Orgeldatabase | Gedetailleerde beschrijving

Volledige beschrijving geselecteerd orgel

Foto: Haeferl (Wikipedia). Datering: 21 July 2012.

Foto: Haeferl (Wikipedia)

Lilienfeld, Österreich (Niederösterreich) - Stiftskirche
Gemeente: Lilienfeld
Adres: Klosterrotte 1, 3180, Lilienfeld
Website: https://www.cisto.at/stift/

Beschrijving nr.: 2002264.

Gebouwd door: Gregor Hradetzky (1963)
Het orgel bevat ouder materiaal: Orgelkas uit 1767 van Ignaz Gatto der Ältere

Jaar	Orgelbouwer	Opus	Activiteit
1767	Ignaz Gatto der Jüngere		nieuwbouw
1885	Maximilian Zachistal		nieuwbouw in bestaande kas
1963	Gregor Hradetzky		nieuwbouw in bestaande kas
1984	Kögler Orgelbau		diverse werkzaamheden
2001	Werner Walcker-Mayer		restauratie

In 1767 voltooide Ignaz Gatto een prachtig barokorgel voor de kloosterkerk in Lilienfeld. Het instrument had 24 registers. In 1810 werd het door een brand zwaar beschadigd. Max Zachistal bouwde in 1885 een romantisch orgel in de oude kassen. Dit instrument werd herbouwd en vergroot door de firma Gebr. Mauracher als elektropneumatisch orgel met drie manualen. Het orgel zou eerst 48 registers krijgen, maar later werden de plannen gewijzigd naar zelfs 61 stemmen, maar het instrument werd nooit voltooid.
Omdat het orgel veel storingen vertoonde, werd besloten een nieuw mechanisch orgel te bestellen, vervaardigd door Hradetzky. Adviseurs waren ir. Egon Kraus namens de Oostenrijkse monumentendienst en dr. Hans Haselbok. Het instrument werd in gebruik genomen met een concert van Hans Haselböck op 16 juni 1963. Het orgel werd gebouwd met verticale slepen in de windladen. Mede hierdoor, maar ook door andere technische problemen was een restauratie snel nodig. De firma Kögler voerde deze revisie uit in de jaren 1983-1985. De Bombarde 32' werd verwijderd. Er zijn een aantal nieuwe windladen gemaakt. Op 24 november 1985 werd het orgel weer in gebruik genomen. In 2001 voerde Walcker-Mayer onderhoudswerkzaamheden uit. Ze vernieuwden het klavier en de koppels en installeerden een nieuw koppel Pedal-Oberwerk.

Technische gegevens

Aantal registers per werk
- Hauptwerk	12
- Rückpositiv	11
- Oberwerk	11
- Pedal	11
Totaal aantal stemmen	45
Toetstractuur	Mechanisch
Registertractuur	Electrisch
Windlade(n)	Sleepladen
Toonhoogte	a' = 431 Hz
Temperatuur	Equal temperament
Winddruk	90 mm

Dispositie
Hauptwerk (C-g'''): Gedacktpommer 16', Prinzipal 8', Rohrgedackt 8', Gemshorn 8', Oktave 4', Hohlflöte 4', Quinte 2 2/3', Superoktave 2', Mixtur Major 6 fach (1 1/3'), Mixtur Minor 4 fach (1'), Trompete 16', Trompete 8'.
Rückpositiv (C-g'''): Gedackt 8', Quintadena 8', Prinzipal 4', Spitzflöte 4', Oktave 2', Blockflöte 2', Quinte 1 1/3', Sesquialter 2 fach (2 2/3'), Scharf 4-5 fach (1'), Dulcian 16', Krummhorn 8'.
Oberwerk (C-g'''):.
Pedal (C-f'): Prinzipal 16', Subbaß 16', Oktavbaß 8', Gedecktbaß 8', Choralbaß 4', Schwiegel 2', Mixtur 3-4 fach (2 2/3'), Bombarde 32' - 1985 verwijderd, Posaune 16', Trompete 8', Zinke 4'.
Koppelingen: Hauptwerk - Rückpositiv, Hauptwerk - Oberwerk, Pedal - Hauptwerk, Pedal - Rückpositiv, Pedal - Oberwerk - 2001.
Speelhulpen: 2 freie Kombinationen, Tutti, Zungen Ab, Zungeneinzelabsteller, Manual 16' Ab.

Overige dispositiegegevens
Verschillende disposities	De oorspronkelijke dispositie van het Gatto-orgel uit 1767 luidde: Hauptwerk: Principal 8', Waldflöte (Viola) 8', Quintadena 8', Gamba 8', Octav 4', Spitzflöte 4', Quint Maior 2 2/3', Superoctav 2', Mixtur 4 fach (1 1/3'), Cimbal 3 fach (1'). Rückpositiv: Coppel 8', Principal 4', Dulciana 4', Octav 2', Quint 1 1/3', Mixtur 3 fach (1'). Pedal: Portunbaß 16', Subbaß 16', Principalbaß 8', Octavbaß 8', Quintadena 5 1/3', Mixtur 3 fach (4'). Het orgel van Zachistal (1885) had als dispositie: Hauptwerk: Principal 8', Viola (Waldflöte) 8', Gamba 8', Salicional 8', Oktave 4', Flöte 4', Spitzflöte 4', Quinte 2 2/3', Oktave 2', Mixtur 4 fach. Positiv: Coppel 8', Principal 4', Dulciana 4', Oktave 2', Quint 1 1/3', Mixtur 3 fach (1'). Pedal: Subbass 16', Bourdonbass 16', Oktavbass 8', Cello 8', Quint 5 1/3', Cornett 3 fach (4'), Bombarde 16', Posaune 8', Posaune 4'.

Overige dispositiegegevens

Verschillende disposities

De oorspronkelijke dispositie van het Gatto-orgel uit 1767 luidde:
Hauptwerk: Principal 8', Waldflöte (Viola) 8', Quintadena 8', Gamba 8', Octav 4', Spitzflöte 4', Quint Maior 2 2/3', Superoctav 2', Mixtur 4 fach (1 1/3'), Cimbal 3 fach (1').
Rückpositiv: Coppel 8', Principal 4', Dulciana 4', Octav 2', Quint 1 1/3', Mixtur 3 fach (1').
Pedal: Portunbaß 16', Subbaß 16', Principalbaß 8', Octavbaß 8', Quintadena 5 1/3', Mixtur 3 fach (4').

Het orgel van Zachistal (1885) had als dispositie:
Hauptwerk: Principal 8', Viola (Waldflöte) 8', Gamba 8', Salicional 8', Oktave 4', Flöte 4', Spitzflöte 4', Quinte 2 2/3', Oktave 2', Mixtur 4 fach.
Positiv: Coppel 8', Principal 4', Dulciana 4', Oktave 2', Quint 1 1/3', Mixtur 3 fach (1').
Pedal: Subbass 16', Bourdonbass 16', Oktavbass 8', Cello 8', Quint 5 1/3', Cornett 3 fach (4'), Bombarde 16', Posaune 8', Posaune 4'.

Literatuur

Geachte redactie : Het grootste orgel in Oostenrijk / pater Ulrich J.J. Vergeer. - In: Het Orgelblad, jrg. 7 nr. 3/4, maart/april 1964.
Barocker Orgelschatz in Niederösterreich / Hans Haselböck. - Wien ; München : Manutiuspresse, 1972.
Orgeln in Österreich / Alois Forer. - Wien ; München : Verlag Anton Schroll & Co., 1973.
Orgeln des Stiftes Lilienfeld : Orgelbaugeschichte des Stiftes Lilienfeld - Generalsanierung der Hradetzky Orgel / Karl Schütz ; Michael Walcker-Mayer. - Guntramsdorf : Orgelbau M. Walcker-Mayer, 2002.