Spring naar content
Ausführliche Beschreibung der vorgewählten Orgel
Bild: Sauer Orgelbau.

Bild: Sauer Orgelbau

Berlin, Deutschland (Berlin) - Kaiser-Wilhelm-Gedächtnis-Kirche (Charlottenburg)
Gemeinde: Berlin

Beschreibung nr.: 2014636.

Gebaut von: Wilhelm Sauer Orgelbau (1895) - Opus 660
Destroyed (1943)

JahrOrgelbauerOpusAktivität
1895 Wilhelm Sauer Orgelbau660 Neubau
1897 Wilhelm Sauer Orgelbau  Vergrößerung
1920 Wilhelm Sauer Orgelbau  Vergrößerung

  • De Kaiser-Wilhelm-Gedächtniskirche in Charlottenburg is gebouwd naar een ontwerp van Franz Schwechten in de jaren 1891-1895. De firma Sauer bouwde het orgel, opus 660 van de firma. Kerk en orgel werden op 1 september 1895 in gebruik genomen.
  • Het orgel had bij oplevering 80 stemmen. Het werd in 1897 voltooid met de bouw van een Fernwerk. Er werden in dat jaar al enkele wijzigingen in de dispositie doorgevoerd: op het derde manuaal verving men de Quintaden 16' door een Hohlflöte 8' en de Vox Humana 8' door een Physharmonica 16'. Het pedaal werd uitgebreid met drie stemmen. Op 21 maart 1897 werd het uitgebreide orgel voor het eerst bespeeld tijdens een feestelijke kerkdienst.
  • Sauer voerde in 1920 een revisie uit. Hierbij werd het orgel uitgebreid met verschillende nieuwe registers. Ook werd het aantal speelhulpen vergroot. Het orgel is verloren gegaan in 1943 bij bombardementen op het kerkgebouw.

Technische Daten
Anzahl Register pro Manual
- I. Manual22
- II. Manual20
- III. Manual (Schwellwerk)20
- IV. Manual (Fernwerk)10
- Pedal21
Gesamtzahl der Stimmen93
TastentrakturPneumatic
RegistertrakturPneumatic
Windlade(n)Cone chests

Disposition
I. Manual (C-g'''): Prinzipal 16', Bourdon 16', Prinzipal 8', Doppelflöte 8', Geigenprinzipal 8', Flute Harmonique 8', Viola da Gamba 8', Gedackt 8', Gemshorn 8', Quintaden 8', Oktave 4', Spitzflöte 4', Fugara 4', Rohrflöte 4', Rauschquinte 2 2/3'+2'', Piccolo 2', Mixtur 3 fach, Scharf 5 fach, Cornett 3-4 fach, Bombarde 16', Trompete 8', Clarine 4'.
II. Manual (C-g'''): Prinzipal 16', Gedackt 16', Prinzipal 8', Spitzflöte 8', Salicional 8', Traversflöte 8', Rohrflöte 8', Lieblich Gedackt 8', Dolce 8', Oktave 4', Flute Octaviante 4', Gemshorn 4', Flauto Dolce 4', Quinte 2 2/3', Oktave 2', Zartflöte 2', Mixtur 4 fach, Cornett 3 fach, Tuba 8', Cor Anglais 8'.
III. Manual (Schwellwerk) (C-g'''): Lieblich Gedackt 16', Prinzipal 8', Konzertflöte 8', Hohlflöte 8' - 1897, Schalmei 8' - labiaal, Gedackt 8', Aeoline 8', Voix Céleste 8', Quintaden 8', Prästant 4', Traversflöte 4', Quintaden 4', Viola 4', Nasard 2 2/3', Flautino 2', Harmonia Aetherea 3 fach, Cornett 3 fach, Physharmonica 16' - 1897, Trompette Harmonique 8', Oboe 8'.
IV. Manual (Fernwerk) (1897) (C-g'''): Quintatön 16', Prinzipal 8', Spitzflöte 8', Bourdon 8', Gamba 8', Voix Céleste 8', Oktave 4', Spitzflöte 4', Trompete 8', Vox Humana 8', Tremolo für Vox Humana.
Pedal (C-f'): Kontrabaß 32' - 1897, Untersatz 32', Prinzipal 16', Violon 16', Subbaß 16', Salicetbaß 16', Lieblichgedackt 16', Offenbaß 16' - 1897, Quintbaß 10 2/3', Prinzipal 8', Oktavbaß 8' - 1897, Violoncello 8', Baßflöte 8', Dulciana 8', Gedacktquint 5 1/3', Oktave 4', Terz 3 1/5', Posaune 16', Fagott 16', Trompete 8', Clarine 4'.
Koppeln: I. Manual - II. Manual, I. Manual - III. Manual, II. Manual - III. Manual, Pedal - I. Manual, Pedal - II. Manual, Pedal - III. Manual, Kollektivkoppel.
Nebenregister und Spielhilfen: 6 freie Kombinationen, Tutti, Registerrad (Walze).

Übrige dispositiondaten
Mehrere dispositionen De dispositie luidde van 1920 tot 1943:
I. Manual: Prinzipal 16', Bourdon 16', Prinzipal 8', Doppelflöte 8', Geigenprinzipal 8', Flute Harmonique 8', Viola da Gamba 8', Gedackt 8', Gemshorn 8', Quintaden 8', Oktave 4', Spitzflöte 4', Fugara 4', Rohrflöte 4', Rauschquinte 2 2/3'+2', Piccolo 2', Mixtur 3 fach, Scharf 5 fach, Cornett 3-4 fach, Bombarde 16', Trompete 8', Clarine 4', Glockenspiel (1920, a-d''').
II. Manual: Prinzipal 16', Gedackt 16', Prinzipal 8', Spitzflöte 8', Salicional 8', Traversflöte 8', Rohrflöte 8', Lieblich Gedackt 8', Dolce 8', Flute Octaviante 4', Gemshorn 4', Flauto Dolce 4', Oktave 2', Zartflöte 2', Mixtur 4 fach, Cornett 3 fach, Tuba 8', Cor Anglais 8', Klarinette 8' (1920), Krummhorn 8' (1920), Glockenspiel (1920, c'-c''').
III. Manual (Schwellwerk): Lieblich Gedackt 16', Prinzipal 8', Konzertflöte 8', Hohlflöte 8' (1897), Schalmei 8' (labiaal), Gedackt 8', Aeoline 8', Voix Céleste 8', Quintaden 8', Prästant 4', Traversflöte 4', Quintaden 4', Viola 4', Nasard 2 2/3', Flautino 2', Harmonia Aetherea 3 fach, Cornett 3 fach, Physharmonica 16' (1897), Trompette Harmonique 8', Oboe 8', Schwebung III. Manual (1920).
IV. Manual (Echowerk) (1897): Quintatön 16', Prinzipal 8', Spitzflöte 8', Bourdon 8', Dulciana 8' (1920), Piffaro 8' (1920), Violine 8' (1920), Vox Angelica 8' (1920), Oktave 4', Spitzflöte 4', Zartquinte 2 2/3' (1920), Flautino 2' (1920), Terz 1 3/5' (1920), Flageolett 1' (1920), Trompete 8', Vox Humana 8', Schwebung IV. Manual (1920).
Pedal: Kontrabaß 32' (1897), Untersatz 32', Prinzipal 16', Subbaß 16', Salicetbaß 16', Lieblichgedackt 16', Offenbaß 16' (1897), Quintbaß 10 2/3', Prinzipal 8', Oktavbaß 8' (1897), Violoncello 8', Baßflöte 8', Dulciana 8', Oktave 4', Terz 3 1/5', Nachthorn 2' (1920), Mixtur 6 fach (1920), Posaune 16', Fagott 16', Trompete 8', Clarine 4', Glockenspiel (1920, C-f').
Koppelingen: I. Manual - II. Manual, I. Manual - III. Manual, II. Manual - III. Manual, Pedal - I. Manual, Pedal - II. Manual, Pedal - III. Manual, Kollektivkoppel, Super III. Manual (1920), Super IV. Manual (1920), Sub III. Manual (1920), Super III. Manual (1920), Super Pedal (1920).
Speelhulpen: 6 freie Kombinationen, Tutti, Registerrad (Walze), Tutti Echowerk (1920), 3 feste Kombinationen Pedal (p - f - tutti, 1920), Manual 16'-Stimmen ab (1920), Rohwerke ab (1920), Pedalstimmen ab (1920).
Literatur
  • Orgelbau-Nachrichten. - In: Zeitschrift für Instrumentenbau, 15. Band, No. 36, 21. September 1895.
  • Orgelbau-Nachrichten : Ueber die Orgel der Kaiser Wilhelm-Gedächtniskirche in Berlin / Heinrich Reimann. - In: Zeitschrift für Instrumentenbau, 17. Jahrg., No. 18, 21. März 1897.
  • Orgel Sauer Frankfurt/Oder anno 1929 : [Katalog].
  • Der Orgelbauer Wilhelm Sauer (1831-1916) : Leben und Werk / Hans-Joachim Falkenberg. - Lauffen : Orgelbau Fachverlag Rensch, 1990. - (124. Veröffentlichung der Gesellschaft der Orgelfreunde).
  • 500 Jahre Orgeln in Berliner Evangelischen Kirchen / Berthold Schwarz, Uwe Pape. - Berlin : Pape Verlag, 1991.
  • A redőnyszerkezet története a német orgonakultúrában a XIX. század végéig / Méhes Balázs. - Budapest : Liszt Ferenc Zeneművészeti Egytem, 2010.

Quelle: Postcard.
Quelle: Postcard