Ausführliche Beschreibung der vorgewählten Orgel
Bild: Bert Wisgerhof
Fulda, Deutschland (Hessen) - Hoher Dom Sankt Salvator
Gemeinde: Fulda
Adresse: Domplatz, Fulda
Website: http://www.bistum-fulda.de/
Beschreibung nr.: 2002835.
Gebaut von: Rieger Orgelbau (1996)
Die Orgel enthält älteren Material: Organ case aus 1713 von Adam Oehninger, aus 1877 von Wilhelm Sauer Orgelbau
Technische Daten
Disposition
Hauptwerk (C-a'''): Principal 8' - c-f''' 1877, Rohrgedackt 8', Flûte Harmonique 8' - c'-f''' 1877, Octave 4' - 1877, Spitzflöte 4', Superoctave 2', Rauschquinte 2 fach - 1877, Mixtur Major 5 fach (2'), Mixtur Minor 3 fach (2/3'), Cornett 5 fach (from g°), Trompete 16', Trompete 8', Tremulant.
Rückpositiv (C-a'''): Praestant 8', Holzgedackt 8', Quintatön 8' - 1877/1996, Octave 4' - 1877, Rohrflöte 4' - 1877, Quinte 2 2/3', Superoctave 2', Terz 1 3/5', Larigot 1 1/3', Scharf 4 fach (1'), Dulcian 16', Krummhorn 8', Trompete 8', Tremulant.
Schwellwerk (C-a'''): Bordun 16' - 1877, Principal 8' - 1877, Rohrflöte 8' - 1877, Salicional 8' - 1877, Gamba 8' - 1877, Vox Coelestis 8' (from G), Octave 4', Flaut Travers 4' - 1877, Viola 4', Nassard 2 2/3' - 1877, Doublette 2', Tierce 1 3/5', Plein Jeu 5 fach (2'), Progressio 4-6 fach (2 2/3') - 1877, Bombarde 16' - 1877, Trompette Harmonique 8', Hautbois 8', Voix Humaine 8', Clairon Harmonique 4', Tremulant.
Oberwerk (C-a'''): Gedackt 8' - 1877, Gemshorn 8' - 1877, Praestant 4', Fern Flöte 4' - 1877/1996, Piccolo 2', Sifflöte 1', Mixtur 3 fach (2'), Kornett 4 fach (from g°) - 1877, Clarinett 8' - 1877, Trompete 8', Clairon 4', Tremulant.
Pedalwerk (C-g'): Untersatz 32', Praestant 16', Subbass 16', Violon 16', Octave 8', Flûte 8', Cello 8', Octavbass 4' - 1877, Flûte 4', Flaut Travers 4' - 1877, Hintersatz 4 fach (2 2/3'), Kontraposaune 32', Posaune 16', Fagott 16', Trompete 8', Clairon 4' - 1877.
Koppeln: Hauptwerk - Rückpositiv, Hauptwerk - Schwellwerk, Hauptwerk - Oberwerk, Rückpositiv - Schwellwerk, Rückpositiv - Oberwerk, Schwellwerk - Oberwerk, Pedal - Hauptwerk, Pedal - Rückpositiv, Pedal - Schwellwerk, Pedal - Oberwerk, Pedal - Rückpositiv 4' (electric), Pedal - Schwellwerk 4' (electric), Hauptwerk - Schwellwerk 16' (electric).
Nebenregister und Spielhilfen: 32x12 electronic combination action, Sequencer, Register-crescendo (Walze).
Bild: Bert Wisgerhof
Fulda, Deutschland (Hessen) - Hoher Dom Sankt Salvator
Gemeinde: Fulda
Adresse: Domplatz, Fulda
Website: http://www.bistum-fulda.de/
Beschreibung nr.: 2002835.
Gebaut von: Rieger Orgelbau (1996)
Die Orgel enthält älteren Material: Organ case aus 1713 von Adam Oehninger, aus 1877 von Wilhelm Sauer Orgelbau
Jahr | Orgelbauer | Opus | Aktivität | 1713 | Adam Oehninger | Neubau | 1839 | Georg Franz Ratzmann | Umbau | 1877 | Wilhelm Sauer Orgelbau | 255 | Neubau im alten Gehäuse | 1917 | Wilhelm Ratzmann | Verschiedene Tätigkeiten | 1940 | Gebrüder Späth | Umbau | 1977 | Kreienbrink Orgelbau | Umbau | 1996 | Rieger Orgelbau | Neubau im alten Gehäuse |
- In 1708-1713 bouwde Vater Adam Oehninger een nieuw orgel voor de kathedraalkerk van Fulda met drie klavieren, vrij pedaal en 41 stemmen. Het orgel kreeg een fraaie barokke orgelkas. Georg Franz Ratzmann reviseerde het instrument in 1837-1839 en maakte een nieuwe windlade voor het Oberwerk met vijf extra stemmen. Ook vergrootte hij de manuaalomvang.
- Een geheel nieuw orgel werd in de jaren 1874-1877 door Wilhelm Sauer gemaakt (opus 255), maar de oude orgelkas bleef behouden. Het instrument met drie klavieren en 52 registers werd gebouwd met pneumatische kegelladen. In 1917 zijn de frontpijpen gevorderd. Deze werden door Wilhelm Ratzmann uitgebouwd en later vervangen door zinken exemplaren. Dit orgel is in de jaren 1933-1940 ingrijpend verbouwd door Späth, die de tractuur electrificeerde, het Rückpositiv leeghaalde (1934) en in de hoofdkas plaatste als Schwellwerk en een vierde manuaal toevoegde. Tevens sloot men het koororgel, in 1937 door Späth geheel vernieuwd, aan op de speeltafel van het hoofdorgel. Het instrument had nu 68 stemmen. De windladen van Sauer zijn in 1977 vervangen door nieuwe laden van Kreienbrink.
- In 1996 is het instrument geheel herbouwd door Rieger Orgelbau. De oude kas en de oude windlade van het rugpositief zijn opnieuw gebruikt. Van Sauer bleven 24 registers bewaard. Rieger maakte een nieuwe kas voor het rugpositief in oude stijl. Hans-Jürgen Kaiser, Gero Kaleschke en Reinhardt Menger waren als adviseurs bij de bouw betrokken.
Technische Daten
Anzahl Register pro Manual | |
- Hauptwerk | 12 |
- Rückpositiv | 13 |
- Schwellwerk | 19 |
- Oberwerk | 11 |
- Pedalwerk | 16 |
Gesamtzahl der Stimmen | 71 |
Tastentraktur | Mechanical |
Registertraktur | Electrical |
Windlade(n) | Slider chests |
Tonhöhe | a' = 439 Hz |
Temperatur | Equal temperament |
Winddruck | 85 mm (Rückpositiv), 95 mm (Hauptwerk en Oberwerk), 110 mm (Schwellwerk), 120/110 mm (Pedalwerk) |
Disposition
Hauptwerk (C-a'''): Principal 8' - c-f''' 1877, Rohrgedackt 8', Flûte Harmonique 8' - c'-f''' 1877, Octave 4' - 1877, Spitzflöte 4', Superoctave 2', Rauschquinte 2 fach - 1877, Mixtur Major 5 fach (2'), Mixtur Minor 3 fach (2/3'), Cornett 5 fach (from g°), Trompete 16', Trompete 8', Tremulant.
Rückpositiv (C-a'''): Praestant 8', Holzgedackt 8', Quintatön 8' - 1877/1996, Octave 4' - 1877, Rohrflöte 4' - 1877, Quinte 2 2/3', Superoctave 2', Terz 1 3/5', Larigot 1 1/3', Scharf 4 fach (1'), Dulcian 16', Krummhorn 8', Trompete 8', Tremulant.
Schwellwerk (C-a'''): Bordun 16' - 1877, Principal 8' - 1877, Rohrflöte 8' - 1877, Salicional 8' - 1877, Gamba 8' - 1877, Vox Coelestis 8' (from G), Octave 4', Flaut Travers 4' - 1877, Viola 4', Nassard 2 2/3' - 1877, Doublette 2', Tierce 1 3/5', Plein Jeu 5 fach (2'), Progressio 4-6 fach (2 2/3') - 1877, Bombarde 16' - 1877, Trompette Harmonique 8', Hautbois 8', Voix Humaine 8', Clairon Harmonique 4', Tremulant.
Oberwerk (C-a'''): Gedackt 8' - 1877, Gemshorn 8' - 1877, Praestant 4', Fern Flöte 4' - 1877/1996, Piccolo 2', Sifflöte 1', Mixtur 3 fach (2'), Kornett 4 fach (from g°) - 1877, Clarinett 8' - 1877, Trompete 8', Clairon 4', Tremulant.
Pedalwerk (C-g'): Untersatz 32', Praestant 16', Subbass 16', Violon 16', Octave 8', Flûte 8', Cello 8', Octavbass 4' - 1877, Flûte 4', Flaut Travers 4' - 1877, Hintersatz 4 fach (2 2/3'), Kontraposaune 32', Posaune 16', Fagott 16', Trompete 8', Clairon 4' - 1877.
Koppeln: Hauptwerk - Rückpositiv, Hauptwerk - Schwellwerk, Hauptwerk - Oberwerk, Rückpositiv - Schwellwerk, Rückpositiv - Oberwerk, Schwellwerk - Oberwerk, Pedal - Hauptwerk, Pedal - Rückpositiv, Pedal - Schwellwerk, Pedal - Oberwerk, Pedal - Rückpositiv 4' (electric), Pedal - Schwellwerk 4' (electric), Hauptwerk - Schwellwerk 16' (electric).
Nebenregister und Spielhilfen: 32x12 electronic combination action, Sequencer, Register-crescendo (Walze).
Übrige dispositiondaten | |
---|---|
Mehrere dispositionen |
|
Literatur |
|
Aufnahmen |
|
Weblinks |
https://www.bistum-fulda.de/bistum_fulda/kunst_musik/musik/orgelmusik/orgelmusik_am_dom/domorgel.php?navid=189 https://de.wikipedia.org/wiki/Fuldaer_Dom#Hauptorgel |
|
|
|
|