Spring naar content
Ausführliche Beschreibung der vorgewählten Orgel
Bild: Willem IJdo. Datering: 6 June 2019.

Bild: Willem IJdo

Altenbruch, Deutschland (Niedersachsen) - Sankt Nicolai Kirche
Gemeinde: Cuxhaven
Adresse: Bei den Türmen 1, 27478, Cuxhaven-Altenbruch

Beschreibung nr.: 2000536.

Gebaut von: Hans Christoph Fritzsche (1649)

JahrOrgelbauerOpusAktivität
1501 Johannes Coci  Neubau
1649 Hans Christoph Fritzsche  Neubau
ca. 1685 Matthias Dropa  Umbau
1730 Johann Hinrich Klappmeyer  Umbau
1925 Karl Kemper  Umbau
1959 Paul Ott  Restaurierung
1970 firma Rudolf von Beckerath  Restaurierung
2004 Jürgen Ahrend163 Restaurierung

  • In 1501 bouwde Johannes Coci uit Bremen een orgel voor de Nicolaikirche in Altenbruch. Dit instrument is voor 1561 uitgebreid met een rugpositief, waarvan de kas waarschijnlijk nog altijd aanwezig is. Hans Christoph Fritzsche verving het hoofdwerk in de jaren 1647-1649. Eind zeventiende eeuw is het orgel ingrijpend gerenoveerd door Matthias Dropa. Deze vergrootte de manuaal- en pedaalomvang, maakte nieuwe windladen voor het Rückpositiv en het Pedal en wijzigde de dispositie. In 1730 verplaatste Johann Hinrich Klapmeyer het orgel naar de westmuur van de kerk en breidde het uit met een Brustwerk. Ook werd de dispositie van Pedal en Hauptwerk uitgebreid. Vanaf het einde van de achttiende eeuw bleef het orgel ongemoeid tot ca. 1925. Daarna volgden verschillende minder gelukkige wijzigingen.
  • Von Beckerath restaureerde het instrument in 1970 en bracht het terug in de staat van 1730. Jürgen Ahrend voerde een restauratie uit in 2003-2004.

Technische Daten
Anzahl Register pro Manual
- Hauptwerk9
- Brustwerk6
- Rückpositiv12
- Pedal8
Gesamtzahl der Stimmen35
TastentrakturMechanical
RegistertrakturMechanical
Windlade(n)Slider chests
TemperaturWerckmeister III

Disposition
Hauptwerk (CDEFGA-c'''): Quintadöhn 16', Prinzipahl 8', Gedackt 8', Octav 4', Waldflöit 2', Mixture 5 fach, Simbel 3 fach, Trommeth 8', Vox Humana 8', Tremulant.
Brustwerk (CDEFGA-c'''): Gedackt 8', Gedackt 4', Super Octav 2', Quint 1 1/2', Scharff 3 fach, Knop Regal 8'.
Rückpositiv (CDEFGA-c'''): Prinzipahl 8', Gedackt 8', Quintadöhn 8', Octav 4', Gedackt 4', Nasat 3', Super Octav 2', Blockflöit 2', Sesquialtera 2 fach, Scharff 4 fach, Dulzian 16', Kromphorn 8'.
Pedal (CDE-c'): Untersatz 16', Prinzipahl 8', Gedackt 8', Octav 4', Corneth 2', Mixture 4 fach, Posaun 16', Trommeth 8'.
Sonstige Register: Zimbelstern.
Koppeln: Hauptwerk - Brustwerk - schuifkoppel.
Nebenregister und Spielhilfen: Tremulant, Ventil (per werk).

Literatur
  • Duitse Schnitger-orgels : Enkele tips voor vacantieplannenmakers / mr. C.J. Verplanke. - In: Organist & Eredienst, jrg. 20, nr. 218, juli/augustus 1954.
  • Klingende Schätze : Orgel-Land zwischen Elbe und Weser / Günter Seggermann, Viktor und Sonja Rihsé. - 3. Auflage. - Cuxhaven : Verlag Olivia, 1961. - (Die kleine Cux-Bücher ; Band 2).
  • Denkmalorgeln zwischen Elbe und Weser / Günter Seggermann, Wolfgang Weidenbach. - Kassel : Merseburger, 1986. - (Veröffentlichung der Gesellschaft der Orgelfreunde ; 96).
  • Berühmte Orgeln : Meisterwerke europäischer Orgelbauer / Ursula und Ulrich Rüge. - Hamburg : Nikol Verlagsgesellschaft mbH, 1994.
  • Orgeln in Niedersachsen : Herausgegeben von der Niedersächsischen Sparkasssenstiftung / Harald Vogel, Günter Lade, Nicola Borger-Keweloh ; Volkhard Hofer. - Bremen : Verlag H.M. Hauschild GmbH, 1997.
  • Ars Organi 2/1998.
  • 500 Jahre historische Orgel Altenbruch St. Nicolai. - Folder. - [2001].
  • Festschrift zur Wiedereinweihung der historischen Orgel zu Cuxhaven-Altenbruch / I. Duwensee. - Altenbruch : Evangelische Kirchengemeinde, 2004.
  • Arp Schnitger excursie 2004 : Donderdag 23 t/m zaterdag 25 september. - Uithuizermeeden : Stichting Groningen Orgelland, 2004.
  • Zur klanglichen Dokumentation von Denkmalorgeln / Albrecht Schneider, Richard von Busch, Dorothea Schröder, Lüder Schmidt. - In: Acta Organologica, Band 29. - Kassel : Merseburger Verlag, 2007. - (Veröffentlichung der Gesellschaft der Orgelfreunde ; 220).
Aufnahmen
  • Bach 53°14'52.7"N 10°24'47.8"E : Organ Landscapes / Jörg Halubek. - Berlin Classics 0302085BC (2CD). - 2021. - Recorded in Lüneburg and Altenbruch.
  • Dietrich Buxtehude : Opera Omnia III / Ton Koopman. - Challenge Classics CC72242 (CD). - 2007.
  • Les Orgues Historiques - Historic Organs / Francis Chapelet, Michel Chapuis, René Saorgin, Helmut Winter. - Harmonia Mundi HMC 2901225.30 (6-CD box). - 2006. - Older recordings from 1962-1973.
  • Altenbruch & Lüdingworth : Klangdenkmäler aus Spätrenaissance und Barock in Cuxhaven / Ingo Duwensee. - Aeolus-Unda Maris UM-20451 (CD). - 2006.
  • Vincent Lübeck : L'Oeuvre d'Orgue / Michel Chapuis. - Astrée Auvidis E7782 (CD). - 1993. - Original recording from 1969.
  • Marinette Extermann an der Klapmeyer-Orgel von St. Nicolai, Altenbruch / Marinette Extermann. - Syncoop 5753 CD 157 (CD). - 1993.
  • H. Scheidemann - D. Buxtehude - J.S. Bach / Hans van Nieuwkoop, Cor van Wageningen. - CD 1988. - Opgenomen in Norden, Lüdingworth, Altenbruch en Noordbroek.
  • Jean Sebastien Bach - l'Oeuvre d'Orgue 12 / Michel Chapuis. - Auvidis Valois V 4422 (CD). - 1988. - Recordings from 1969.
  • Orgues d'Allemagne : Altenbruch - Steinkirchen - Trebel bei Lüchow - Buttforde / René Saorgin, Helmut Winter. - Harmonia Mundi HMU 926 (LP). - [1970].
  • Orgues Historiques d'Allemagne / Helmut Winter. - Harmonia Mundi France, HMA 1901230 (LP). - 1969.
  • In dulci jubilo : Weihnachtliche Musik auf Historischen Orgeln / Wilhelm Krumbach, René Saorgin, Michel Chapuis en Lionel Rogg. - Harmonia Mundi 15 20 305-0 (LP). - Opgenomen in Lahm, Brescia, Alkmaar, Altenbruch, Marmoutier en Arlesheim.
  • Klingendes Orgelland : Herbert M. Hoffmann spielt auf berühmten historischen Orgeln Norddeutschlands / Herbert M. Hoffmann. - M-2355 (LP). - Opgenomen in Mittelnkirchen, Steinkirchen, Altenbruch, Himmelpforten en Stade.
Weblinks https://www.orgelbau-ahrend.de/opus163wa.html
http://www.orgelstiftung.com/altenbruch/
https://www.nomine.net/altenbruch-st-nicolai

Bild: Willem IJdo. Datering: 6 June 2019.
Bild: Willem IJdo
Bild: Groenling. Datering: 21 November 1996.
Bild: Groenling
Bild: Willem IJdo. Datering: 6 June 2019.
Bild: Willem IJdo
Bild: Tjalling Roosjen. Datering: 21 September 2011.
Bild: Tjalling Roosjen
Bild: Tjalling Roosjen. Datering: 21 September 2011.
Bild: Tjalling Roosjen
Bild: Tjalling Roosjen. Datering: 21 September 2011.
Bild: Tjalling Roosjen
Bild: Tjalling Roosjen. Datering: 21 September 2011.
Bild: Tjalling Roosjen
Bild: Tjalling Roosjen. Datering: 21 September 2011.
Bild: Tjalling Roosjen
Bild: Tjalling Roosjen. Datering: 21 September 2011.
Bild: Tjalling Roosjen
Bild: Tjalling Roosjen. Datering: 21 September 2011.
Bild: Tjalling Roosjen
Bild: Tjalling Roosjen. Datering: 21 September 2011.
Bild: Tjalling Roosjen
Bild: Giel Daems. Datering: 1 October 2012.
Bild: Giel Daems
Bild: Giel Daems. Datering: 1 October 2012.
Bild: Giel Daems
Bild: Giel Daems. Datering: 1 October 2012.
Bild: Giel Daems
Bild: Tjalling Roosjen. Datering: 21 September 2011.
Bild: Tjalling Roosjen