Spring naar content
Volledige beschrijving geselecteerd orgel
Foto: Giel Daems. Datering: August 2000.

Foto: Giel Daems

Brussel, België (Brussels Hoofdstedelijk Gewest) - Onze Lieve Vrouwekerk (Église Notre-Dame) (Laken)
Gemeente: Brussel
Streek:Brussels Hoofdstedelijk Gewest
Adres: Onze-Lieve-Vrouwvoorplein, 1020, Brussel-Laken

Beschrijving nr.: 2001515.

Gebouwd door: Pierre Schyven & Cie. (1874)

JaarOrgelbouwerOpusActiviteit
1874 Pierre Schyven & Cie.  nieuwbouw
1912 Gebroeders Van Bever  ombouw
1978 Patrick Collon  restauratie

  • In 1874 bouwde Pierre Schyven een tweeklaviers orgel voor de Onze Lieve Vrouwekerk te Laken, de kerk van het koningshuis van België. Het oude orgel van de kerk verkocht men aan de parochie in Hantes-Wihéries. Het nieuwe instrument werd in gebruik genomen op 24 november 1874 in aanwezigheid van koning Leopold II, waarbij het is bespeeld door Alphonse Mailly en Alexandre Guilmant.
  • Omdat het orgel het zicht op het roosvenster aan de westgevel wegnam, liet men het in 1908 afbreken en ombouwen. De fraaie neogotische kas werd vervangen door een nieuwe kas van onbeduidende architectuur in twee gedeelten. De werkzaamheden werden uitgevoerd door de firma Gebr. Van Beveren. De oude opstelling van het pijpwerk werd ook gewijzigd. Schyven had voor Positif en Récit één windlade gemaakt met een dubbele kleppenkast. Van Beveren maakte twee gescheiden laden en rangschikte het pijpwerk ook anders. De Trompette Céleste van het Grand Orgue werd door hen vervangen door een Quint 6'. Op 10 mei 1912 kon het orgel weer in gebruik worden genomen.
  • In 1975-1978 is het gerestaureerd door Patrick Collon. Het orgel was in 1975 nauwelijks meer te gebruiken. Besloten werd de toestand van 1912 als uitgangspunt te nemen. Een reconstructie van het oorspronkelijke werk was niet haalbaar. Op 28 september 1978 nam men het orgel weer in gebruik met een bespeling door de Parijse organist Daniel Roth.

Technische gegevens
Aantal registers per werk
- Grand Orgue17
- Récit Expressif14
- Positif12
- Pédale10
Totaal aantal stemmen54
ToetstractuurElectro-pneumatisch
RegistertractuurElectro-pneumatisch
Windlade(n)Kegelladen

Dispositie
Grand Orgue (C-f'''): Montre 16', Bourdon 16', Montre 8', Bourdon 8', Flûte Harmonique 8', Gemshorn 8', Salicional 8', Gambe 8', Prestant 4', Flûte Harmonique 4', Doublette 2', Grande Cornet 5 rangs, Fourniture 5-6 rangs (2'), Ophicleide 16', Bombarde 16', Trompette 8', Clairon 4'.
Récit Expressif (C-f'''): Bourdon 16', Bourdon 8', Dolce 8', Gambe 8', Voix Céleste 8', Flûte Octaviante 4', Flûte d'Écho 4', Flagéolet 2', Fourniture 3 rangs, Basson 16', Trompette Harmonique 8', Basson et Hautbois 8', Voix Humaine 8', Clairon Harmonique 4'.
Positif (C-f'''): Quintaton 16', Bourdon 8', Flûte 8', Dulciana 8', Gambe 8', Unda Maris 8', Flûte 4', Quinte 3', Mixture 3 rangs (discant), Trompette Céleste 8', Clarinette 8', Musette 8'.
Pédale (C-f'): Soubasse 32', Bourdon 16', Flûte 16', Quintadon 12', Violoncelle 8', Flûte 8', Flûte 4', Bombarde 16', Trompette 8', Clairon 4'.
Koppelingen: Réunion du Récit au Grand Orgue, Réunion du Positif au Grand Orgue, Réunion du Récit au Positif, Réunion du Grand Orgue à l'Octave Grave, Réunion du Grand Orgue au Pédalier, Réunion du Positif au Pédalier, Réunion du Récit au Pédalier.
Speelhulpen: Trémolo, Forte Générale, Anches Positif, Appel des Jeux de Combinaison du Grand Orgue, Appel des Jeux de Combinaison du Récit, Appel des Jeux de Combinaison du Pédale.

VulstemSamenstelling
Fourniture 5-6 rangs (Grand Orgue) C: 2 2/3' - 2' - 1 1/3' - 1' - 2/3'. c°: 4' - 2 2/3' - 2' - 1 1/3' - 1'. c': 5 1/3' - 4' - 2 2/3' - 2' - 1 1/3' - 1'. c'': 8' - 5 1/3' - 4' - 2 2/3' - 2' - 1 1/3'.
Fourniture 3 rangs (Récit) C: 2' - 1 1/3' - 1'. c°: 2 2/3' - 2' - 1 1/3'. c': 4' - 2 2/3' - 2'. c'': 8' - 5 1/3' - 4'.
Mixture 3 rangs (Positif) c': 4' - 1 3/5' - 1'.
Overige dispositiegegevens
Verschillende disposities De dispositie van het orgel luidde bij oplevering:
Grand Orgue (C-f'''): Montre 16', Bourdon 16', Montre 8', Bourdon 8', Flûte Harmonique 8', Gemshorn 8', Salicional 8', Gambe 8', Prestant 4', Flûte Harmonique 4', Grande Cornet 5 rangs, Fourniture 5-6 rangs, Bombarde 16', Cor Anglais 8', Trompette 8', Trompette Céleste 8', Clairon 4'.
Récit Expressif (C-f'''): Bourdon 16', Flûte Octaviante 8', Bourdon 8', Dolce 8', Gambe 8', Voix Céleste 8', Flûte Echo 4', Flagéolet 2', Fourniture 3 rangs, Cor 16', Basson 16', Trompette Harmonique 8', Basson-Hautbois 8', Voix Humaine 8'.
Positif (C-f'''): Bourdon 16', Bourdon 8', Flûte 8', Dolciana 8', Gambe 8', Flûte 4', Quinte 3', Ophycléide 16', Clarinette 8', Trompette Céleste 8'.
Pédale (C-f'): Sous-basse 32', Bourdon 16', Flûte 16', Quintadon 12', Violoncelle 8', Flûte 8', Flûte 4', Bombarde 16', Trompette 8', Clairon 4'.
Literatuur
  • Het meesterwerk van Pierre Schyven in de O.L. Vrouwkerk te Laken (Brussel). - In: De Mixtuur, nr. 6, 1972.
  • Le grand orgue de l'église royale Notre Dame à Laeken / J.P. Felix. - In: L'Organiste, 12me Année, no. 2.
  • Het orgel in de O.L. Vrouwkerk te Laken (Brussel) / Hans Kriek. - In: De Mixtuur, nr. 31, juni 1980.
  • Joseph Merklin, orgelmaker of industrieel? : III / René Verwer. - In: Het Orgel, jrg. 79 nr. 11, november 1983.
Opnamen
  • Joseph Jongen : Complete Organ Works vol. 1 / Anton Doornheim. - D.E. Versluis DEV-JJ1022 (2-CD). - 2007. - Opgenomen in Laken en Kevelaer.
  • Joseph Jongen : Complete Organ Works vol. 2 / Anton Doornheim. - D.E. Versluis DEV-JJ1023 (2-CD). - 2007. - Opgenomen in Laken en Kevelaer.
  • Mort et Résurrection : Jean Langlais and his masters / Bert den Hertog. - D.E. Versluis DEV-BDH 1019 (CD). - 2007.
  • Contrasts : Improvisations & Compositions / Arjan Versluis. - D.E. Versluis AV-1024 (CD). - 2007. - Opgenomen in Gorinchem en Laeken.
  • Louis Vierne : The symphonies / Kees Geluk, Eric Quist, Bert den Hertog. - D.E. Versluis 8 712488 988405 (CD). - 2006. - Opgenomen in de Dominicanenkerk en de Notre-Dame-de-Laeken in Brussel.
  • Franse virtuozen / Kees Geluk. - DEV-KG 1006 (CD). - 2005.
  • Expositie - Exposition / Bert den Hertog. - D.E. Versluis DEV-BDH 1008 (CD). - 2005.
  • Olivier Messiaen - La Nativité du Seigneur / Charles de Wolff. - Prestare ZWF 3331538 (CD). - 2005.
  • Les Planètes : Improvisations par Peter Ewers à l église royale Notre-Dame de Laeken, Bruxelles / Peter Ewers. - Solstice SOCD 199 (CD). - 2002.
  • Orgels in Brussel / Ad van Sleuwen, Jozef Sluys, Jan van Mol, Philippe Roeladt. - Brabantse Orgelkring BO 17548027 (CD). - 2000. - Opgenomen op vijf orgels in Brussel.
  • Lemmens : Complete sonatas & selected works / Ben van Oosten. - MDG 316 0975-2 (CD). - 2000.
  • Franse orgelromantiek vanuit Brussel / Dirk S. Donker. - JQZ QCD 3109-2 (CD). - 1997. - Opgenomen in Laeken en Jette.
  • Alexandre Guilmant - Orgelwerken / Henk G. van Putten. - LBCD 60 (CD). - 1996.
  • Langlais - Litaize - Dupré / Erwin Wiersinga bespeelt het Schyven-orgel te Laken (Brussel). - VLS Records VLC 0495 (CD). - 1995.
  • The organ works of Joseph Jongen : volume two / John Scott Whiteley. - Priory Records PRCD 382 (CD). - Opgenomen in Detroit, Laeken en York.
  • The organ works of Joseph Jongen : volume one / John Scott Whiteley. - Priory Records PRCD 324 (CD). - Opgenomen in Detroit, Laeken en York.
  • Charles-Marie Widor : 9e Symphonie "Gothique" / Luc Dupuis. - LP. - 1980.
Foto: Giel Daems. Datering: August 2000.
Foto: Giel Daems