Spring naar content
Volledige beschrijving geselecteerd orgel
Foto: Michiel van 't Einde. Datering: 10 August 2022.

Foto: Michiel van 't Einde

Schwäbisch Gmünd, Deutschland (Baden-Württemberg) - Heilig-Kreuz-Münster (Bürgerkirche)
Gemeente: Schwäbisch Gmünd
Streek:Stauferland, Württemberg
Adres: Münsterplatz 15, 73525, Schwäbisch Gmünd
Website: https://se-schwaebischgmuend.drs.de/

Beschrijving nr.: 2004826.

Gebouwd door: Klais Orgelbau (1983) - opus 1608
Het orgel bevat ouder materiaal: Orgelkas met front uit 1688 van Johann Michael Maucher

JaarOrgelbouwerOpusActiviteit
1688 Johann Michael Maucher  nieuwbouw
1688 Paulus Prescher  nieuwbouw
1878 Carl Gottlob Weigle  nieuwbouw in bestaande kas
1983 Klais Orgelbau1608 nieuwbouw in bestaande kas
2009 Klais Orgelbau  restauratie

  • Het orgel van de katholieke Heilig-Kreuz-Münster in Schwäbisch Gmünd is gebouwd in 1983 door de firma Klais. Adviseur bij de bouw was Hubert Beck. In september 1983 is het instrument ingewijd. Het staat achter een historisch front van Johann Michael Maucher, gefinancierd vanuit de nalatenschap van burgemeester Johann Burkhardt Mössnang. Paul Prescher bouwde een orgel achter dit front. Het oude binnenwerk ging verloren toen de firma Weigle in 1877/1878 een nieuw romantisch orgel in de kas bouwde.
  • Wegens de slechte toestand van dit werk en het feit dat men eigenlijk een groter orgel wilde werd besloten Klais een geheel nieuw binnenwerk te laten bouwen. Klais ontwierp een drieklaviers orgel met 54 stemmen. Adviseur bij de bouw was Hubert Beck. Op 25 september 1983 is het instrument in gebruik genomen.
  • Rond 1998 is het orgel uitgebreid met een Röhrenglockenspiel met 25 klokken. In 2009 voerde Klais een revisie uit. Met name het electrische gedeelte van het orgel daarbij gerestaureerd. Ook werd de dispositie van het Hauptwerk uitgebreid met een Portunalflöte 8'. Adviseur bij de werkzaamheden was Stephan Beck.

Technische gegevens
Aantal registers per werk
- Hauptwerk14
- Oberwerk13
- Schwellwerk14
- Pedal14
Totaal aantal stemmen55
ToetstractuurMechanisch
RegistertractuurElectrisch
Windlade(n)Sleepladen

Dispositie
Hauptwerk (C-g'''): Praestant 16', Principal 8', Portunalflöte 8' - 2009, Rohrflöte 8', Salicional 8', Octave 4', Spitzflöte 4', Quinte 2 2/3', Superoctave 2', Cornet 5 fach (8'), Mixtura Major 4 fach (2'), Mixtura Minor 4 fach (1/2'), Trompete 16', Trompete 8'.
Oberwerk (C-g'''): Praestant 8', Holzgedackt 8', Principal 4', Rohrflöte 4', Nasard 2 2/3', Octave 2', Waldflöte 2', Terz 1 3/5', Quinte 1 1/3', Superoctave 1', Scharff 5 fach (1'), Holzdulcian 16', Cromorne 8', Tremulant.
Schwellwerk (C-g'''): Bourdon 16', Holzprincipal 8', Trichtergedackt 8', Gamba 8', Vox Coelestis 8', Principal 4', Traversflöte 4', Flageolett 2', Sesquialter 2 fach (2 2/3'), Mixtur 5 fach (2 2/3'), Basson 16', Trompette Harmonique 8', Hautbois 8', Clairon Harmonique 4', Tremulant, Glockenspiel (25 klokken) - ca 1998.
Pedal (C-f'): Contraviolon 32', Principal 16', Subbaß 16', Violon 16', Octave 8', Burdon 8', Cello 8', Superoctave 4', Hintersatz 5 fach (4'), Contraposaune 32', Bombarde 16', Posaune 16', Trompete 8', Kopftrompete 4'.
Koppelingen: Hauptwerk - Oberwerk, Hauptwerk - Schwellwerk, Oberwerk - Schwellwerk, Pedal - Hauptwerk, Pedal - Oberwerk, Pedal - Schwellwerk, Pedal - Schwellwerk 4'.
Speelhulpen: 10.000 Setzerkombinationen.

Overige dispositiegegevens
Verschillende disposities De dispositie van het Maucher-orgel luidde in 1788:
Hauptwerk ("Das untere Werk"): Quintetin 16', Principal (Holz) 8', Principal (Zinn) 8', Gamba 8', Copel 8', Flöttin 4', Gamba 4', Oktav 2', Mixtur 4 fach, Sexquialter 2 fach, Trimuland.
Oberwerk ("Das obere Werk"): Principal 8', Solicinal 8', Principal 4', Flautetin 8', Spitz Flött 3', Oktav 2', Quint 1/2', Trimuland, Strernzug.
Poßetiv: Klein Copel 4', Octav 2', Cimbal 1 fach, Findil.
Pedal: Quintetin Baß 16', Violon Baß (Zinn) 16', Violon Baß (Holz) 16', Octav Baß 8', Octav Baß 4', Posaunen 8'.
Literatuur
  • Orgeln in Württemberg / Helmut Völkl. - Neuhausen-Stuttgart : Hänssler-Verlag, 1986. - (110. Veröffentlichung der Gesellschaft der Orgelfreunde).
  • Die Orgel des Heilig-Kreiz-Münsters Schwäbisch Gmünd / Stephan Beck. - 2009. - Leaflet.
Opnamen
  • Orgelmusik der Romantik : Stephan Beck an den Orgeln der St. Johanniskirche und des Heilig-Kreuz-Münsters Schwäbisch Gmünd / Stephan Beck. - CD.
  • Orgelmusik zur Weihnachtszeit : Stephan Beck an der Orgel des Heilig-Kreuz-Münsters Schwäbisch Gmünd / Stephan Beck. - CD.
Links https://de.wikipedia.org/wiki/Heilig-Kreuz-M%C3%BCnster_(Schw%C3%A4bisch_Gm%C3%BCnd)#Orgel
https://se-schwaebischgmuend.drs.de/kirchenmusik/unsere-orgeln.html
https://www.orgel-information.de/Orgeln/s/sa-se/Schwaebisch_Gmuend_Heilig_Kreuz_Muenster.html

Foto: Michiel van 't Einde. Datering: 10 August 2022.
Foto: Michiel van 't Einde
Foto: Michiel van 't Einde. Datering: 10 August 2022.
Foto: Michiel van 't Einde
Foto: Michiel van 't Einde. Datering: 10 August 2022.
Foto: Michiel van 't Einde
Foto: Michiel van 't Einde. Datering: 10 August 2022.
Foto: Michiel van 't Einde
Foto: Michiel van 't Einde. Datering: 10 August 2022.
Foto: Michiel van 't Einde
Foto: Wolfgang Reich. Datering: 22 July 2008.
Foto: Wolfgang Reich
Foto: Wolfgang Reich. Datering: 22 July 2008.
Foto: Wolfgang Reich
Foto: Wolfgang Reich. Datering: 22 July 2008.
Foto: Wolfgang Reich
Foto: Wolfgang Reich. Datering: 22 July 2008.
Foto: Wolfgang Reich
Foto: Michiel van 't Einde. Datering: 10 August 2022.
Foto: Michiel van 't Einde