werd gemaakt van het oude pijpwerk. Het nog bruikbare materiaal van het oude orgel werd opnieuw gebruikt. Op 5 oktober 1997 is het nieuwe instrument in gebruik genomen. Het heeft veertig registers op drie manualen en pedaal.

Technische gegevens
Aantal registers per werk
- Hauptwerk13
- Rückpositiv9
- Brustwerk9
- Pedal9
Totaal aantal stemmen40
ToetstractuurMechanisch
RegistertractuurMechanisch
Windlade(n)Sleepladen

Dispositie
Hauptwerk (C-a'''): Pommer 16', Prinzipal 8', Gemshorn 8', Rohrflöte 8', Oktave 4', Spitzflöte 4', Spitzquinte 2 2/3', Oktave 2', Waldflöte 2', Quinte 1 1/3', Cornett 3 fach (2 2/3'), Mixtur 5 fach (1 1/3'), Trompete 8'.
Rückpositiv (C-a'''): Metallgedackt 8', Prinzipal 4', Holzflöte 4', Nasat 2 2/3', Gemshorn 2', Terz 1 3/5', Sifflöte 1', Scharff 4 fach (1'), Krummhorn 8', Tremulant.
Brustwerk (Schwellbar) (C-a'''): Holzgedackt 8', Quintadena 8', Viola d'Amore 4', Rohrflöte 4', Prinzipal 2', Terz 1 3/5', Quinte 1 1/3', Cymbel 3 fach (1/2'), Vox Humana 8', Tremulant.
Pedal (C-f'): Prinzipalbaß 16', Subbaß 16', Oktavbaß 8', Gedackt 8', Choralbaß 4', Oktave 2', Mixtur 6 fach (5 1/3'), Posaune 16', Trompetenbaß 8'.
Overige registers: Cymbelstern, Vogelgeschrei, Tambour.
Koppelingen: Hauptwerk - Rückpositiv, Hauptwerk - Brustwerk, Pedal - Hauptwerk, Pedal - Rückpositiv, Pedal - Brustwerk.

Overige dispositiegegevens
Verschillende disposities
  • De dispositie van Kreutzbach (1889) luidde:
    I. Maual (C-f'''): Bordun 16', Principal 8', Hohlflöte 8', Gamba 8', Rohrflöte 8', Principal 4', Gemshorn 4', Quinte 2 2/3', Octave 2', Cornett 4 fach (vanaf c'), Mixtur 4 fach, Trompete 8'.
    II. Manual (C-f'''): Geigenprincipal 8', Lieblich Gedeckt 8', Aeoline 8', Flauto Traverso 8', Principal 4', Rohrflöte 4', Piccolo 2', Harmonia Aethera 3 fach.
    Pedal (C-d'): Subbaß 16', Violonbaß 16', Principalbaß 8', Flötenbaß 8', Posaunenbaß 16'.
    Koppeln: Manualkoppel, Pedalkoppel I. Manual.
    Spielhilfen: 3 feste Kombinationen (p - mf - ff), Calcant.

  • De dispositie luidde in 1914:
    I. Manual (C-f'''): Bordun 16', Principal 8', Hohlflöte 8', Gamba 8', Rohrflöte 8', Gemshorn 8' (1914), Principal 4', Gemshorn 4', Quinte 2 2/3', Octave 2', Cornett 4 fach (vanaf c'), Mixtur 4 fach, Trompete 8'.
    II. Manual (Schwellwerk) (C-f'''): Gedackt 16' (1914), Geigenprincipal 8', Lieblich Gedeckt 8', Aeoline 8', Flûte Harmonique 8' (1914), Viola 8' (1914), Vox Coelestis 8' (1914), Principal 4', Rohrflöte 4', Piccolo 2', Harmonia Aethera 3 fach, Oboe' (1914).
    Pedal (C-d'): Subbaß 16', Violonbaß 16', Gedackt 16' (transmission), Principalbaß 8', Flötenbaß 8', Cello 8' (transmission), Posaunenbaß 16'.

Literatuur Richard Kreutzbach (1839-1903) : Leben und Werk / Klaus Walter, Gert Rothe, Wolfram Hackel, Jiři Kocourek. - In: Acta Organologica ; Band 34. - Kassel : Merseburger, 2015. - (270. Veröffentlichung der Gesellschaft der Orgelfreunde).
Links https://andreaskirche-chemnitz.de/orgel/