Spring naar content
Complete description of the selected organ
Photo: Michiel van 't Einde. Date: 30 December 2013.

Photo: Michiel van 't Einde

Gramsbergen, Nederland (Overijssel) - Boomhofkerk
Municipal: Hardenberg
Address: Boomhofstraat 3, 7783 AN, Gramsbergen
Website: http://www.pggramsbergen.nl/

Description nr.: 1002493.
Stichting Orgelcentrum card number: A0078. De Mixtuur card number: D03.

Built by: L. van Dam & Zonen (1898)

YearBuilderOpusActivity
1898 L. van Dam & Zonen  new organ
1940 P. van Dam  restoration
1949 P. van Dam  maintenance/reparations
1971 Ernst Leeflang  restoration
1994 Ernst Leeflang  restoration

  • Het orgel van de Hervormde Kerk te Gramsbergen is in gebruik genomen op 31 oktober 1898. Bij de oplevering was er nog een open plaats op de bovenwerklade voor een tongwerk 8' (waarschijnlijk een Clarinet). Het pedaal was aangehangen. De firma P. van Dam restaureerde het orgel in 1939/1940. Er is bij deze restauratie niets gewijzigd, ondanks voorstellen voor een pneumatische pedaallade met een Subbas 16' en een Cello 8'. Adviseur tijdens deze restauratie van Herman H. Kaldenberg, organist van de Grote Kerk in Meppel.
  • Pas na de Tweede Wereldoorlog is de windvoorziening electrisch gemaakt: in 1949. De windmotor van de firma Meidinger is door P. van Dam uit Leeuwarden geplaatst. De orgeltrapper, J. van der Haar, was op dat moment al vanaf 1898 in functie. In 1950 is een belletje aangelegd, waardoor de organist vanuit de consistorie kon worden geattendeert op de komst van de kerkenraad en de predikant. De firma Leeflang stelde in 1962 voor om het orgel grondig te reviseren en de dispositie van het instrument om te bouwen. De plannen zijn gelukkig niet uitgevoerd, daar anders veel van het oorspronkelijk pijpwerk verloren was gegaan.
  • Pas in 1971 startte Leeflang met een restauratie. De kerkenraad had Klaas Bolt als adviseur in de arm genomen. In december 1971 was de restauratie voltooid. Het betrof vooral een restauratie van het pijpwerk, de windvoorziening en de windladen. Ook is een Flageolet 1' geplaatst op de open plaats op het Bovenwerk. Klaas Bolt constateerde dat de Trompet van het Hoofdwerk niet uit 1898 is, maar later moet zijn vervangen. Mogelijk is dat gebeurd in 1940. Plannen voor een vrij pedaal met twee registers zijn ook nu niet uitgevoerd.
  • Rond 1985 is een tweedehands windlade met pijpwerk voor een Subbas 16' en een hiervan afgeleide Gedekt 8' gekocht, en middels een electrische verbinding is hiermee een vrij pedaal aangelegd. Het orgel bleef hierdoor verder ongewijzigd. Dit functioneerde redelijk. Omdat echter ook de tractuur nodig gerestaureerd moest worden (dat was in 1971 niet gedaan) werd vanaf 1988 samen met Jan Jongepier als adviseur gewerkt aan een restauratieplan, waarbij ook een vrij pedaal in de stijl van Van Dam zou worden aangebracht. Ook werd de Flageolet uit 1971 vervangen door een tongwerk, zoals oorspronkelijk door Van Dam bedoeld was. De werkzaamheden zijn uitgevoerd door de firma Leeflang. Op 20 mei 1994 is het orgel weer in gebruik genomen. Het werd bij deze gelegenheid bespeeld door Jan Jongepier.

Technical data
Number of stops per division
- Hoofdwerk10
- Bovenwerk6
- Pedaal3
Total number of stops19
Key actionMechanical
Stop actionMechanical
Windchest(s)Slider chests
TemperamentEqual temperament

Specification
Hoofdwerk (C-f'''): Bourdon 16', Prestant 8', Holpijp 8', Violon 8', Octaaf 4', Roerfluit 4', Quint 3', Octaaf 2', Cornet IV sterk, Trompet 8' (B/D).
Bovenwerk (C-f'''): Salicionaal 8', Viola di Gamba 8', Fluit Dolce 8', Salicet 4', Gemshoorn 2', Dulciaan 8' - 1994, Tremblant - Inliggend.
Pedaal (C-f'): Subbas 16' - 1994, Octaaf 8' - 1994, Basson 16' - 1994.
Couplers: Hoofdwerk - Bovenwerk, Pedaal - Hoofdwerk, Pedaal - Bovenwerk.
Accessories: Tremulant beide manualen (opliggend), Windlosser, 2 Afsluiters.

Literature
  • Orgelbouwnieuws. - In: Het Orgel, jrg. 68 nr. 1, januari 1972.
  • Van Dam Orgel Nederlandse Hervormde Kerk Gramsbergen. - Gramsbergen : Orgelcommissie Hervormde Gemeente, 1994. - Ingebruiknameprogramma 20 mei 1994.
  • Historie Van Dam orgel te Gramsbergen / K. Pasveer. - Ongedateerd, na 1994.
  • Het historische orgel in Nederland 1894 - 1901 / Hans Fidom (eindred.). - Amsterdam : Stichting NIvO, 2008. - (Encyclopedie Het Historische Orgel in Nederland ; 13).

Photo: Michiel van 't Einde. Date: 30 December 2013.
Photo: Michiel van 't Einde
Photo: Michiel van 't Einde. Date: 30 December 2013.
Photo: Michiel van 't Einde
Photo: G. Meyster. Date: ca. 1965.
Photo: G. Meyster
Photo: Michiel van 't Einde. Date: 30 December 2013.
Photo: Michiel van 't Einde
Photo: Michiel van 't Einde. Date: 30 December 2013.
Photo: Michiel van 't Einde
Photo: Michiel van 't Einde. Date: 30 December 2013.
Photo: Michiel van 't Einde
Photo: Michiel van 't Einde. Date: 30 December 2013.
Photo: Michiel van 't Einde