Spring naar content
Volledige beschrijving geselecteerd orgel
Foto: Piet Bron. Datering: 26 May 2024.

Foto: Piet Bron

Macharen, Nederland (Noord-Brabant) - Sint Petruskerk
Gemeente: Oss
Streek:Maasland
Adres: Dorpstraat 1, 5367 AK, Macharen
Website: https://parochiewillibrordus.nl/

Beschrijving nr.: 1002017.

Gebouwd door: Matthijs van Deventer (1755)

JaarOrgelbouwerOpusActiviteit
1755 Matthijs van Deventer  nieuwbouw
1866 Franciscus Cornelis Smits  ombouw
1970 Gebroeders Vermeulen  restauratie
2024 Verschueren Orgelbouw  restauratie

  • In 1754/1755 maakte Van Deventer een klein orgel met één klavier en negen stemmen. Op de lade was nog een plaats over zonder sleep, en er was een plaats voorbereid voor een Trompet 8'. Rond 1860 werd de kerk verbouwd en aanzienlijk uitgebreid in neogotische stijl. Smits kreeg in 1865 de opdracht het orgel te restaureren en uit te breiden met een tweede klavier. Het oude werk werd door hem als onderpositief gebruikt, door dit een kwartslag te draaien. De firma J. Peskens uit Oss maakte een nieuwe orgelkas in neogotische stijl.
  • In 1970 werd het orgel door Vermeulen uit Weert gerestaureerd onder advies van Hans van der Harst. Op 5 juli 1970 kon het orgel weer in gebruik worden genomen, bij welke gelegenheid het door Hans van der Harst werd bespeeld. Deze drie stemmen worden in andere opgaven niet gemeld.
  • Het orgel is in 2024 door Verschueren Orgelbouw gereviseerd. Adviseur was Rogér van Dijk. De koppen van de Trompet 8' zijn vernieuwd, verder is het pijpwerk waar nodig hersteld, zijn de mechanieken opnieuw afgeregeld en is het instrument opnieuw gestemd. Het werd hierna weer in gebruik genomen op 26 mei 2024 met een concert door Jan van de Laar.

Technische gegevens
Aantal registers per werk
- Hoofdwerk8
- Positief8
- Pedaalaangehangen
Totaal aantal stemmen16
ToetstractuurMechanisch
RegistertractuurMechanisch
Windlade(n)Sleepladen
Toonhoogtea' = 420 Hz
TemperatuurEqual temperament
Winddruk80 mm

Dispositie
Hoofdwerk (C-f'''): Bourdon 16' (B/D) - 1866, Prestant 8', Holpyp 8', Fugara 8' (D) - 1866, Prestant 4', Octaaf 2', Mixtuur II sterk (1 1/2') - 1866, Trompet 8' (B/D) - 1866.
Positief (C-f'''): Holpyp 8', Salicet 8' (D) - 1866, Prestant 4' (B/D), Fluit 4', Picolo 2', Cornet II sterk (3') (D) - 1755, Mixtuur III sterk (1'), Euphone 8' (B/D) - 1866.
Pedaal (C-f°): Aangehangen aan Hoofdwerk.
Speelhulpen: Ventil.

VulstemSamenstelling
Mixtuur II sterk (Hoofdwerk) C: 1 1/2' - 1'. c°: 2' - 1 1/2'. c': 3' - 2'. c'': 4' - 3'.
Mixtuur III sterk (Positief) C: 1' - 2/3' - 1/2'. cìs°: 1 1/2' - 1' - 2/3'. cis': 2' - 1 1/2' - 1'.
Cornet II sterk discant (Positief) c': 3' - 1 3/5'.
Overige dispositiegegevens
Broekhuijzen (1855) Manuaal: Prestant 4' (in het front), Prestant 8' disc., Holpijp 8', Fluit 4', Quint 1 1/2' bas, Sesquialter disc., Cornet disc., Octaaf 2', Mixtuur 3 st. en een vrije sleep voor Trompet.
Klavier vier octaven; drie balgen ongeveer 3x6 voet.
Verschillende disposities De oorspronkelijke dispositie was vermoedelijk: Holpijp 8', Praestant 8' (discant), Prestant 4', Fluit 4', Octaaf 2', Quint 1 1/2' (bas), Cornet (discant), Sesquialter (discant), Mixtuur III sterk.
Literatuur
  • Oude orgels in Brabant / Hans v.d. Harst. - In: Het Orgel, jrg. 63 nr. 11, november 1967.
  • Heringebruikname van het gerestaureerde orgel in de kerk van St. Petrus Banden te Macharen bij Oss door Hans van der Harst op zondag 5 juli 1970 om 3.30 uur.
  • Het orgel in de kerk van St. Petrus Banden te Macharen : restauratiebericht 5 juli 1970 / J.J. van der Harst.
  • Orgelbouwnieuws. - In: Het Orgel, jrg. 66 nr. 7/8, juli/augustus 1970.
  • Orgelinhuldigingen : Nederland. - In: De Praestant, jrg. 19 nr. 3, augustus 1970.
  • Het orgel in de kerk van Sint Petrus Banden te Macharen / Hans van der Harst. - In: Het Orgel, jrg. 66 nr. 9, september 1970.
  • Brabant excursie / J.C. Meischke. - In: De Orgelvriend, jrg. 13 nr. 9, september 1971.
  • Brabantse orgelpracht / P.H. Vree. - In: De Orgelvriend, jrg. 14 nr. 9, september 1972.
  • Disposities van de voor orgelconcerten in aanmerking komende orgels in Oss en regio / Orgelkring F.C. Smits. - ca. 1980. - Gestencilde brochure.
  • Het werk van de orgelmakersfamilie Van Eijsdonck - Van Nistelrooy - Kuijte / Wout van Kuilenburg. - 's Hertogenbosch: Noordbrabants Genootschap, 1983.
  • Repertorium van orgels en orgelmakers in Noord-Brabant tot omstreeks 1900 / Frans Jespers. - 's-Hertogenbosch : Het Noordbrabants Genootschap, 1983.
  • Aanvullende gegevens betreffende de orgelmakerij te Oss / W. van Kuilenburg. - In: De Mixtuur, nr. 51, oktober 1985.
  • De orgelbouwers Smits : enkele aspecten van hun leven en werk / Angeline Augustus, Johan Zoutendijk [red.]. - [S.l.] : Het Brabantse Orgel, [1994].
  • Het historische orgel in Nederland 1865 - 1872 / Teus den Toom (eindred.). - Amsterdam : Stichting NIvO, 2004. - (Encyclopedie Het Historische Orgel in Nederland ; 9).
  • De orgelmakers Smits te Reek (bij Grave) / J.G.P.G. Boogaarts. - Zutphen : WalburgPers, 2017.
  • Het Van Deventer/Smits-orgel in de parochiekerk van Sint-Petrus. Banden in Macharen / Rogér van Dijk. - Restauratieverslag, 2024.
  • Uitnodiging : Heringebruikname van het door de firma Verschueren gerestaureerde Smitsorgel in de Sint Petrus' Bandenkerk te Macharen : Zondag 26 mei 2024, 16.00 uur : Jan van de Laar (orgel).
  • Het orgel klinkt weer in Macharen : Zorgvuldige restauratie van het eeuwenoude instrument met duizend orgelpijpen / Mari van Rossum. - In: Brabants Dagblad, zaterdag 25 mei 2024.
Opnamen
  • Carl Philipp Emanuel Bach : Orgelwerken / Peter van Dijk. - LBCD 35 (CD). - Opgenomen in Guastalla, Macharen en Ohnenheim.
  • Brabantse Orgelcultuur : Smits Orgels 3 / Bram Beekman. - Eurosound ES 46.701 (LP). - 1984. - Bespeeld worden de orgels in Schaijk en Macharen.

Foto: Piet Bron. Datering: 12 July 2014.
Foto: Piet Bron
Foto: Piet Bron. Datering: 12 July 2014.
Foto: Piet Bron
Foto: Piet Bron. Datering: 12 July 2014.
Foto: Piet Bron
Foto: Piet Bron. Datering: 12 July 2014.
Foto: Piet Bron
Foto: Piet Bron. Datering: 26 May 2024.
Foto: Piet Bron
Foto: Piet Bron. Datering: 26 May 2024.
Foto: Piet Bron
Foto: Piet Bron. Datering: 26 May 2024.
Foto: Piet Bron
Foto: Piet Bron. Datering: 26 May 2024.
Foto: Piet Bron
Foto: Piet Bron. Datering: 26 May 2024.
Foto: Piet Bron
Foto: Piet Bron. Datering: 26 May 2024.
Foto: Piet Bron
Foto: Piet Bron. Datering: 26 May 2024.
Foto: Piet Bron
Foto: Piet Bron. Datering: 26 May 2024.
Foto: Piet Bron
Foto: Piet Bron. Datering: 26 May 2024.
Foto: Piet Bron
Foto: G. Meyster. Datering: 1956.
Foto: G. Meyster
Foto: Piet Bron. Datering: 12 July 2014.
Foto: Piet Bron
Foto: Piet Bron. Datering: 21 June 2017.
Foto: Piet Bron