Spring naar content
Volledige beschrijving geselecteerd orgel
Foto: Tjalling Roosjen. Datering: 5 July 2011.

Foto: Tjalling Roosjen

Purmerend, Nederland (Noord-Holland) - Sint Nicolaaskerk (Koepelkerk), kabinetorgel
Gemeente: Purmerend
Adres: Kaasmarkt 15, 1441 BG, Purmerend
Website: http://www.rkparochiepurmerend.nl/
http://www.parochiemariamoedervangod.nl/

Beschrijving nr.: 1002620.

Gebouwd door: Gideon Thomas Bätz (1777)

JaarOrgelbouwerOpusActiviteit
1777 Gideon Thomas Bätz  nieuwbouw
1950 P.J.F. Praat  restauratie en uitbreiding
1966 J. de Koff & Zoon  restauratie
1980 firma D.A. Flentrop  restauratie

  • Het kabinetorgel dat tegenwoordig in de Koepelkerk in Purmerend staat heeft veel omzwervingen gemaakt. Het is in 1777 waarschijnlijk gebouwd als huisorgel voor een particulier. Bätz gebruikte bij de bouw deels ouder pijpwerk voor vijf van de zes registers, alleen de Sexquialter werd geheel nieuw gemaakt. In 1816 werd het geplaatst in de Evangelisch Lutherse Kerk te Beverwijk, voorzien van een nieuw loos front. In 1875 werd in Beverwijk een nieuw orgel in gebruik genomen. Het oude werd verplaatst naar de Hervormde Kerk van Wijk aan Zee. In 1905 ging het naar de Gereformeerde Kerk van Medemblik, en in 1939 naar de Gereformeerde Hulpkerk aan de Camplaan te Heemstede. P.J.F. Praat uit Zaandam maakte in 1950 een pneumatische bas voor de Prestant 8'. Bij de restauratie werd door de GOV toezicht gehouden. In 1957 plaatste hij het orgel in de Pinksterkerk in Heemstede. Het meubel werd overgeschilderd met een dikke laag witte verf.
  • Uiteindelijk is het in 1964 aangekocht als koororgel voor de Grote Kerk van Purmerend. Hierbij is de aanpassing uit 1950 weer verwijderd. De firma De Koff restaureerde het instrument in 1966 gedeeltelijk. Flentrop reconstrueerde in 1980 de klaviatuur en registermechaniek naar voorbeeld van het kabinetorgel uit het kasteel Amerongen. Het pedaalklavier is gemaakt naar model van het orgel in Vleuten. Flentrop maakte een transpositieklavier. Na de restauratie is het orgel geplaatst in de Raadszaal van het voormalige Stadhuis op de Kaasmarkt in Purmerend. In 2003 is het orgel weer terug verhuisd naar de Koepelkerk.

Kort overzicht van plaatsen waar het orgel heeft gestaan
1777OnbekendParticulier
1816BeverwijkEvangelisch Lutherse Kerk
1875Wijk aan ZeeHervormde Kerk
1905MedemblikGereformeerde Kerk
1939HeemstedeGereformeerde Hulpkerk
1957HeemstedePinksterkerk
1964PurmerendGrote- of Koepelkerk
1980PurmerendStadhuis
2003PurmerendGrote- of Koepelkerk

Technische gegevens
Aantal registers per werk
- Manuaal7
- Pedaalaangehangen
Totaal aantal stemmen7
ToetstractuurMechanisch
RegistertractuurMechanisch
Windlade(n)Sleepladen
Toonhoogtea' = 415 Hz

Dispositie
Manuaal (C-f'''): Prestant 8' (discant), Holpijp 8', Octaaf 4' (B/D), Fluit 4', Quint 3', Octaaf 2', Terts 1 3/5', Tremulant.
Pedaal (C-g°): Aangehangen.

Overige dispositiegegevens
Verschillende disposities Oorspronkelijke dispositie:
Manuaal: Prestant 8' (discant), Holpijp 8', Octaaf 4' (gedeeld), Fluit 4', Octaaf 2', Sexquialter II sterk, Tremulant.
Literatuur
  • Orgelberichten. - In: Organist & Eredienst, jrg. 16, nr. 175, september 1950.
  • Koororgels in Nederland / Maarten Seybel. - Zaltbommel: Europese Bibliotheek, 1979.
  • Het Gideon Thomas Bätz-orgel Purmerend / Jan Jongepier. - Purmerend, 1980.
  • De orgelmakers Bätz (1739 - 1849) : Een eeuw orgelbouw in Nederland / Gert Oost. - 3e aangevulde druk. - Alphen aan den Rijn: Canaletto, 1981.
  • Het historische orgel in Nederland 1769 - 1790 / Jan Jongepier (eindred.). - Amsterdam : Stichting NIvO, 1999. - (Encyclopedie Het Historische Orgel in Nederland ; 3).
  • Het Garrels-orgel terug in Purmerend. - Purmerend : Stichting Garrelsorgel Purmerend, 2003.
  • Het Garrels-orgel van Purmerend / Jan Jongepier ; Peter van Voorst. - Purmerend : Stichting Garrelsorgel Purmerend, 2017.
Opnamen Willem Poot bespeelt historische orgels in Waterland. - Stichting Orgelkring Waterland, Monnickendam (LP). - 1981.
Links http://www.garrelsorgelpurmerend.nl/

Foto: Tjalling Roosjen. Datering: 5 July 2011.
Foto: Tjalling Roosjen
Foto: Tjalling Roosjen. Datering: 5 July 2011.
Foto: Tjalling Roosjen
Foto: Tjalling Roosjen. Datering: 5 July 2011.
Foto: Tjalling Roosjen
Foto: Tjalling Roosjen. Datering: 5 July 2011.
Foto: Tjalling Roosjen
Foto: Tjalling Roosjen. Datering: 5 July 2011.
Foto: Tjalling Roosjen
Foto: Tjalling Roosjen. Datering: 5 July 2011.
Foto: Tjalling Roosjen
Foto: Tjalling Roosjen. Datering: 5 July 2011.
Foto: Tjalling Roosjen
Foto: Tjalling Roosjen. Datering: 5 July 2011.
Foto: Tjalling Roosjen
Foto: Tjalling Roosjen. Datering: 5 July 2011.
Foto: Tjalling Roosjen