Spring naar content
Volledige beschrijving geselecteerd orgel
Foto: APM Pipedreams. Datering: 14 May 2012.

Foto: APM Pipedreams

Eton, United Kingdom (Berkshire) - Eton College Hall, Dutch Organ
Gemeente: Windsor and Maidenhead
Adres: Eton College, SL4 6DW, Windsor
Website: https://www.etoncollege.com/

Beschrijving nr.: 2000548.

Gebouwd door: Johannes Josephus Mitterreither (1773)

JaarOrgelbouwerOpusActiviteit
1773 Johannes Josephus Mitterreither  nieuwbouw
1817 Joachim Reichner  restauratie
1924 firma Henry Willis & Sons  overplaatsing
1973 firma D.A. Flentrop  restauratie
2012 Flentrop Orgelbouw  restauratie

  • Het orgel in de oude Engels Episcopale Kerk (Saint Mary's Church) in Rotterdam werd in 1773 gebouwd door Mitterreither. Deze ontving hiervoor 3000 gulden en het oude orgel, dat in 1720 was gekocht van Christopher Back (Johann Christoph Bach). De kerk was in 1708 in gebruik genomen. De orgelkas werd gebouwd door Abraham Harthals uit Rotterdam. In de Franse tijd was de kerk buiten gebruik, zodat na die tijd herstel van het orgel nodig was.
  • In 1817 restaureerde Reichner het instrument, maar hij wijzigde ook de dispositie. Hij verving van het Hoofdwerk de Octaaf 4' en de Viola di Gamba 8' door een Prestant 8' (discant) en een Flageolet 1'. Op het Rugwerk vervielen de Fluittravers 8' (discant), Gemshoorn 2' en de Flageolet 1' voor een Prestant 8' (discant), een Nasard 3' en een Dulciaan 8'. Het kerkgebouw werd in 1913 afgebroken.
  • Het orgel is verkocht aan Eton College in Engeland. Het werd daar in 1924 opgebouwd in de School Hall door Henry Willis & Sons en uitgebreid tot een orgel met vier klavieren en vrij pedaal.
  • In 1973 restaureerde Flentrop dit orgel, en bouwde een nieuw instrument in de kas met twee klavieren en vrij pedaal, met gebruikmaking van het oude pijpwerk. Flentrop stemde het orgel in een Werckmeister-stemming. Op 20 mei 1973 is het orgel in gebruik genomen met een bespeling door Peter Hurford. Flentrop voerde in 2012 een nieuwe restauratie uit.
  • Volgens Knock werd dit orgel in 1788 beheerd door de heer Niopold. Johannes Mitterreither zou een Dulciaan toevoegen (aan het rugwerk?) en waarschijnlijk ook een Vox Humana.

Kort overzicht van plaatsen waar het orgel heeft gestaan
1773RotterdamEngels Episcopale Kerk van Saint-Mary
1913EtonEton College Hall

Technische gegevens
Aantal registers per werk
- Hoofdwerk10
- Rugwerk6
- Pedaal5 (3)
Totaal aantal stemmen21 (19)
ToetstractuurMechanisch
RegistertractuurMechanisch
Windlade(n)Sleepladen
TemperatuurWerckmeister

Dispositie
Hoofdwerk (C-g'''): Bourdon 16', Prestant 8' - 1773, Holpyp 8' - 1773, Octaaf 4' - 1773, Fluit 4' - 1773, Quint 3', Octaaf 2', Cornet III sterk (2 2/3') (discant), Mixtuur IV sterk (2'), Trompet 8', Tremulant.
Rugwerk (C-g'''): Gedekt 8', Prestant 4' - 1773, Fluit 4', Gemshoorn 2', Larigot 1 1/3', Dulciaan 8', Tremulant.
Pedaal (C-d'): Bourdon 16' - transmissie, Prestant 8' - transmissie, Gedekt 8' - C-E transmissie, Octaav 4' - C-E transmissie, Fagot 16'.
Koppelingen: Manuaalkoppel (gedeeld).

VulstemSamenstelling
Mixtuur IV sterk C: 2' - 1 1/3' - 1' - 2/3'. c': 4' - 2 2/3' - 2' - 1 1/3'. c'': 5 1/3' - 4' - 2 2/3' - 2'.
Cornet III sterk discant c': 2 2/3' - 2' - 1 3/5'.
Overige dispositiegegevens
Knock (1788) Manuaal: Bourdon 16', Praestant 8', Holpyp 8', Viola di Gamba 8', Octaaf 4', Spitsfluit 4', Quint 3', Cornet III sterk, Mixtuur IV sterk en Trompet 8' (Gedeeld).
Rug Positief: Holpyp 8', Fluit Travers 8' (Discant), Praestant 4', Fluit 4', Octaaf 2', Gemshoorn 2', Flageolet 1' en Tremulant .
Pedaal: Aangehangen .
Koppelingen: Manuaalkoppel (gedeeld).
Van 't Kruijs (1885) Het Orgel in de Engelsche Episcopaalsche Kerk te Rotterdam heeft 17 sprekende stemmen, twee klavieren en aangehangen pedaal.
Organist de Heer Hoezoo.
Hoofdmanuaal: Prestant 8', Bourdon 16', Holpijp 8', Fluit 4', Quint 3', Octaaf 2', Flageolet 1', Cornet 3 st., Mixtuur 2, 3 st., Trompet 8'.
Rugwerk: Prestant 8', Holpijp 8', Prestant 4', Fluit 4', Nazard 3', Octaaf 2', Dulciaan 8'.
Aangehangen Pedaal. Bourdon 16 voet van het Hoofdklavier spreekt vrij op het pedaal.
Stomme Registers: Afsluitingen, Tremulant, Ventiel.
Verschillende disposities
  • De dispositie na de ingrepen van Reichner in 1817 luidde:
    Hoofdwerk: Bourdon 16', Praestant 8', Praestant 8' (discant), Holpijp 8', Spitsfluit 4', Quint 3', Flageolet 1', Cornet III sterk, Mixtuur IV sterk, Trompet 8' (Gedeeld).
    Rugwerk: Prestant 8' (discant), Holpijp 8', Praestant 4', Fluit 4', Nasard 3', Octaaf 2', Dulciaan 8', Tremulant.
    Pedaal: Aangehangen. Koppelingen: Manuaalkoppel (gedeeld).

  • De dispositie van het Willis-orgel (1924-1972) luidde:
    Great Organ: Double Open Diapason 16', Open Diapason I 8', Open Diapason II 8', Prestant 8' (oud), Claribel-Flute 8', Principal 4', Flute Ouverte 4', Twelfth 2 2/3', Fifteenth 2', Cornet 3 ranks (oud), Tromba 8', Clairon 4'.
    Positif Organ (alle stemmen oud) (enclosed): Bourdon 16', Viol-di-Gamba 8', Holpyp 8', Salisional 8', Fluit Célestes 8' (TC), Fluit 4', Gedeckt 2', Trompet 8', Tremulant.
    Swell Organ (enclosed): Contra Salicional 16', Geigen Diapason 8', Roerfluit 8' (oud), Echo Viole 8', Viole Céleste 8' (TC), Octave Geigen 4', Suabe Flute 4', Super-Octaav 2' (oud), Harmonics 4 ranks (17.19.21.22), Waldhorn 16', Hautboy 8', Cornopean 8', Clarion 4', Tremulant.
    Solo Organ (enclosed): Violon 16', Tibia 8', Violoncello 8', Viola 8', Concert Flute 4', Cor Anglais 16', Corno di Bassetto 8', Orchestral Oboe 8', Tuba Minor 8', Tuba Major 8' (unenclosed), Tremulant.
    Pedal Organ: Resultant Bass 32' (akoestisch), Great Bass 16', Open Diapason 16', Contra Bass 16', Sub Bass 16', Violon 16' (van Solo), Salicional 16' (van Swell), Octave 8' (extension), Flute 8' (extension), Waldhorn 16' (van Swell), Ophicleide 16', Clarion 8' (extension).
    Diverse koppelingen, speelhulpen.
    Manuaalomvang C-c'''', Pedaalomvang C-f'.

Literatuur
  • Dispositien der merkwaardigste kerk-orgelen in welken in de Provincie Friesland, Groningen en Elders aangetroffen worden / Nicolaas Arnoldi Knock. - Nieuwe uitgave. - Sneek: Boeijenga, 1968. - Herdruk van het boekje uit 1788.
  • Verzameling van disposities der verschillende orgels in Nederland, benevens eene korte beschrijving van het Orgel in de Groote Kerk te Rotterdam met afbeelding / M.H. van 't Kruijs. - Rotterdam : Corns. Immig, 1885. - Fotografische herdruk, uitgegeven bij Frits Knuf, Amsterdam in 1972 in de serie Bibliotheca Organologica, volume I.
  • Rotterdam - orgelstad / M.A. Vente. - Amsterdam : N.V. Noord-Hollandsche Uitgevers Maatschappij, 1967. - Overdruk uit Akademiedagen XIX.
  • Orgelbouwnieuws. - In: Het Orgel, jrg. 69 nr. 2, februari 1973.
  • Een Ned. orgel in de aula van Eton College school / Rien Buyk. - In: De Orgelvriend, jrg. 15 nr. 10, oktober 1973.
  • Een Rotterdams orgel in het Engelse Eton College / Jan Jongepier. - In: Het Orgel, jrg. 70 nr. 2, februari 1974. - Rotterdam-nummer.
  • The classical organ in Britain 1955-1974 / John P. Rowntree, John F. Brennan. - Oxford : Positif Press, 1975.
  • De orgelmakers Bätz (1739 - 1849) : Een eeuw orgelbouw in Nederland / Gert Oost. - 3e aangevulde druk. - Alphen aan den Rijn: Canaletto, 1981.
  • Berühmte Orgeln : Meisterwerke europäischer Orgelbauer / Ursula und Ulrich Rüge. - Hamburg : Nikol Verlagsgesellschaft mbH, 1994.
  • De orgelmakers Witte : Een bijdrage tot de geschiedschrijving van de orgelbouw in Nederland in de tweede helft van de negentiende eeuw / dr. Teus den Toom. - Heerenveen: Uitgeverij J.J. Groen en Zoon, 1997.
  • Organs at Eton / Nicholas Thistlethwaite, Graham Smallbone, Alastair Sampson, Kenneth Tickell. - Eton : Provost and Fellows of Eton College, 2001.
  • Universiteitsorgels in Engeland / Aart de Kort. - In: Het Orgel, jrg. 101 nr. 3, mei 2005.
  • De orgels van de Engelse Episcopale kerk Saint-Mary te Rotterdam (I) / Bart van Buitenen. - In: De Orgelvriend, jrg. 48 nr. 1, januari 2006.
  • De orgels van de Engelse Episcopale kerk Saint-Mary te Rotterdam (2) / Bart van Buitenen. - In: De Orgelvriend, jrg. 48 nr. 2, februari 2006.
Opnamen
  • The organ of Eton College : Volume II - School Hall and Lower Chapel / Eton College Scholars. - OXCD66 (CD). - 2016.
  • CPE Bach Organ Works / Thomas Trotter. - Regent Records REGCD 314 (CD). - 2009.
  • The Organs of Eton College played by Clive Driskill-Smith / Clive Driskill-Smith. - Priory Records PRCD809 (CD). - 2004.
  • J.S. Bach : The organ works / Peter Hurford. - Decca 17-CD set, gespeeld op verschillende orgels.
  • Peter Hurford plays the Dutch Organ at Eton College / Peter Hurford. - Argo ZRG.783 (LP). - 1974.
  • The organs of Eton College / Alastair Sampson. - Wealden Studios WS Q14 (LP). - 1974. - Opgenomen op de Snetzler-, Flentrop- en Hill-orgels.

Bron: Album cover.
Bron: Album cover
Foto: Piet Bron. Datering: 12 October 2017.
Foto: Piet Bron
Situation in Rotterdam. Bron: Gemeentearchief Rotterdam. Datering: 1913.
Bron: Gemeentearchief Rotterdam