Spring naar content
Volledige beschrijving geselecteerd orgel
Foto: Piet Bron. Datering: 14 May 2005.

Foto: Piet Bron

Holwert, Nederland (Fryslân) - Willibrorduskerk
Gemeente: Noardeast-Fryslân
Adres: Tsjerkstrjitte 11, 9151 HV, Holwert

Beschrijving nr.: 1002536.

Gebouwd door: J.C. Scheuer & Zn. (1852)

JaarOrgelbouwerOpusActiviteit
1852 J.C. Scheuer & Zn.  nieuwbouw
1907 Bakker & Timmenga  diverse werkzaamheden
1988 Bakker & Timmenga  restauratie

  • Het orgel in Holwerd werd door Scheuer opgeleverd in 1852. Bij de bouw was de hjeer S.W. Velds uit Sneek als adviseur aangesteld. Velds speelde het orgel ook in op 28 augustus 1852. Bakker & Timmenga voerden in 1907 reparaties uit. Ook werd de dispositie gewijzigd. De Prestant 8' van het pedaal werd verwijderd. Op het Bovenwerk werden drie registers vervangen: de Roerfluit 8' door een Fluit Dolce 8', de Prestant 4' door een Salicionaal 8' en de Portunaal 4' door een Salicet 4'. Zeer ingrijpend was de verbouwing van het mechanische gedeelte van het orgel: de klaviatuur kwam aan de zijkant, de windladen van de beide manualen werden omgewisseld en de tractuur moest grotendeels opnieuw worden aangelegd. Vanaf circa 1968 was het orgel niet meer te gebruiken, voornamelijk als gevolg van de heteluchtverwarming. In 1987 is het gerestaureerd door Bakker & Timmenga. Hierbij is de oorspronkelijke dispositie weer hersteld. De zijkantbespeling werd gehandhaafd. Bij de werkzaamheden waren Herman S.J. Zandt en Aart van Beek als adviseurs betrokken. Op 6 februari 1988 nam men het orgel weer in gebruik,
  • De Hervormde Kerk is na de vorming van de PKN verkocht aan de Stichting Alde Fryske Tsjerken en buiten gebruik gesteld voor erediensten. Het gebouw heeft thans de naam Willibrorduskerk.

Technische gegevens
Aantal registers per werk
- Hoofdwerk9
- Bovenwerk6
- Pedaal5
Totaal aantal stemmen20
ToetstractuurMechanisch
RegistertractuurMechanisch
Windlade(n)Sleepladen
Toonhoogtea' = 435 Hz
TemperatuurEqual temperament
Winddruk71 mm

Dispositie
Hoofdwerk (C-f'''): Bourdon 16', Prestant 8', Holpijp 8', Octaaf 4', Flauto Amabile 4', Quinta 2 2/3', Super Octaaf 2', Mixtuur IV sterk (2'), Trompet 8'.
Bovenwerk (C-f'''): Flauto Dolce 8', Viola di Gamba 8', Prestant 4', Portunaal 4', Pastorita 2', Dulciaan 8'.
Pedaal (C-d'): Subbas 16', Open Fluit 8', Prestant 8', Octaaf 4', Trompet 8'.
Koppelingen: Manuaalkoppel, Pedaal - Hoofdwerk.
Speelhulpen: Tremulant, Ventiel.

VulstemSamenstelling
Mixtuur IV sterk C: 2' - 1 1/3' - 1' - 2/3'. c': 4' - 2 2/3' - 2' - 1 1/3'. c'': 8' - 5 1/3' - 4' - 2'.
Literatuur
  • Orgels in Friesland - deel 1 / Maarten Seybel. - Baarn: De Praestantspers, 1970.
  • Het Scheuer-orgel te Holwerd : Beknopt overzicht over zijn geschiedenis / Herman S.J. Zandt. - Elburg : Stichting tot Behoud van het Nederlandse Orgel, [1987]. - (Publicatie ; nr. 27).
  • De orgelgeschiedenis van de Hervormde Gemeente te Holwerd : Hommage aan Johann Christoff Scheuer / Herman S.J. Zandt. - Holwerd : Kerkvoogdij Nederlandse Hervormde Gemeente, 1988.
  • Kroniek : 6 februari 1988. - In: De Mixtuur, nr. 60, juni 1988.
  • Het werk van de orgelmaker Johann Christoff Scheuer in Friesland / Jan Jongepier. - In: Het Orgel, jrg. 86 nr. 5, mei 1990.
  • Johann Christoff Scheuer (1776-1854) : Het einde van een Zwolse orgelmakerij / H.C.J. Wullink. - Delden: Stichting Drents-Overijsselse Kerken, 1996. - (Bulletin nr. 13).
  • Het historische orgel in Nederland 1850 - 1858 / Peter van Dijk (eindred.). - Amsterdam : Stichting NIvO, 2002. - (Encyclopedie Het Historische Orgel in Nederland ; 7).
  • Vijf eeuwen Friese orgelbouw : Een schoone voorraad waarlyk / Jan Jongepier. - Leeuwarden : Friese Pers Boekerij, 2004.
  • "Zoodat wij hem met vrijmoedigheid aan de Friesche Kerken aanbevelen" : over Taeke Pieters Klimstra (1858-1945) orgelmaker te Wierum en Metslawier / Victor Timmer. - Elburg : Stichting tot Behoud van het Nederlandse Orgel, 2006. - (Publicatie nr. 64).
  • Najaarsexcursie langs de Waddenkust / Gjildert van der Velde, Keimpe van der Wal. - In: Friese Orgelkrant 2023 (Stichting Organum Frisicum - Het Friese Orgel).

Foto: Piet Bron. Datering: 14 May 2005.
Foto: Piet Bron
Foto: Piet Bron. Datering: 14 May 2005.
Foto: Piet Bron
Foto: Michiel van 't Einde. Datering: 22 August 2009.
Foto: Michiel van 't Einde
Foto: Michiel van 't Einde. Datering: 22 August 2009.
Foto: Michiel van 't Einde
Foto: Michiel van 't Einde. Datering: 22 August 2009.
Foto: Michiel van 't Einde
Foto: Michiel van 't Einde. Datering: 22 August 2009.
Foto: Michiel van 't Einde
Foto: Michiel van 't Einde. Datering: 22 August 2009.
Foto: Michiel van 't Einde
Foto: Michiel van 't Einde. Datering: 22 August 2009.
Foto: Michiel van 't Einde
Foto: Michiel van 't Einde. Datering: 22 August 2009.
Foto: Michiel van 't Einde