Spring naar content
Volledige beschrijving geselecteerd orgel
Foto: Bert Wisgerhof. Datering: 2000.

Foto: Bert Wisgerhof

Glauchau, Deutschland (Sachsen) - Sankt Georgenkirche
Gemeente: Glauchau
Adres: Kirchplatz 7, 08371, Glauchau
Website: https://kirchgemeinde-glauchau.de/

Beschrijving nr.: 2001526.

Gebouwd door: Gottfried Silbermann (1730) - opus 25

JaarOrgelbouwerOpusActiviteit
1730 Gottfried Silbermann25 nieuwbouw
1784 Christian Gottlob & Gotthold Heinrich Donati  diverse werkzaamheden
1836 Christian Gottlob Steinmüller  ombouw
1891 Richard Kreutzbach  wijzigen dispositie
1936 Jehmlich Orgelbau  ombouw
1949 Hans Michel  wijzigen dispositie
1953 Jehmlich Orgelbau  reconstructie
1998 Eule Orgelbau  reconstructie

  • Gottfried Silbermann bouwde van 1728-1730 een nieuw orgel voor de na een stadsbrand in 1712 herbouwde kerk van Glachau. C.G. en G.H. Donati repareerden het instrument in 1784, maar wijzigden niets. In 1816 stelde Christian Gottlob Steinmüller verschillende werkzaamheden voor, waaronder het evenredig stemmen van het pijpwerk. De voorstellen werden niet uitgevoerd, maar twintig jaar later, in 1836, kreeg Steinmüller alsnog de kans om zijn plannen uit te voeren. Het betekende dat er nogal wat werd vervangen: de Cymbel van het Hauptwerk en de Sesquialtera en de Vox Humana van het Oberwerk werden vervangen door een Viola da Gamba 8', een Salicet 4' en een Flauto Traverso 8'. Ook is er een evenredig zwevende temperatuur gelegd. De oude Vox Humana van Silbermann werd geplaatst in het orgel van de protestante Hofkirche te Dresden.
  • Richard Kreutzbach verving in 1891 de drie stemmen uit 1836 door een nieuwe Viola da Gamba 8', een Aeoline 8' en een Vox Humana 8'. Tevens vernieuwde hij de Trompet van het pedaal. In 1924 kreeg het orgel een electrische windmachine, geplaatst door Jehmlich. Jehmlich restaureerde het orgel in 1936. Hierbij verlaagden zij de toonhoogte met een halve toon door de slepen te verschuiven, breidden zij de pedaalomvang uit naar f' en plaatsten zij een nieuwe Cymbel, een Sesquialtera en een Octavebass 4'. Al het nieuwe pijpwerk kwam op pneumatische windladen, inclusief de uitbreiding van het pedaal. De tremulant werd verwijderd, omdat de registerknop nodig was voor de nieuwe manuaalkoppel. Tenslotte pasten zij de intonatie van de Viola di Gamba en de Aeoline uit 1891 aan.
  • Na de Tweede Wereldoorlog besloot men de twee strijkers uit 1891 te vervangen door meer bij het orgel passende stemmen. Hans Michel plaatste in 1949 een Quinte 5 1/3' op het Hauptwerk en een Terz 1 3/5' op het Oberwerk. Uiteindelijk is in 1952/1953 bij een grote restauratie door de firma Jehmlich de oorspronkelijke dispositie grotendeels hersteld. Wel is de uitbreiding van de pedaalomvang behouden gebleven, is de temperatuur evenredig zwevend en werd de Octavenbass 4' van het pedaal niet verwijderd.
  • In 1997/1998 restaureerde de firma Eule het orgel opnieuw. Nu werden de laatste afwijkingen van de originele toestand wel ongedaan gemaakt. De balgen werden gereconstrueerd, evenals de klaviatuur, de toonomvang van manualen en pedaal en de intonatie naar voorbeeld van andere Silbermann-orgels. Tenslotte werden meer dan 1200 pijpen nieuw gemaakt volgens de factuur van Silbermann.

Technische gegevens
Aantal registers per werk
- Hauptwerk11
- Oberwerk12
- Pedal5
Totaal aantal stemmen28
ToetstractuurMechanisch
RegistertractuurMechanisch
Windlade(n)Sleepladen
Toonhoogtea' = 440 Hz
TemperatuurEqual temperament
Winddruk75 mm

Dispositie
Hauptwerk (CD-c'''): Bordun 16', Principal 8', Rohrflöthe 8', Octava 4', Spitzflöthe 4', Quinta 3', Octava 2', Tertia 1 3/5', Mixtur 3 fach, Cornet 3 fach (discant), Cymbel 2 fach.
Oberwerk (CD-c'''): Principal 8', Gedackt 8', Quintaden 8', Octava 4', Rohrflöthe 4', Nasat 3', Octava 2', Quinta 1 1/2', Sufflöth 1', Sesquialtera 2 fach, Mixtur 3 fach, Vox Humana 8'.
Pedal (CD-c'): Principal Baß 16', Octav Baß 8', Posaune 16', Trompete 8'.
Koppelingen: Manuaalkoppel, Pedal - Hauptwerk.

Literatuur
  • Auf den Spuren von Gottfried Silbermann : Ein Lebensbild des berühmten Orgelbauers nach urkundlichen Quellen gezeichnet / Werner Müller. - Berlin : Evangelische Verlagsanstalt, 1968.
  • Die Orgeln Gottfried Silbermanns in Mitteldeutschland : Mit einem Anhang von Berichtigungen und Zusätze des Authors (1969) / Ulrich Dähnert. - Amsterdam : Fritz Knuf, 1971. - Facsimile heruitgave van de eerste druk uit 1953 met een aanhangsel.
  • Historische Orgeln in Sachsen : Ein Orgelinventar / Ulrich Dähnert. - 2. Auflage. - Leipzig : VEB Deutscher Verlag für Musik, 1983.
  • Orgel International 3/1999.
  • Die Orgeln Gottfried Silbermanns : Mit einem einleitenden Essay von Joachim Menzhausen / Frank-Harald Gress. - Dresden : Michael Sandstein Verlag, 2000. - (177. Veröffentlichung der Gesellschaft der Orgelfreunde).
  • Richard Kreutzbach (1839-1903) : Leben und Werk / Klaus Walter, Gert Rothe, Wolfram Hackel, Jiři Kocourek. - In: Acta Organologica ; Band 34. - Kassel : Merseburger, 2015. - (270. Veröffentlichung der Gesellschaft der Orgelfreunde).
Opnamen
  • Johann Sebastian Bach : Liebster Jesu, wir sind hier / Florence Rousseau, Loïc Georgeault. - l'Autre Monde LAM5 (CD). - 2017.
  • Die Orgeln von Gottfried Silbermann : Volume 2 / Felix Friedrich. - Querstand VKJK 0207 (CD). - 2003.
  • l'Orgue Silbermann, Glauchau St. Georgen : Dem höchsten Gott allein zu Ehren / Thomas Berning. - Aeolus AE-10181 (CD). - 2001.
Links https://silbermann.org/orgel/glauchau-georgenkirche/
https://www.ann-helena.de/orgelinformation/silbermann-orgel-glauchau-sachsen/

Foto: Bert Wisgerhof. Datering: 2000.
Foto: Bert Wisgerhof