Spring naar content
Volledige beschrijving geselecteerd orgel
Foto: Henk Brussee.

Foto: Henk Brussee

Lichtenvoorde, Nederland (Gelderland) - Johanneskerk
Gemeente: Oost-Gelre
Streek:Achterhoek
Adres: Rentenierstraat 9, 7131 DK, Lichtenvoorde

Beschrijving nr.: 1002746.

Gebouwd door: Jacobus Ambrost (1842)

JaarOrgelbouwerOpusActiviteit
1842 Jacobus Ambrost  nieuwbouw
1936 firma Johann Reil  ombouw
1942 Hendrick Wicher Flentrop  uitbreiding
1982 firma D.A. Flentrop  restauratie

  • Jacobus Ambrost bouwde in 1842 een nieuw orgel voor de Hervormde Kerk te Lichtenvoorde. Hij gebruikte echter bijna al het pijpwerk dat afkomstig was uit het vorige instrument. Dit was in 1723 tweedehands aangekocht van D. Wijnbergen, en in de kerk geplaatst door Diedrich Martens. Het instrument had waarschijnlijk één manuaal en aangehangen pedaal, en zeven of acht stemmen. De herkomst is niet bekend. Ambrost maakte een orgel met eveneens één manuaal en aangehangen pedaal. Het kreeg negen stemmen.
  • In de jaren 1935/1936 is de kerk gerestaureerd en anders ingedeeld. Het orgel werd door Johan Reil in een open opstelling tegen de torenmuur geplaatst. Slechts delen van de kas bleven behouden. In de jaren 1941/1942 vergrootte H.W. Flentrop het orgel met een Zwelwerk. Hiervoor werd oud pijpwerk gebruikt, en ook een oude windlade. Tevens verving hij de Trompet 8' door een nieuwe en plaatste hij een pneumatische Bourdon 16' op het hoofdwerk.
  • Het orgel werd er niet beter op in de volgende jaren, zodat in 1968 een grote revisie nodig was. Er werd besloten de Ambrost-situatie te reconstrueren. Ook zou een nieuw Bovenwerk in bijpassende stijl worden gemaakt. Het oude front kon worden gereconstrueerd aan de hand van oude afbeeldingen. De firma Flentrop voerde het werk uit, hierbij geadviseerd door Onno Wiersma en Aart van Beek. Op 24 september 1982 kon het orgel weer in gebruik worden genomen. Het orgel heeft geen manuaalkoppel.

Technische gegevens
Aantal registers per werk
- Hoofdwerk9
- Bovenwerk4
- Pedaalaangehangen
Totaal aantal stemmen13
ToetstractuurMechanisch
RegistertractuurMechanisch
Windlade(n)Sleepladen
Toonhoogtea' = 440 Hz
TemperatuurEqual temperament

Dispositie
Hoofdwerk (C-f'''): Prestant 8' - 1842, front 1982, Spitsfluit 8' (discant) - 1842, Gedackt 8' - C-H 1842, rest voor 1723, Octaaf 4' - voor 1723, front 1982, Gedacktfluit 4', Quint 3' - bas 1982, discant voor 1723, Octaaf 2' - voor 1723, alleen C uit 1842, Mixtuur II-III sterk - bas 1842, rest voor 1723, Trompet 8' (discant) - 1982, Dulciaan 8' (bas) - 1982.
Bovenwerk (C-f'''): Holpijp 8', Viola di Gamba 8' (discant) - 1982, Fluit 4' - 19e eeuw, Woudfluit 2' - 1982.
Pedaal (C-d'): Aangehangen.

VulstemSamenstelling
Mixtuur II-III sterk (Hoofdwerk) C: 2' - 1 1/2'. c°: 4' - 3' - 2'.
Overige dispositiegegevens
Van 't Kruijs (1885) Het Orgel in de Hervormde Kerk te Lichtenvoorde is in 1842 door Armbos, uit Haaksbergen, geleverd en heeft 9 sprekende stemmen, één klavier en aangehangen pedaal.
Organist de Heer Huijnink.
Manuaal: Prestant 8', Spitsfluit 8', Gedakt 8', Octaaf 4', Gedakt 4', Quint 3', Octaaf 2', Mixtuur 2, 3 st., Trompet (disc.) 8'.
Aangehangen Pedaal.
Verschillende disposities
  • De dispositie luidde in 1842:
    Manuaal: Prestant 8', Spitsfluit 8', Gedakt 8', Octaaf 4', Gedakt 4', Quint 3', Octaaf 2', Mixtuur II-III sterk, Trompet 8' (discant).
    Pedaal: aangehangen.

  • Voor de laatste restauratie luidde de dispositie:
    Manuaal I (C-f'''): Bourdon 16' (pneumatisch), Prestant 8', Gedekt 8', Spitsfluit 8' (C-H uit Gedekt), Octaaf 4', Fluit 4', Quint 3', Octaaf 2', Mixtuur II-III sterk (C: 2' - 1 1/3'; c': 4' - 2 2/3' - 2'), Trompet 8'.
    Manuaal II (in zwelkast): Holpijp 8', Viola di Gamba 8', Voix Céleste 8', Fluit 4', Woudfluit 2', twee open plaatsen.
    Pedaal (C-d'): Subbas 16' (pneumatisch transmissie).
    Koppelingen: Manuaal I - Manuaal II, Pedaal - Manuaal I, Pedaal - Manuaal II.

Literatuur
  • Verzameling van disposities der verschillende orgels in Nederland, benevens eene korte beschrijving van het Orgel in de Groote Kerk te Rotterdam met afbeelding / M.H. van 't Kruijs. - Rotterdam : Corns. Immig, 1885. - Fotografische herdruk, uitgegeven bij Frits Knuf, Amsterdam in 1972 in de serie Bibliotheca Organologica, volume I.
  • Orgel : Orgelbouw H.W. Flentrop te Zaandam. - In: De Harp, jrg. 36 nr. 8, augustus 1941.
  • Kroniek : 24 september 1982. - In: De Mixtuur, nr. 40, december 1982.
  • Lichtenvoorder orgel ontdaan van grote serie verminkingen : Achterhoekse orgels (III) / M. Seybel. - In: Reformatorisch Dagblad, zaterdag 19 februari 1983.
  • Orgelbouwnieuws : Lichtenvoorde / A. Bijvank. - In: De Orgelvriend, jrg. 25 nr. 5, mei 1983.
  • Het historische orgel in Nederland 1840 - 1849 / Peter van Dijk (eindred.). - Amsterdam : Stichting NIvO, 2002. - (Encyclopedie Het Historische Orgel in Nederland ; 6).

Situatie vanaf 1942.
Situatie vanaf 1942. Bron: Postcard.
Bron: Postcard
Situatie vanaf 1936.
Situatie voor 1936.
Foto: Jaap Huttenga. Datering: 22 juni 2014.
Foto: Jaap Huttenga