Volledige beschrijving geselecteerd orgel
Foto: Jan Korpershoek
Heusden, Nederland (Noord-Brabant) - Grote- of Sint Catharinakerk
Gemeente: Heusden
Adres: Burchtstraat 2, 5256 EB, Heusden
Website: http://www.hervormdegemeenteheusden.nl/
Beschrijving nr.: 1000957.
Fotokaart De Mixtuur nummer: E17 (Zutphen).
Gebouwd door: Hinderik Berends Lohman (1828)
Het orgel bevat ouder materiaal: Pijpwerk, windladen en klavieren uit 18e eeuw van Johannes Andreas Paradijs
Kort overzicht van plaatsen waar het orgel heeft gestaan
Technische gegevens
Dispositie
Hoofdwerk (C-f'''): Bourdon 16', Prestant 8', Viola di Gamba 8', Roerfluit 8', Octaaf 4', Gemshoorn 4', Roerquint 2 2/3', Octaaf 2', Cornet IV sterk (discant), Mixtuur III-IV sterk, Trompet 8' (B/D), Vox Humana 8' (B/D) - 1984.
Rugwerk (C-f'''): Prestant 8' (discant), Holpijp 8', Quintadena 8', Prestant 4', Roerfluit 4', Woudfluit 2', Flageolet 1' - 1984, Sesquialter II sterk, Dulciaan 8' (B/D).
Pedaal (C-d'): Prestant 16', Subbas 16', Octaaf 8', Wijdgedekt 8', Quint 5 1/3' - 1984, Octaaf 4', Bazuin 16', Trompet 8' - 1984.
Koppelingen: Manuaalkoppel (B/D), Pedaal - Hoofdwerk.
Speelhulpen: Tremulant, Ventiel, Calcant, Drie afsluitingen.
Foto: Jan Korpershoek
Heusden, Nederland (Noord-Brabant) - Grote- of Sint Catharinakerk
Gemeente: Heusden
Adres: Burchtstraat 2, 5256 EB, Heusden
Website: http://www.hervormdegemeenteheusden.nl/
Beschrijving nr.: 1000957.
Fotokaart De Mixtuur nummer: E17 (Zutphen).
Gebouwd door: Hinderik Berends Lohman (1828)
Het orgel bevat ouder materiaal: Pijpwerk, windladen en klavieren uit 18e eeuw van Johannes Andreas Paradijs
Jaar | Orgelbouwer | Opus | Activiteit | 1828 | Hinderik Berends Lohman | nieuwbouw | 1894 | Johan Frederik Witte | diverse werkzaamheden | 1938 | J.C. Sanders & Zoon | restauratie | 1984 | Orgelmakerij Reil | overplaatsing | 2007 | Orgelmakerij Reil | restauratie |
- In de achttiende eeuw bouwde een onbekende bouwer het orgel voor de Sint Janskerk te Arnhem. Er zijn echter aanwijzingen dat Johannes Andreas Paradijs de maker is. De Janskerk werd afgebroken, en in 1824 werd het geplaatst in de Broederenkerk te Zutphen. Lohman wijzigde het ingrijpend, en bouwde eigenlijk een nieuw orgel met gebruik van oud materiaal. Het werd in 1828 opgeleverd.
- Herstel volgde door J.F. Witte in 1894 en J.C. Sanders in 1938. Bij deze laatste restauratie maakte Sanders het pedaal electrisch.
- In 1982 kocht de kerk te Heusden het orgel aan. In Heusden was al sinds 1944 geen goed orgel meer. In de nacht van 4 op 5 november 1944 bliezen de Duitsers de toren op, waardoor het vorige instrument van Naber uit 1840 werd vernietigd. In 1946 werd een tijdelijk orgel in gebruik genomen, dat door Valckx & Van Kouteren was geleverd. Er kwamen verschillende plannen op tafel voor de aanschaf van een historisch instrument, zoals dat van de Noorderkerk te Rotterdam of de Bethlehemkerk in Zwolle. Uiteindelijk kon men in 1980 het orgel van de Broederenkerk kopen. Deze kerk werd buiten gebruik gesteld en is na een ingrijpende verbouwing in 1983 als Openbare Bibliotheek in gebruik genomen.
- Na een restauratie door de firma Reil werd het op 22 september 1984 in gebruik genomen met een bespeling door Hans van der Harst, adviseur tijdens de restauratie. De kas is ondieper gemaakt, en het instrument is ook in een nieuwe kleur geschilderd. Het blinderingssnijwerk bij de pijpvoeten, de engelenfiguren op het rugwerk en de bekroning van de vleugelstukken zijn ook nieuw. De door Lohman gereserveerde registers zijn ook bijgemaakt. Een aardig detail is dat de registerknoppen van Sanders zijn vervangen door Naber-registerknoppen, afkomstig van het orgel in de Grote Kerk te Alkmaar.
- In 2006/2007 is het orgel gerestaureerd door de firma Reil onder advies van Peter van Dijk. Op 26 mei 2007 nam men het orgel weer in gebruik.
Kort overzicht van plaatsen waar het orgel heeft gestaan
18e eeuw | Arnhem | Sint Janskerk |
1824 | Zutphen | Broederenkerk |
1984 | Heusden | Grote- of Sint Catharinakerk |
Technische gegevens
Aantal registers per werk | |
- Hoofdwerk | 12 |
- Rugwerk | 9 |
- Pedaal | 8 |
Totaal aantal stemmen | 29 |
Toetstractuur | Mechanisch |
Registertractuur | Mechanisch |
Windlade(n) | Sleepladen |
Toonhoogte | a' = 435 Hz |
Temperatuur | Werckmeister III |
Dispositie
Hoofdwerk (C-f'''): Bourdon 16', Prestant 8', Viola di Gamba 8', Roerfluit 8', Octaaf 4', Gemshoorn 4', Roerquint 2 2/3', Octaaf 2', Cornet IV sterk (discant), Mixtuur III-IV sterk, Trompet 8' (B/D), Vox Humana 8' (B/D) - 1984.
Rugwerk (C-f'''): Prestant 8' (discant), Holpijp 8', Quintadena 8', Prestant 4', Roerfluit 4', Woudfluit 2', Flageolet 1' - 1984, Sesquialter II sterk, Dulciaan 8' (B/D).
Pedaal (C-d'): Prestant 16', Subbas 16', Octaaf 8', Wijdgedekt 8', Quint 5 1/3' - 1984, Octaaf 4', Bazuin 16', Trompet 8' - 1984.
Koppelingen: Manuaalkoppel (B/D), Pedaal - Hoofdwerk.
Speelhulpen: Tremulant, Ventiel, Calcant, Drie afsluitingen.
Vulstem | Samenstelling |
Mixtuur III-IV sterk | C: 2' - 1 1/3' - 1'. f°: 4' - 2 2/3' - 2' - 1 1/3'. |
Cornet IV sterk discant | c': 4' - 2 2/3' - 2' - 1 3/5'. |
Sesquialter II sterk | C: 1 1/3' - 4/5'. c°: 2 2/3' - 1 3/5'. |
Overige dispositiegegevens | |
---|---|
Hess (1774) |
Het Orgel in de Jans-Kerk (Arnhem) is aldus gesteld: Een halve Praestant 8', Holpyp 8', Praestant 8', Quintadeena 4', Fluit 4', Octaav 2', Octaav 2' (naauwe Mensuur), Nazat 3', Sexquialtra en Mixtuur. Hebbende maar één Hand-Clavier zonder Pedaal, en twee Blaasbalgen. |
Verschillende disposities |
|
Literatuur |
|
Opnamen |
|
Links |
https://www.reil.nl/product/grote-of-catharinakerk-heusden/ https://www.brabantorgel.nl/heusden-grote-of-sint-catharijnekerk/ |
|
|
|
|
|
|
|