Spring naar content
Volledige beschrijving geselecteerd orgel
Foto: Jan Geertsma. Datering: 12 September 2009.

Foto: Jan Geertsma

Sint Pancras, Nederland (Noord-Holland) - Witte Kerk
Gemeente: Dijk en Waard
Adres: Kerkplein 1, 1834 AD, Sint Pancras
Website: http://www.pgsp.nl/

Beschrijving nr.: 1006045.
Kaartnummer Stichting Orgelcentrum: GR3217.

Gebouwd door: firma Jos H. Vermeulen (1963)
Het orgel bevat ouder materiaal: Pijpwerk en orgelkas uit 1850 van Pieter Maarschalkerweerd

JaarOrgelbouwerOpusActiviteit
1850 Pieter Maarschalkerweerd  nieuwbouw
1909 Maarschalkerweerd & Zoon  overplaatsing
1963 firma Jos H. Vermeulen  nieuwbouw
1996 Flentrop Orgelbouw  diverse werkzaamheden
2004 firma H.B. Scheuerman  restauratie

  • De geschiedenis van het orgel in de oude Hervormde Kerk, de zogenaamde 'Witte Kerk' in Sint Pancras begint in 1849-1850 met de bouw van een orgel door Pieter Maarschalkerweerd. Volgens de Orgelencyclopedie en het boek 'Maarschalkerweerd & Zoon - Orgelmakers te Utrecht' van Jos Laus is het orgel in 1849 gebouwd voor de Hervormde Kerk in Sint Pancras, waar het in 1850 in gebruik werd genomen. Jos Laus noemt 1907 als een jaartal waar Michaël Maarschalkerweerd de dispositie heeft gewijzigd.
  • Maar in de kerkhistorie van Sint Pancras is te lezen dat het orgel pas op 11 juli 1909 in gebruik is genomen, en dat tot die tijd een voorzanger de gemeentezang leidde. Volgens deze gegevens is het orgel in 1908 tweedehands besteld bij Maarschalkerweerd. De herkomst is niet bekend. Het orgel had bij oplevering zes stemmen en aangehanngen pedaal. Rond 1950 werd het orgel verplaatst naar de westzijde van de kerk.
  • In 1963 is het orgel onder advies van Feike Asma door de firma Vermeulen uit Alkmaar herbouwd als tweeklaviers orgel met een vrij pedaal. De tractuur werd electropneumatisch aangelegd. Op 29 oktober 1963 is het orgel in gebruik genomen met een concert door Feike Asma. Van de oude registers werd een gedeelte overgenomen in het nieuwe orgel.
  • Het instrument is in 1996 door Flentrop gereviseerd. De firma Scheuerman voerde in 2004 een revisie uit. Hierbij zijn de membranen vernieuwd, evenals de bedrading en de tremulant.

Technische gegevens
Aantal registers per werk
- Manuaal I6
- Manuaal II5
- Pedaal2 (1)
Totaal aantal stemmen13 (12)
ToetstractuurElectro-pneumatisch
RegistertractuurElectro-pneumatisch
Windlade(n)Membraanlade
Toonhoogtea' = 440 Hz
TemperatuurEqual temperament
Winddruk65 mm

Dispositie
Manuaal I (C-g'''): Prestant 8' - 1850, Holpijp 8', Octaaf 4' - 1850/1963, Fluit 4', Mixtuur III sterk (2') - deels 1850, Dulciaan 8'.
Manuaal Ii (C-g'''): Roerfluit 8' - 1850, Viola 8' (from c°) - 1850, Openfluit 4', Woudfluit 2', Sesquialtera II sterk (2 2/3') (discant), Tremulant.
Pedaal (C-f'): Subbas 16', Gedekt 8' - unit.
Koppelingen: Manuaal I - Manuaal II, Pedaal - Manuaal I, Pedaal - Manuaal II.
Speelhulpen: Vaste combinaties (p - mf - tutti), Automatisch pedaal.

VulstemSamenstelling
Mixtuur III sterk (Manuaal I) C: 2' - 1 1/3' - 1'. c°: 2 2/3' - 2' - 1 1/3'.
Sesquialtera III sterk discant (Manuaal II) c': 2 2/3' - 1 3/5' - 1 1/3'.
Overige dispositiegegevens
Verschillende disposities De oorspronkelijke dispositie uit 1850 luidde:
Manuaal (C-f'''): Prestant 8', Holpijp 8' (C-H), Fluitdous 8' (vanaf c), Viola di Gamba 8' (vanaf c), Octaaf 4', Doublet I-III sterk (C: 2', c: 2 2/3' - 2', c': 2 2/3' - 2' - 1 3/5').
Pedaal (C-a°): Aangehangen.
Literatuur
  • Uit de orgelbouwwereld. - In: Het Orgelblad, jrg. 6 nr. 12, december 1963.
  • Het historische orgel in Nederland 1850 - 1858 / Peter van Dijk (eindred.). - Amsterdam : Stichting NIvO, 2002. - (Encyclopedie Het Historische Orgel in Nederland ; 7).
  • Maarschalkerweerd & Zoon - Orgelmakers te Utrecht / Jos Laus. - Alphen aan den Rijn : Canaletto, 2008.

Foto: Jan Geertsma. Datering: 12 September 2009.
Foto: Jan Geertsma
Sint Pancras - Witte Kerk

Sint Pancras - Witte Kerk