Spring naar content
Ausführliche Beschreibung der vorgewählten Orgel
Bild: Evert-Jan van der Leij. Datering: 18 May 2010.

Bild: Evert-Jan van der Leij

Naumburg an der Saale, Deutschland (Sachsen-Anhalt) - Evangelischen Stadtkirche Sankt Wenzel
Gemeinde: Naumburg an der Saale
Adresse: Topfmarkt 18, 06618, Naumburg (Saale)
Website: http://www.evangelische-kirche-naumburg.de/

Beschreibung nr.: 2000455.

Gebaut von: Zacharias Hildebrandt (1746)
Die Orgel enthält älteren Material: Organ case aus 1705 von Zacharias Thayssner

JahrOrgelbauerOpusAktivität
1705 Zacharias Thayssner  Neubau
1746 Zacharias Hildebrandt  Neubau im alten Gehäuse
1834 Friedrich Beyer  Änders der Disposition
1864 Ladegast & Sohn  Änders der Disposition
1917 Ladegast & Sohn  Umbau
1933 E.F. Walcker & Cie.  Umbau
1996 Eule Orgelbau  Reconstruction
2000 Eule Orgelbau  Reconstruction

Op 27 september 1746 werd het nieuwe Hildebrand-orgel in Naumburg door Johann Sebastian Bach en Gottfried Silbermann gekeurd. Het orgel werd prachtig bevonden. Het orgel was van 1743 tot 1746 gebouwd in de oude orgelkas van Zacharias Thayssner uit 1705. In de loop van de tijd werd het instrument ingrijpend gewijzigd. Friedrich Beyer verving in 1834 elf registers door andere en stemde het orgel een halve toon hoger. Door Ladegast werd in 1864 de Posaune 32' vervangen door een Violon 32'. Het meest ingrijpend waren de verbouwingen uit 1911-1917 door Ladegast, toen het instrument deels pneumatisch is gemaakt en de dispositie op veel punten gewijzigd werd, en uit 1932-1933, waarbij Walcker de tractuur geheel electro-pneumatisch maakte. Een zeer uitgebreide restauratie en reconstructie in de jaren 1993-2000 door de firma Eule werd afgesloten met een feestelijke ingebruikname op 3 december 2000.

Technische Daten
Anzahl Register pro Manual
- Hauptwerk15
- Rückpositiv12
- Oberwerk14
- Pedal12
Gesamtzahl der Stimmen53
Tonumfang ManualCD-c'''
Tonumfang PedalCD-d'
TastentrakturMechanical
RegistertrakturMechanical
Windlade(n)Slider chests
Tonhöhea' = 464 Hz
TemperaturNeidhardt I (1724)
WinddruckManuals 74 mm, Pedal 78 mm

Disposition
Hauptwerk (CD-c'''): Principal 16', Quintadehn 16', Octava 8', Spitz-Floete 8', Gedakt 8', Praestanta 4', Spitz-Floete 4' - 2000, Quinta 3', Octava 2' - 2000, Weit-Pfeife 2', Cornet 4 fach (4') (from c'), Sesquialter 2 fach (2 2/3' + 1 3/5') - 2000, Mixtur 8 fach (2') - 2000, Bombart 16' - 2000, Trompete 8' - 2000, Tremulant.
Rückpositiv (CD-c'''): Principal 8', Viol di Gambe 8', Quintadehn 8', Rohr-Floete 8', Praestanta 4', Vagara 4', Rohr-Floete 4', Nassat 3' - 2000, Octava 2', Rauschpfeife (2 2/3' +2') 2 fach - 2000, Mixtur 5 fach (1 1/3') - 2000, Fagott 16' - 2000, Tremulant.
Oberwerk (CD-c'''): Bordun 16', Principal 8', Hohl-Floete 8', Principal Unda Maris 8' - 2000; zwevend gestemd, Praestanta 4', Gemshorn 4', Quinta 3', Octava 2', Wald-Floete 2' - 2000, Tertia 1 3/5' - 2000, Quinta 1 1/2' - 2000, Sif-Floete 1' - 2000, Scharff 5 fach (1') - 2000, Vox Humana 8' - 2000.
Pedal: Principal Bass 16', Violon Bass 16', Subbass 16', Octaven Bass 8', Violon Bass 8', Octaven Bass 4', Octava 2' - 2000, Mixtur Bass 7 fach (2') - 2000, Posaune 32' - 2000, Posaune 16', Trompete Bass 8' - 2000, Clarin Bass 4' - 2000.
Sonstige Register: Cymbelstern.
Koppeln: Hauptwerk - Oberwerk (schuifkoppel), Hauptwerk - Rückpositiv (schuifkoppel), Pedal - Hauptwerk.
Nebenregister und Spielhilfen: Calcant.

Gemischte StimmeZusammensetzung
Cornet 4 fach (Hauptwerk) c': 4' - 2 2/3' - 2' - 1'.
Mixtur 8 fach (Hauptwerk) C: 2' - 1 1/3' - 1' - 1' - 2/3' - 2/3'. c°: 2 2/3' - 2' - 2' - 1 1/3' - 1' - 1' - 2/3' - 2/3'. c': 4' - 2 2/3' - 2' - 2' - 1 1/3' - 1 1/3' - 1' - 1'. c'': 5 1/3' - 4' - 4' - 2 2/3' - 2' - 2' - 1 1/3' - 1 1/3'.
Mixtur 5 fach (Rückpositiv) C: 1 1/3' - 1' - 2/3' - 1/2' - 1/3'. c°: 2' - 1 1/3' - 1' - 2/3' - 1/2'. c': 2 2/3' - 2' - 1 1/3' - 1' - 2/3'. c'': 4' - 2 2/3' - 2' - 1 1/3' - 1'.
Scharf 5 fach (Oberwerk) C: 1' - 2/3' - 1/3' - 1/4'. c°: 2' - 1 1/3' - 1' - 2/3'. c': 2 2/3' - 2' - 1 1/3' - 1' - 2/3'. c'': 4' - 2 2/3' - 2' - 1 1/3' - 1'.
Mixtur 7 fach (Pedal) C: 2' - 1 1/3' - 1' - 2/3' - 2/3'. c°: 2 2/3' - 2' - 2' - 1 1/3' - 1 1/3' - 1' - 1' - 2/3'.
Literatur
  • Orgelbau-Nachrichten. - In: Zeitschrift für Instrumentenbau, 14. Jahrg. No. 22, 1. Mai 1894.
  • Orgels als herinneringen aan J.S. Bach / Harry Mayer. - In: Het Orgel, jrg. 57 nr. 9, november 1961.
  • The European Organ 1450 - 1850 / Peter Williams. - London : B T Batsford Ltd, 1966.
  • Recente Duitse orgelhistorische uitgaven / Jan Jongepier. - In: Het Orgel, jrg. 62 nr. 4, april 1966.
  • In het spoor van J.S. Bach / A. en K. D'Hooghe. - In: Orgelkunst, vijfde jaargang nummer 4, december 1982.
  • Berühmte Orgeln : Meisterwerke europäischer Orgelbauer / Ursula und Ulrich Rüge. - Hamburg : Nikol Verlagsgesellschaft mbH, 1994.
  • Orgelführer Deutschland / Karl-Heinz Göttert, Eckhard Isenberg. - Kassel [et al...] : Bärenreiter, 1998.
  • Die Hildebrandt-Orgel der St. Wenzelskirche zu Naumburg. - Naumburg : St. Wenzelskirche, 2000. - Brochure uitgegeven t.g.v. het Bach-jaar 2000.
  • Orgel International 6/2000.
  • Ars Organi 1/2001.
  • Die Restaurierung der Hildebrandt-Orgel in der Stadtkirche St. Wenzel zu Naumburg / Helmut Werner. - In: Denkmalpflege in Sachsen-Anhalt, Jg. 2001, Heft 1-2.
  • L'idée que se faisait J.S. Bach d'un orgue "vraiment grand et vraiment beau" / Daniel Monhardt. - In: Association François-Henri Cliquot Poitiers, Bulletin No. 31, 2007-2008.
  • Orgeln in Sachsen-Anhalt : Ein Reiseführer / Felix Friedrich, Vitus Froesch. - Altenburg : Verslag Klaus-Jürgen Kamprad, 2014. - (268. Veröffentlichtung der Gesellschaft der Orgelfreunde).
  • Erbe - Auftrag - Stimulans : Anmerkungen zur Restaurierungsgeschichte der Orgel zu St. Wenzel in Naumburg / Alfred Reichling. - In: Ars Organi, 66. Jhg., Heft 1, März 2018.
  • Ein Vierteljahrhundert voller Orgeln : Hermann Eule Orgelbau Bautzen 1997-2022 : Zum 150jährigen Werkstattjubiläum. - Bautzen : Hermann Eule Orgelbau, 2022.
Aufnahmen
  • Bach : The Art of Fugue / Samuel Kummer. - Aeolus AE-11291 (2CD). - 2021.
  • Antonio Vivaldi : Six Concertos in arrangements by J.S. Bach and Gunther Rost / Gunther Rost. - Oehms Classics OC 642 (CD). - 2010.
  • Johann Sebastian Bach in Naumburg / David Franke. - Motette-Ursina MOT CD 13731 (CD). - 2010.
  • John Cage : Organ2/ASLSP / Christoph Bossert, Hans-Ola Ericsson. - Organum Classics OGM 291026 (CD). - 2009.
  • Georg Friedrich Kauffmann : Harmonische SeelenLust Musicalischer Gönner und Freunde / Rainer Goede m.m.v. Norbert Kaschel, hobo. - Mitra Classics 16410/16411/16412 (3 CD's). - 2009.
  • Bach at Naumburg / Robert Clark. - Calcante CAL-041 (CD). - 2008.
  • Die Orgeln von Zacharias Hildebrandt 1 / Felix Friedrich. - Verlag Klaus-Jürgen Kamprad VKJK 0502 (CD). - 2007. - Opgenomen in Sangershausen, Pölsfeld, Leipzig, Störmthal, Langhennersdorf en Naumburg.
  • Die Hildebrandt-Orgel in der St. Wenzelskirche zu Naumburg : Irene Greulich spielt Bach - Ritter - Buxtehude - Heiller - Liszt - Franck / Irene Greulich. - CD.
  • Bach Organ Works Vol. 15 / Gerhard Weinberger. - CPO 777 018-2 (CD). - 2003.
  • Johann Ludwig Krebs - Komplette Orgelwerke (Complete organ works) : Volume 10 / Felix Friedrich. - Querstand VKJK 0203 (CD). - 2003.
  • Orgelpunkt Zwölf / Irene Greulich. - Tonträger Produktion (CD). - 2002.
  • Die Orgel in der Naumburger Wenzelskirche / Jean-Claude Zehnder. - Psallite CD 60171.
  • Johann Sebastian Bach : Die Kunst der Fuge / Johannes Ernst Köbler. - Pelca (LP).
Weblinks http://www.hildebrandt-orgel.de/
YouTube J.S.Bach - Vom Himmel hoch, da komm ich her BWV 606 / Richard Brasier (2014)


Bild: Piet Bron sr. Datering: 14 June 2006.
Bild: Piet Bron sr.
Bild: Evert-Jan van der Leij. Datering: 18 May 2010.
Bild: Evert-Jan van der Leij
Bild: Piet Bron sr. Datering: 14 June 2006.
Bild: Piet Bron sr.
Bild: Evert-Jan van der Leij. Datering: 18 May 2010.
Bild: Evert-Jan van der Leij
Bild: Piet Bron sr. Datering: 14 June 2006.
Bild: Piet Bron sr.
Bild: Piet Bron sr. Datering: 14 June 2006.
Bild: Piet Bron sr.
Bild: Evert-Jan van der Leij. Datering: 18 May 2010.
Bild: Evert-Jan van der Leij
Bild: Evert-Jan van der Leij. Datering: 27 August 2008.
Bild: Evert-Jan van der Leij