Orgeldatabase | Gedetailleerde beschrijving

Volledige beschrijving geselecteerd orgel

Foto: Leo Maaskant. Datering: 1 May 2012.

Foto: Leo Maaskant

Gent, België (Oost-Vlaanderen) - Sint Niklaaskerk
Gemeente: Gent
Streek:Vlaanderen
Adres: Cataloniestraat 1, 9000, Gent

Beschrijving nr.: 2012510.

Gebouwd door: Aristide Cavaillé-Coll (1856) - opus 68

Aristide Cavaillé-Coll kreeg in 1853 de opdracht voor de bouw van een drieklaviers orgel voor de Sint Niklaaskerk te Gent. Het was het eerste werk van deze bouwer in België. Op 11 maart 1856 vond de ingebruikname plaats met een bespeling door Louis-James-Alfred Lefébure-Wely, afgewisseld door koor- en solozang. Op 12 maart 1856 gaf Alphonse Mailly een concert, waarna op 13 maart nog een concert door Lefébure-Wely volgde.
De kerk werd in twee delen gesplitst, waarbij het oostelijke deel als parochiekerk in gebruik bleef voor de erediensten, en het westelijke deel, met daarin het orgel, werd verkocht aan de gemeente Gent. Dit gedeelte was lange tijd buiten gebruik en gesloten voor publiek.
Sinds 1964 was het orgel aan het zicht onttrokken door een houten scheidingswand, met als doel het tijdens de restauratie van de ruimte tegen stof te beschermen. Momenteel is het westelijk deel van de kerk gerestaureerd door de stad Gent, met als doel het te gaan gebruiken voor officiële gelegenheden, concerten etc. Het orgel is inmiddels onderzocht en is een zeldzaam exemplaar van een vrijwel ongeschonden Cavaillé-Coll-orgel van deze omvang. Een restauratie is noodzakelijk. De houten kist rond het instrument werd verwijderd en het orgel is sindsdien zichtbaar.

Technische gegevens

Aantal registers per werk
- Grand Orgue	14
- Positif	10
- Récit Expressif	10
- Pédale	6
Totaal aantal stemmen	40
Toetstractuur	Mechanisch
Registertractuur	Mechanisch
Windlade(n)	Sleepladen

Dispositie
Grand Orgue (C-g'''):
Jeux de Fonds: Montre 16', Bourdon 16', Montre 8', Flûte Traversière 8', Bourdon 8', Unda Maris 8' - 1868, Prestant 4'.
Jeux de Combinaison: Quinte 3', Doublette 2', Fourniture 4 rangs, Cymbale 3 rangs, Bombarde 16', Trompette 8', Clairon 4'.
Positif (C-g'''):
Jeux de Fonds: Quintaton 16', Flûte Harmonique 8', Bourdon 8', Viole de Gambe 8', Dulciane 4'.
Jeux de Combinaison: Flûte Octaviante 4', Doublette 2', Flageolet 1', Trompette 8', Cor Anglais 8'.
Récit Expressif (C-g'''):
Jeux de Fonds: Flûte Harmonique 8', Viole de Gambe 8', Voix Céleste 8', Flûte Octaviante 4', Viole d'Amour 4'.
Jeux de Combinaison: Octavin 2', Trompette 8', Basson et Hautbois 8', Voix Humaine 8', Clairon 4'.
Pédale (C-d'):
Jeux de Fonds: Contrebasse 16', Basse 8', Octave 4'.
Jeux de Combinaison: Bombarde 16', Trompette 8', Clairon 4'.
Koppelingen: Accouplement du Positif au Grand Orgue, Accouplement du Récit au Grand Orgue, Tirasse Grand Orgue, Octaves Graves Grand Orgue, Octaves Graves Positif, Octaves Graves Récit.
Speelhulpen: Trémolo Voix Humaine, Effet d'Orage, Appel d'Anches Grand Orgue, Appel d'Anches Positif, Appel d'Anches Récit, Appel d'Anches Pédale.

Literatuur

Les églises de Gand : Tome II. Églises Paroissiales et Oratoires / Kervyn de Volkaersbeke. - Gand : L. Hebbelynck, 1858.
Het Cavaillé-Coll-orgel der St-Niklaaskerk te Gent / Berten De Keyzer. - Gent : Uitgeverij De Schalmey, 1946.
Cavaillé-Coll : Brief van Cavaillé-Coll aan de Z.E. Pastoor Dryver van de St-Niklaaskerk te Gent / Luc Jageneau. - In: De Schalmei, 5e Jaargang Nr. 1, Februari 1950.
Brief van Cavaillé-Coll aan de heer Strauven organist aan de St-Niklaaskerk te Gent II. - In: De Schalmei, 5e Jaargang Nr. 2, April 1950.
Brief van Cavaillé-Coll aan de heer Strauven III. - In: De Schalmei, 5e Jaargang Nr. 3, Juni 1950.
Brief van Cavaillé-Coll aan de Heer Strauwen IV. - In: De Schalmei, 5e Jaargang Nr. 5, Oktober 1950.
Un orgue centenaire / J. Kreps. - In: Musica Sacra, 57ste jrg., nr. 4, 1956.
Oude orgels in Vlaanderen : deel II / Gaby Moortgat. - [Brussel] : B.R.T., Dienst Pers en Publikaties, 1965. - (Brochure nr. 30).
Autour de l'inauguration par Lefébure-Wély de l'orgue Cavaillé-Coll de l'église St-Nicolas à Gand (1856) / J.P. Felix. - In: L'Organiste, 25e Année, Numéro 97, 1993/1.
Cavaillé-Collorgels in België 1859-1891 / Gilbert Huybens. - In: Orgelkunst, jrg. XX nummer 4, december 1997.
Storm in de St.-Niklaaskerk te Gent anno 1856 / Joris De Henau. - In: Het Orgel, jrg. 99 nr. 4, juli 2003.
Aristide Cavaille-Coll in de Sint-Niklaaskerk te Gent (1853-1856) / Joris De Henau. - In: Orgelkunst, jrg. 26, nr. 3, september 2003.
Het Cavaillé-Collorgel in de Sint-Niklaaskerk te Gent (1856) : De geschiedenis van de bouw en de inspeling van een romantisch orgel / Joris De Henau. - 2004.
Symposium rond Cavaillé-Coll-orgel St.-Niklaaskerk te Gent. - In: De Orgelkrant, jrg. 11 nr. 10, oktober 2006.

Links

https://nl.wikipedia.org/wiki/Orgel_van_de_Sint-Niklaaskerk_in_Gent

YouTube Mini Documentary - The Cavaillé-Coll Organ of Ghent and its builder (2020)

Foto: Piet Bron	Foto: Piet Bron	Foto: Piet Bron	Foto: Piet Bron	Foto: Piet Bron	Foto: Piet Bron
Foto: Piet Bron	Foto: Piet Bron	Bron: BRT	Foto: Piet Bron	Foto: Piet Bron	Foto: Piet Bron
Foto: Jan van der Male